Όποιοι έτυχε να συνοδεύσουν έναν ασθενή σε επίσκεψη στο γιατρό, γνωρίζουν ότι την ώρα των επεξηγήσεων και διευκρινήσεων, όσες ερωτήσεις και να υποβάλεις, όσο απλά και να μιλήσει ο γιατρός, αυτά που αποκομίζουν δεν μπορεί να φτάσουν τις γνώσεις του ειδικού, ούτε και είναι ο επισκέπτης σε θέση βγαίνοντας από το ιατρείο να τα επαναλάβει.
Οπότε προτάσσεται η εμπιστοσύνη στην Ιατρική, και γίνεται αποδεκτή η θεραπεία. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου ο γιατρός δεν κερδίζει την εμπιστοσύνη του ασθενούς. Γίνονται και λάθη. Τί κάνετε τότε; Φυσικά και διαχωρίζετε την εμπιστοσύνη στον συγκεκριμένο γιατρό από την εμπιστοσύνη στην Ιατρική, και προχωρείτε σε επίσκεψη σε ένα δεύτερο γιατρό. Τα πράγματα θα εξελίσσονταν παράλογα, αν κάποιος επέλεγε να αποσύρει την εμπιστοσύνη της υγείας του στη Ιατρική, επειδή ένας γιατρός δεν του εξήγησε καλά.
Αντίστοιχη δεν θάπρεπε να είναι και η αντιμετώπιση του Θείου Πάθους και της Ανάστασης; Δηλαδή, αν αυτά που ακούμε στην εκκλησία δεν τα καταλαβαίνουμε πλήρως, αν η γλώσσα είναι δύσκολη, αν κάποιοι ιερείς δεν μας εμπνέουν, ακόμη κι’ αν έχουν δημοσιοποιηθεί σκάνδαλα (παλαιότερα σε άλλα δόγματα, πιο πρόσφατα και εδώ) και λάθη, εγώ θα απέχω; Μπερδεύουμε την εμπιστοσύνη στην Ορθοδοξία με την δυσπιστία σε κάποιο λειτουργό;
Τα δυο παραδείγματα είναι συγκρίσιμα. Από τη μια ο γιατρός και η Ιατρική. Από την άλλη ο κληρικός και η Πίστη. Από τη μια η θεραπεία του σώματος. Από την άλλη η σωτηρία της ψυχής μας. Γιατί πολλοί από μας εμπιστευόμαστε εύκολα την Ιατρική, ενώ δυσκολευόμαστε στα του Θεού; Δεν είναι πονηριά και παγίδα η απαίτηση για απόλυτη νοητική και γνωσιακή κατανόηση στα θέματα της Πίστης, πολύ περισσότερο αφού αφορά τη μεταφυσική;
Βέβαια, η ανάπτυξη εμπιστοσύνης δεν προκύπτει αυτόματα, και δεν είναι μόνο απόρροια του τι έχουμε μπροστά μας. Η σχέση εμπιστοσύνης καλλιεργείται αμφίδρομα. Όσο και να την επιδιώκει η μια πλευρά, απαραίτητα πρέπει να την θέλει και η άλλη. Με άλλα λόγια, το πρώτο βήμα ανήκει στο άτομο. Σε εσένα.
Επειδή είναι, μάλλον, το πιο συγκλονιστικό γεγονός στην ανθρώπινη Ιστορία, η Ανάσταση του Ιησού ελκύει πλατύ ενδιαφέρον σε κάθε εποχή. Πολύ περισσότερο στις μέρες μας, μια και η πρόσβαση στην πληροφόρηση έχει γίνει ευκολότερη. Αφιερώστε χρόνο. Διαβάστε πέραν από τους τίτλους. Στις απορίες για την Ανάσταση, ανατρέξτε στα ιερά βιβλία. Αν θες ικανές απαντήσεις, χωρίς να δώσεις στον εαυτό σου ικανό χρόνο για μελέτη, κατά πάσα πιθανότητα θα βολευτείς με γρήγορες και εύκολες απόψεις, όπως κυκλοφορούν ηλεκτρονικά. Θα είναι όμως εμπεριστατωμένες και έγκυρες; Θα φωτίζουν ή θα μπερδεύουν; Στο ίδιο πνεύμα μίλησε και ο φιλόσοφος Σωκράτης, όταν συμβουλεύει να δεχόμαστε όχι τη γνώμη των πολλών (αν ζούσε σήμερα θα περιλάμβανε εδώ τα κοινωνικά δίκτυα και την τεχνητή νοημοσύνη άραγε;), αλλά των επαϊόντων. Τουτέστιν, παράλληλα με τη μελέτη, αναζήτησε τον πνευματικό που θα σε γοητεύσει. Ο πνευματικός δεν είναι τιμωρός, γίνεται συνομιλητής σου, και σε αναπαύει.
