Ο χώρος εργασίας είναι ένα περιβάλλον όπου δημιουργούνται πολλές διαφωνίες μεταξύ των εργαζομένων, οι οποίες τις πλείστες φορές αναπόφευκτα οδηγούν σε συγκρούσεις. Ως εκ τούτου, το αρνητικό κλίμα που δημιουργείται και η ύπαρξη διαφορών στο χώρο εργασίας υπονομεύουν την παραγωγικότητα και την αρμονική λειτουργία κάθε οργανισμού.
Οι συγκρούσεις μέσα σε µία επιχείρηση είναι ένα φαινόμενο σύνηθες και αναπόφευκτο. Κάποιες από τις πηγές έντασης αποτελούν το άγχος, η αβεβαιότητα, η κακή διαχείριση χρόνου, η αντιλαμβανόμενη ανισότητα και εκμετάλλευση, η αλληλεξάρτηση των µελών μιας ομάδας, η ασυμβατότητα των αξιών και στόχων, όπως επίσης και η έλλειψη συνεργασίας, κατανόησης και επικοινωνίας. Οι συγκρούσεις κάποιες φορές µπορεί να θεωρούνται παραγωγικές, δίνοντας την απαραίτητη ώθηση για οργανωσιακή αλλαγή και ανάπτυξη. Τις περισσότερες φορές όμως επιφέρουν καταστροφικές επιπτώσεις για την επιχείρηση. Έρευνες έχουν δείξει ότι το 24 – 60% του χρόνου των στελεχών αναλώνεται στην επίλυση διενέξεων και συγκρούσεων ανάμεσα στο προσωπικό. Αυτό το γεγονός οδηγεί σε µειωµένη παραγωγικότητα, μη επίτευξη των στόχων της επιχείρησης, έλλειψη επικοινωνίας ανάμεσα στο προσωπικό, αυξανομένη πίεση, άγχος και εντάσεις μεταξύ των εργαζομένων.
Η ανάπτυξη συναισθηματικής νοημοσύνης (Emotional Intelligence-EQ) των εργαζομένων καλείται να αποκαταστήσει τις γέφυρες επικοινωνίας και να προσφέρει δυνατότητες δημιουργικής επίλυσης των συγκρούσεων προς όφελος της κάθε επιχείρησης. Η συναισθηματική νοημοσύνη ορίζεται η ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει και να κατανοεί τόσο τα δικά του συναισθήµατα όσο και τα συναισθήµατα και τις ανάγκες των άλλων και να τα χειρίζεται σωστά προς όφελος των διαπροσωπικών και επαγγελματικών του σχέσεων. Η διαπροσωπική νοημοσύνη, η ικανότητα δηλαδή να καταλαβαίνουμε τους άλλους ανθρώπους όπως τι τους παρακινεί, πως εργάζονται και πως εμείς θα μπορέσουμε να εργαστούμε αρμονικά μαζί τους, καθώς και η ενδοπροσωπική νοημοσύνη, η οποία ορίζεται ως η ικανότητα δημιουργίας ενός ακριβούς γνήσιου πρότυπο του εαυτού µας και η χρησιμοποίηση αυτού του προτύπου με σκοπό την καθοδήγηση της συμπεριφοράς μας, αποτελούν τα βασικά στοιχεία της συναισθηματικής νοημοσύνης.
Μέσα από έρευνες έχει αποδειχθεί πως το 80% της αποτελεσματικότητας των διοικητικών στελεχών οφείλεται εξ ολοκλήρου στην ικανότητα συναισθηµατικής νοηµοσύνης που διαθέτουν. Διαπιστώνουμε λοιπόν πως το επίπεδο του IQ (Intelligence Quotient) συνεισφέρει μονάχα μέχρι το 20% στην ικανότητα του ατόμου να λειτουργεί αποτελεσματικά και αποδοτικά στον εργασιακό χώρο. Η διαπίστωση αυτή αποδεικνύει την αναγκαιότητα για την ανάπτυξη της συναισθηµατικής νοηµοσύνης.
Η μεγιστοποίηση της συναισθηματικής νοημοσύνης µε την καλλιέργεια και ανάπτυξη κοινωνικών ικανοτήτων όπως αυτοεπίγνωση, αυτοδιαχείριση, ευελιξία, επικοινωνία, κοινωνική επίγνωση και διαχείριση σχέσεων, δίνουν τη δυνατότητα στο άτομο να κατανοήσει το συναισθηματικό κόσμο των άλλων, αναπτύσσοντας έτσι τις επιθυμητές διαπροσωπικές του σχέσεις και επιτυγχάνοντας την ομαλή συνεργασία με τους συναδέλφους του. Ως εκ τούτου, η εκδήλωση αμοιβαίας ενσυναίσθησης οδηγεί µια ομάδα στην δημιουργία και διατήρηση θετικών προτύπων, όπως και στην καλύτερη διαχείριση των σχέσεων των µελών µεταξύ τους και της ομάδας µε τον έξω κόσμο γενικότερα.
Επομένως, αντιλαμβανόμαστε πως η καλλιέργεια της συναισθηµατικής νοηµοσύνης είναι βέβαιο πως µπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ομαδικού πνεύματος και στην οργανωτικότητα του κλίματος σε έναν οργανισμό, στη μεγιστοποίηση της απόδοσης του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και στην επιβίωση σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ), όντας ο κατ’ εξοχήν αναπτυξιακός οργανισμός των κυπριακών επιχειρήσεων και έχοντας αντιληφθεί την ανάγκη των εταιρειών για την αύξηση της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας των υπαλλήλων τους, έχει εντάξει στην επιμορφωτική δραστηριότητά του προγράμματα σχετικά με την καλλιέργεια και την ανάπτυξη της συναισθηµατικής νοηµοσύνης στους εργαζόμενους.
Το ΚΕΒΕ διοργανώνει κάθε χρόνο πέραν των 60 πολυεπιχειρησιακών προγραμμάτων κατάρτισης (Συνήθη και Ζωτικής Σημασίας) που υλοποιούνται με την έγκριση και επιχορήγηση της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Κύπρου (ΑνΑΔ). Η επιμορφωτική δραστηριότητα του ΚΕΒΕ καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων το οποίο μεταβάλλεται συνεχώς, προσπαθώντας να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις και προσδοκίες του επιχειρηματικού κόσμου.
Το ΚΕΒΕ προτρέπει τις κυπριακές επιχειρήσεις να συμμετέχουν σε τέτοιου είδους επιμορφωτικά προγράμματα, διότι αναβαθμίζοντας τις γνώσεις και τις δεξιότητες τους όσον αφορά την ανάπτυξη της συναισθηµατικής νοηµοσύνης στον εργασιακό χώρο, θα αποκτήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα και θα μπορέσουν να επιβιώσουν εύκολα σε ένα επιχειρηματικό κόσμο που γίνεται ολοένα και πιο ανταγωνιστικός.
* Λειτουργός ΚΕΒΕ, Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων, Κοινωνικής Πολιτικής & Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού
