Είναι ζήτημα ζωής, συνείδησης και δημοσιογραφικού καθήκοντος να συνεχίσω να μελετώ, να ερευνώ και να γράφω για τους αγνοούμενους της Κυπριακής Τραγωδίας.

Αυτό το σημειώνω με αφορμή δύο γεγονότα: Πρώτο, το γεγονός ότι για τις δύο τελευταίες στήλες στο «Φ», «Παζάρευαν για 500 Ε/Κ αγνοούμενους, το 2018!» και  «Βιώνουμε μια συνωμοσία σιωπής», τόσο από επίσημης πλευράς αλλά και από τα ΜΜΕ, υπήρξε απόλυτη σιωπή. Δεύτερο, το ότι σοβαροί άνθρωποι της πολιτικής -όσοι έμειναν- και των γραμμάτων, επικοινώνησαν μαζί μου υποδεικνύοντας κυρίως ότι η απόλυτη σιωπή είναι χαρακτηριστικό της απόλυτης παρακμής.

Όπως και να έχουν τα πράγματα και αφού κατά την αντίληψη μου εξακολουθεί να ισχύει, τώρα έστω και λόγω παρακμής, το απόφθεγμα, «έκαστος εφ’ ω ετάχθη» του Ηρόδοτου, συνεχίζω την αναφορά μου στο βιβλίο της Τ/Κ Γκιουλντέν Πλουμέρ Κιουτσιούκ (2021), επί 15 χρόνια Τ/Κ μέλος της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους (ΔΕΑ), με τίτλο, «Δεν ήταν οι μοναδικοί που εξαφανίστηκαν».  Στο οποίο αποκαλύπτει μεταξύ άλλων, ότι: Πέντε Τ/Κ ερευνητές, ένας εκ των οποίων πρώην μέλος της ΔΕΑ, ζήτησαν, το 2018, από τον Ε/Κ μέλος της ΔΕΑ, να αναλάβουν με συμβόλαιο και με το αζημίωτο, τις έρευνες για τον εντοπισμό τάφων με 500 Ε/Κ αγνοούμενων.

Μια άλλη διάσταση στο ίδιο βιβλίο, άκρως αποκαλυπτική των παιγνίων που έπαιξε η ίδια η Γκιουλντέν Πλουμέρ Κιουτσιούκ, όπως αποκαλύπτει προσπαθώντας να εξυψώσει εαυτόν, ήταν η προσπάθεια των Τ/Κ στη ΔΕΑ να τη χρησιμοποιήσουν για πολιτικές σκοπιμότητες, σαν όχημα προώθησης πολιτικών τους θέσεων που έχουν σχέση με το Κυπριακό πρόβλημα και τη λύση του: «Αυτό διαφαίνεται καθαρά από πολλές ενέργειες τους, στο περιεχόμενο των εγγράφων που καταθέτουν και τις αποφάσεις που προσπαθούν να περάσουν μέσα στη Δ.Ε.Α.», σύμφωνα με την έκθεση Θ. Θεοφίλου 2014. Κάτι που  βρίσκεται σε απόλυτη αντίθεση με τη δεύτερη παράγραφο της συμφωνίας Κληρίδη-Ντενκτάς δια της οποία προνοείται ότι:  “no political exploitation should be made by either side of the problem of the missing persons and they pledge to work for its solution in order to terminate the agony and the uncertainty of the families of the missing persons, both Greek Cypriot and Turkish Cypriot”.

Ας δούμε πως η ΔΕΑ χρησιμοποιείται από την τουρκική πλευρά, ως όχημα προώθησης πολιτικών θέσεων, όπως αυτά επαληθεύονται από την ίδια τη συγγραφέα του βιβλίου (σελ. 128-129): «Υπήρξε η ανάγκη νομικής εκπροσώπησης της ΔΕΑ την οποία ανέλαβε το UNDP (Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών) στην Κύπρο, με απόφαση της ΔΕΑ. Το UNDP λαμβάνει προμήθεια 7% από τον προϋπολογισμό που παρέχεται από την Ε.Ε. στη ΔΕΑ ώστε να χειρίζεται τα σχετικά κονδύλια. Καθώς ολόκληρη η δράση της ΔΕΑ έχει πολλές και διαφορετικές πτυχές το προσωπικό που διαχειρίζεται και εκτελεί τις οικονομικές δραστηριότητες από πλευράς του UNDP σε ότι αφορά προσφορές και πληρωμές κάθε μήνα, πληρώνεται επιπρόσθετα του μισθού του. Χωρίς τον διοικητικό μηχανισμό του UNDP, η ΔΕΑ δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει. Το UNDP πραγμάτωσε τις συμφωνίες που έπρεπε να υπογραφούν με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη συνήθη υποβολή εκθέσεων προς την ΕΕ, τον νόμιμο προϋπολογισμό των χρημάτων που προέρχονται από την ΕΕ, τις δωρεές που έγιναν στη ΔΕΑ από διαφορετικές χώρες, τις αγορές πιστώσεων και τις συμφωνίες που έπρεπε να γίνουν για λογαριασμό της CMP. Διαφορετικά δεν ήταν εύκολο να εξυπηρετηθεί η ΔΕΑ, η οποία λειτουργεί με ένα πολύ περίπλοκο σύστημα.