Τα Θεία Πάθη και η Ανάσταση μπορούν να διεγείρουν τη σκέψη και το συναίσθημα, όσο τίποτα άλλο στον κόσμο. Αρκεί να σκύψει ο άνθρωπος μέσα του, και να αφουγκραστεί αυτή τη σιγανή φωνούλα της ψυχής του. Που θα πει ότι πας εκκλησία για σένα, όχι γιατί σε πιέζουν οι γονείς σου. Ότι ο στίβος της πνευματικής άσκησης φαίνεται να σε στριμώχνει, όπως συμβαίνει με τους κανόνες που έχουν θέσει ο καθηγητής στο σχολείο, ο προϊστάμενος στη δουλειά, ο διαιτητής στο γήπεδο κλπ. Αυτός ο στίβος έχει ατίμητο έπαθλο το γαλήνεμα σε τούτη τη ζωή, και τη σωτηρία της ψυχής στην αιώνια ζωή.
Έλα, λοιπόν, στην ακολουθία της Ανάστασης, και κάνε τον κόπο να μείνεις μέχρι το τέλος. Εκεί, θ’ ακούσεις τον Κατηχητικό λόγο, όπου ο Ιωάννης Χρυσόστομος μιλά σε εμάς με συγκλονιστική ευσπλαχνία: “Αν έχεις εργαστεί από την 1η ώρα, δέξου σήμερα το αρμόζον όφελος. Αν ήλθες μετά την 3η ώρα, γιόρτασε με ευχαρίστηση. Αν έφτασες μετά την 6η ώρα, μην αμφιβάλλεις. Αν έφτασες μόνο στην 11η ώρα, μην απελπίζεσαι. Ο Δεσπότης μας δέχεται τον έσχατο, και τον πρώτο, και τον τελευταίον ελεεί και τον πρώτο θεραπεύει.” Κι’ αν αργήσεις μιάμιση ώρα να γευτείς τις φλαούνες, τα τσουρέκια και τα κόκκινα αυγά, τί πειράζει;
*Σύμβουλος και Εκπαιδευτής Στελεχών Επιχειρήσεων και Νέων- Ph.D.
– [email protected] Όποιοι έτυχε να συνοδεύσουν έναν ασθενή σε επίσκεψη στο γιατρό, γνωρίζουν ότι την ώρα των επεξηγήσεων και διευκρινήσεων, όσες ερωτήσεις και να υποβάλεις, όσο απλά και να μιλήσει ο γιατρός, αυτά που αποκομίζουν δεν μπορεί να φτάσουν τις γνώσεις του ειδικού, ούτε και είναι ο επισκέπτης σε θέση βγαίνοντας από το ιατρείο να τα επαναλάβει. Οπότε προτάσσεται η εμπιστοσύνη στην Ιατρική, και γίνεται αποδεκτή η θεραπεία. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου ο γιατρός δεν κερδίζει την εμπιστοσύνη του ασθενούς. Γίνονται και λάθη. Τί κάνετε τότε; Φυσικά και διαχωρίζετε την εμπιστοσύνη στον συγκεκριμένο γιατρό από την εμπιστοσύνη στην Ιατρική, και προχωρείτε σε επίσκεψη σε ένα δεύτερο γιατρό. Τα πράγματα θα εξελίσσονταν παράλογα, αν κάποιος επέλεγε να αποσύρει την εμπιστοσύνη της υγείας του στη Ιατρική, επειδή ένας γιατρός δεν του εξήγησε καλά.
Αντίστοιχη δεν θάπρεπε να είναι και η αντιμετώπιση του Θείου Πάθους και της Ανάστασης; Δηλαδή, αν αυτά που ακούμε στην εκκλησία δεν τα καταλαβαίνουμε πλήρως, αν η γλώσσα είναι δύσκολη, αν κάποιοι ιερείς δεν μας εμπνέουν, ακόμη κι’ αν έχουν δημοσιοποιηθεί σκάνδαλα (παλαιότερα σε άλλα δόγματα, πιο πρόσφατα και εδώ) και λάθη, εγώ θα απέχω; Μπερδεύουμε την εμπιστοσύνη στην Ορθοδοξία με την δυσπιστία σε κάποιο λειτουργό;
Τα δυο παραδείγματα είναι συγκρίσιμα. Από τη μια ο γιατρός και η Ιατρική. Από την άλλη ο κληρικός και η Πίστη. Από τη μια η θεραπεία του σώματος. Από την άλλη η σωτηρία της ψυχής μας. Γιατί πολλοί από μας εμπιστευόμαστε εύκολα την Ιατρική, ενώ δυσκολευόμαστε στα του Θεού; Δεν είναι πονηριά και παγίδα η απαίτηση για απόλυτη νοητική και γνωσιακή κατανόηση στα θέματα της Πίστης, πολύ περισσότερο αφού αφορά τη μεταφυσική;
Βέβαια, η ανάπτυξη εμπιστοσύνης δεν προκύπτει αυτόματα, και δεν είναι μόνο απόρροια του τι έχουμε μπροστά μας. Η σχέση εμπιστοσύνης καλλιεργείται αμφίδρομα. Όσο και να την επιδιώκει η μια πλευρά, απαραίτητα πρέπει να την θέλει και η άλλη. Με άλλα λόγια, το πρώτο βήμα ανήκει στο άτομο. Σε εσένα.
