Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει νέα προσέγγιση για μια βιώσιμη μπλε οικονομία στην ΕΕ, για τις βιομηχανίες και τους τομείς που σχετίζονται με τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τις ακτές. Μια βιώσιμη μπλε οικονομία είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και για την εξασφάλιση μιας πράσινης και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψης από την πανδημία.
Η Επιτροπή ενέκρινε νέες στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές το 2021 και οι χώρες της ΕΕ επανεξέτασαν τις εθνικές στρατηγικές τους υπό το φως των νέων κατευθυντήριων γραμμών. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Υδατοκαλλιέργειας (ΕΤΘΑ) θα συνεχίσει να διαθέτει χρηματοδότηση για την υδατοκαλλιέργεια της ΕΕ. Για την περίοδο 2021-2027, το ύψος του προϋπολογισμού των χρηματοδοτήσεων αναμένεται να φτάσει τα 6.1 δις ευρώ.
Η μετάβαση σε μια βιώσιμη μπλε οικονομία απαιτεί επένδυση σε καινοτόμες τεχνολογίες. Η κυματική και παλιρροιακή ενέργεια, η παραγωγή φυκών, η ανάπτυξη καινοτόμων αλιευτικών εργαλείων ή η αποκατάσταση θαλάσσιων οικοσυστημάτων θα δημιουργήσουν νέες πράσινες θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις στην γαλάζια οικονομία. Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στοχεύει συγκεκριμένα:
Στην οικοδόμηση της ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητας,
στη διασφάλιση της συμμετοχής του τομέα στην πράσινη μετάβαση,
στη διασφάλιση της κοινωνικής αποδοχής και ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με τις δραστηριότητες και τα προϊόντα υδατοκαλλιέργειας της ΕΕ
και στην αύξηση της γνώσης και της καινοτομίας στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας της ΕΕ.
Η πολιτική της Κύπρου στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας στοχεύει στην αειφόρο και ισορροπημένη, σε σχέση με το περιβάλλον, ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας, για μεγιστοποίηση της συμβολής της στην εγχώρια παραγωγή ψαριών, σύμφωνα με τις ανάγκες της Κυπριακής και της διεθνούς αγοράς. Η υδατοκαλλιέργεια στην Κύπρο, με βάση τα σημερινά δεδομένα, συνιστά περίπου το 85% της συνολικής ποσότητας της κυπριακής αλιευτικής παραγωγής, τόσο σε ποσότητα, όσο και σε αξία.
Ο αλιευτικός τομέας στην Κύπρο, ως κλάδος πρωτογενούς παραγωγής, θεωρείται σημαντικός, κυρίως γιατί προσφέρει οικονομικά και κοινωνικά οφέλη σε παράκτιες περιοχές με τη δημιουργία θέσεων εργασίας και με τη διάθεση ποιοτικών προϊόντων στον καταναλωτή. Η κατανάλωση των αλιευτικών προϊόντων στην Κύπρο είναι σχετικά χαμηλή και ανέρχεται περίπου σε 20 κιλά κατά κεφαλή ενώ η συνεισφορά του αλιευτικού τομέα στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) δεν ξεπερνά το 0,3%.
Τα προϊόντα υδατοκαλλιέργειας είναι το τρίτο πιο σημαντικό προϊόν σε αξία εξαγωγών από τον ευρύτερο τομέα πρωτογενούς παραγωγής, μετά τις πατάτες και τα εσπεριδοειδή, και κατά το 2020 είχε ξεπεράσει τα €27 εκατομμύρια. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλει στη μείωση του αρνητικού εμπορικού ισοζυγίου της Κύπρου σε σχέση με τα αλιευτικά προϊόντα. Για τους λόγους αυτούς, αλλά και σε μια προσπάθεια να διευρύνουμε ως χώρα το προϊόντικό μας χαρτοφυλάκιο, αναπτύσσοντας συνεχώς νέους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Το ΚΕΒΕ στηρίζει έμπρακτα τις επιχειρήσεις του κλάδου της ιχθυοκαλλιέργειας. Πιστεύει μάλιστα ότι, με την κατάλληλη κρατική στήριξη, υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης του και των εξαγωγικών του δυνατοτήτων.
Κάποιες από τις υφιστάμενες πρακτικές που έχουν συνεισφέρει για την αειφόρο ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας στην Κύπρο είναι οι ακόλουθες:
η προώθηση της Υδατοκαλλιέργειας Ανοικτής Θάλασσας:
Διασφαλίζει την καλή κατάσταση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, με τη μείωση των επιπτώσεων λόγω των δυνατών ρευμάτων και του μεγάλου βάθους. Παράλληλα, εξασφαλίζεται η βελτίωση της ευημερίας των εκτρεφόμενων ειδών λόγω των μεγάλων εναλλαγών του νερού, καθότι υπάρχει αυξημένο οξυγόνο. Επιπρόσθετα μέχρι σήμερα και λόγω των καλών συνθηκών διαβίωσης των εκτρεφόμενων ψαριών, δεν παρουσιάζονται περιστατικά ασθενειών.
ο Περιβαλλοντικός Έλεγχος και η παρακολούθηση:
Διασφαλίζει ότι με την προτεινόμενη επέκταση της δραστηριότητας της υδατοκαλλιέργειας δεν συνεπάγεται καμία δυσμενής επίπτωση στο υδάτινο περιβάλλον.
η Μέθοδος και η Τεχνολογία Σίτισης:
Οι μονάδες υδατοκαλλιέργειας ανοικτής θάλασσας έχουν εφαρμόσει αυτοματοποιημένα συστήματα σίτισης τα οποία έχουν επιδείξει θετικά αποτελέσματα σε σχέση με τις οικονομικές πτυχές της λειτουργίας των μονάδων, με το περιβάλλον, την ευημερία των ψαριών καθώς και τον ρυθμό ανάπτυξης των εκτρεφόμενων ειδών
Το ΚΕΒΕ, σε συνεργασία με τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Υδατοκαλλιέργειας, που τελεί υπό την αιγίδα του, στηρίζει το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Υδατοκαλλιέργειας 2021 – 2030, του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών και συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση του τελικού σχεδίου. Ταυτόχρονα, ο σύνδεσμος προωθεί μεθόδους παραγωγής φιλικές προς το περιβάλλον, την βελτίωση των συνθηκών εκτροφής και τη διασφάλιση της ποιότητας και ασφάλειας των προϊόντων υδατοκαλλιέργειας που συμβάλλουν στον εθνικό στόχο αύξησης της παραγωγής και των εξαγωγών. Εξαιρετικά σημαντικό είναι το γεγονός ότι τα κυπριακά προιόντα υδατοκαλλιέργειας αναγνωρίζονται ως εξαιρετικά ποιοτικά και διαχρονικά και λαμβάνουν διακρίσεις από διεθνείς οργανισμούς και ινστιτούτα.
* Λειτουργός ΚΕΒΕ