Υπήρχε μια δομή με τρία ξεχωριστά διοικητικά συστήματα και το γεγονός ότι ένα από αυτά τα τρία διοικητικά συστήματα δεν αναγνωρίστηκε στη διεθνή σκηνή δημιουργούσε προβλήματα.

Τα μέλη έχουν αναπτύξει έναν κανόνα για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών από τη ΔΕΑ. Για αγορές έγιναν διαγωνισμοί ή ελήφθησαν προσφορές τιμών και στις δύο πλευρές του νησιού. Το μέρος που πρόσφερε το πιο προσιτό προϊόν πληρώντας την απαιτούμενη συνθήκη και ποιότητα κέρδιζε. Εάν το αιτούμενο προϊόν δεν ήταν διαθέσιμο στο νησί, τότε θα γινόταν διεθνής διαγωνισμός. Χάρη σε αυτόν τον κανόνα, πολλές υπηρεσίες και προϊόντα αγοράστηκαν επίσης από το Γραφείο του Τ/Κ Μέλους της ΔΕΑ.

Ωστόσο, καθώς η ικανότητες της ΔΕΑ αυξάνοντας, οι αγορές και τα ποσά άρχισαν να αυξάνονται. Αυτό σήμαινε μια μεγάλη και περιττή ευθύνη για το Γραφείο του Τ/Κ Μέλους της ΔΕΑ. Έστειλα επιστολή στα κεντρικά γραφεία του UNDP στη Μπρατισλάβα ζητώντας τους να ανοίξουν λογαριασμό στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Το αίτημά μου αρχικά απορρίφθηκε. Δεν τα παράτησα. Επανέλαβα ότι σε ένα δικοινοτικό έργο όπου και οι δύο πλευρές είναι ίσες, είναι αναπόφευκτο να ανοίξει λογαριασμός στο βόρειο τμήμα της Κύπρου όπως ακριβώς υπάρχει και στο νότιο τμήμα της Κύπρου. Πήγα το θέμα στα κεντρικά γραφεία του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Ο κ. Girod (προκάτοχος Αρνί ως Τρίτο Μέλος) υποστήριξε την πρωτοβουλία μου.

Ως αποτέλεσμα όλων αυτών των επίμονων προσπαθειών, το UNDP άνοιξε λογαριασμό στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Παράλληλα, το UNDP μετέφερε πρώτα όλα τα οχήματα, όπως χερσαία αυτοκίνητα μπουλντόζες κ.λπ. που αγοράστηκαν για λογαριασμό του Γραφείου του Τ/Κ Μέλους της ΔΕΑ στο όνομά μου κι εγώ ως ΔΕΑ τα μετέφερα στο Κρατικό Γραφείο Ακινήτων και Προμηθειών της Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου (ΤΔΒΚ). Παραδείγματα όπως αυτά δείχνουν σωστά ότι ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολες είναι συνθήκες εργασίας σας, μπορείτε να πετύχετε βρίσκοντας πρακτικές και δημιουργικές λύσεις».

Από τα κονδύλια εκατομμυρίων που η Ε.Ε. χορηγεί στη DEA για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων, το 7% πάει στη UNDP για τα logistics και ένα μεγάλο κομμάτι -άγνωστο πόσο- μπαίνει σε λογαριασμό σε τράπεζα των κατεχομένων από τον οποίο αγοράζονται εκσκαφείς, άλλα οχήματα, μηχανήματα και πληρώνονται και ποσά που δεν υπάρχει δυνατότητα να ελεγχθούν από κανένα, άμα η Ε.Ε. που δίνει τα χρήματα δεν ελέγχει πως ξοδεύονται. Το Γραφείο της Κομισιόν, στη Λευκωσία, τι λέει;  

[email protected]