Επειδή είναι, μάλλον, το πιο συγκλονιστικό γεγονός στην ανθρώπινη Ιστορία, η Ανάσταση του Ιησού ελκύει πλατύ ενδιαφέρον σε κάθε εποχή. Πολύ περισσότερο στις μέρες μας, μια και η πρόσβαση στην πληροφόρηση έχει γίνει ευκολότερη. Αφιερώστε χρόνο. Διαβάστε πέραν από τους τίτλους. Στις απορίες για την Ανάσταση, ανατρέξτε στα ιερά βιβλία. Αν θες ικανές απαντήσεις, χωρίς να δώσεις στον εαυτό σου ικανό χρόνο για μελέτη, κατά πάσα πιθανότητα θα βολευτείς με γρήγορες και εύκολες απόψεις, όπως κυκλοφορούν ηλεκτρονικά. Θα είναι όμως εμπεριστατωμένες και έγκυρες; Θα φωτίζουν ή θα μπερδεύουν; Στο ίδιο πνεύμα μίλησε και ο φιλόσοφος Σωκράτης, όταν συμβουλεύει να δεχόμαστε όχι τη γνώμη των πολλών (αν ζούσε σήμερα θα περιλάμβανε εδώ τα κοινωνικά δίκτυα και την τεχνητή νοημοσύνη άραγε;), αλλά των επαϊόντων. Τουτέστιν, παράλληλα με τη μελέτη, αναζήτησε τον πνευματικό που θα σε γοητεύσει. Ο πνευματικός δεν είναι τιμωρός, γίνεται συνομιλητής σου, και σε αναπαύει.
Τα Θεία Πάθη και η Ανάσταση μπορούν να διεγείρουν τη σκέψη και το συναίσθημα, όσο τίποτα άλλο στον κόσμο. Αρκεί να σκύψει ο άνθρωπος μέσα του, και να αφουγκραστεί αυτή τη σιγανή φωνούλα της ψυχής του. Που θα πει ότι πας εκκλησία για σένα, όχι γιατί σε πιέζουν οι γονείς σου. Ότι ο στίβος της πνευματικής άσκησης φαίνεται να σε στριμώχνει, όπως συμβαίνει με τους κανόνες που έχουν θέσει ο καθηγητής στο σχολείο, ο προϊστάμενος στη δουλειά, ο διαιτητής στο γήπεδο κλπ. Αυτός ο στίβος έχει ατίμητο έπαθλο το γαλήνεμα σε τούτη τη ζωή, και τη σωτηρία της ψυχής στην αιώνια ζωή.
Έλα, λοιπόν, στην ακολουθία της Ανάστασης, και κάνε τον κόπο να μείνεις μέχρι το τέλος. Εκεί, θ’ ακούσεις τον Κατηχητικό λόγο, όπου ο Ιωάννης Χρυσόστομος μιλά σε εμάς με συγκλονιστική ευσπλαχνία: “Αν έχεις εργαστεί από την 1η ώρα, δέξου σήμερα το αρμόζον όφελος. Αν ήλθες μετά την 3η ώρα, γιόρτασε με ευχαρίστηση. Αν έφτασες μετά την 6η ώρα, μην αμφιβάλλεις. Αν έφτασες μόνο στην 11η ώρα, μην απελπίζεσαι. Ο Δεσπότης μας δέχεται τον έσχατο, και τον πρώτο, και τον τελευταίον ελεεί και τον πρώτο θεραπεύει.” Κι’ αν αργήσεις μιάμιση ώρα να γευτείς τις φλαούνες, τα τσουρέκια και τα κόκκινα αυγά, τί πειράζει;
*Σύμβουλος και Εκπαιδευτής Στελεχών Επιχειρήσεων και Νέων- Ph.D.
