Ήταν πριν δύο περίπου χρόνια όταν ο τότε πρόεδρος του ΚΕΒΕ Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης, μιλώντας στη συνέλευση του Επιμελητηρίου Λεμεσού, υποστήριξε λίγο πολύ πως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ενέτεινε και το πρόβλημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού.
Βλέπετε, οι ελλείψεις στην αγορά εργασίας ήταν μεγάλες και τότε, ίσως μεγαλύτερες από σήμερα, αφού στη διάρκεια της πανδημίας και αμέσως μετά, πτήσεων επιτρεπουσών, αρκετοί κοινοτικοί εργαζόμενοι είχαν εγκαταλείψει τη χώρα μας και επέστρεψαν στα κράτη τους.
Γι’ αυτό και τότε ο πρόεδρος του ΚΕΒΕ κατέγραψε ως μέρος του προβλήματος και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το οποίο, όπως υποσήριζε, προσφέρει έσοδα χωρίς να απαιτείται εργασία. Θυμάμαι, τότε, υπήρξαν και κάποιες αναφορές από κόμματα για την ανάγκη διορθώσεων στη νομοθεσία για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και πως είχα γράψει πως οι όποιες αλλαγές θα έπρεπε να γίνουν με προσοχή, προκειμένου να μην δαιμονοποιηθεί το ΕΕΕ, μια από τις σημαντικότερες ίσως μεταρρυθμίσεις των τελευταίων χρόνων, που έχει στόχο τη στήριξη όσων έχουν ανάγκη και που αποτελεί στην ουσία ένα δίχτυ ασφαλείας για την κοινωνία.
Φαίνεται, όμως, πως, όπως συμβαίνει και για άλλα ζητήματα και ιδιαίτερα για παροχές, η κατάχρηση του ΕΕΕ δεν εξέλειπε. Κατά καιρούς ακούγονται και γράφονται πολλά για νέους και άλλους που εκμεταλλεύονται τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση.
Αυτό δείχνουν και οι στοχευμένοι πλέον έλεγχοι από πλευράς του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας. Έλεγχοι που έδειξαν πως πέραν του 50% δικαιούχων του ΕΕΕ που ελέχθησαν, που προφανώς οι συνθήκες διαβίωσης τους και η προβολή τους κτύπησαν καμπανάκι στην εκτελεστική εξουσία, ήταν στην ουσία μη δικαιούχοι και βγήκαν εκτός συστήματος. Εξέλιξη αναμενόμενη, αφού είπαμε ότι οι έλεγχοι είχαν στόχευση για άτομα που μπήκαν στο «μικροσκόπιο» των αρμοδίων αρχών.
Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας Μαριλένας Ευαγγέλου κατά την παρουσίαση του έργου του υφυπουργείου της τον τελευταίο χρόνο. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση για τυχόν περιστατικά κατάχρησης του συστήματος παροχής του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, η κ. Ευαγγέλου είπε ότι, μετά την ενίσχυση της ομάδας ελέγχου τον περασμένο Ιούλιο, έγιναν, εκτός από τους αυτοματοποιημένους μηνιαίους ελέγχους, και 543 εξειδικευμένοι στοχευμένοι έλεγχοι σε περιπτώσεις υψηλού ρίσκου, από τους οποίους προέκυψαν 364 τερματισμοί, ύστερα από πλήρη διερεύνηση και αιτιολόγηση για τα ευρήματα, με την ετήσια εξοικονόμηση να ανέρχεται σε περίπου 3,1 εκατ. ευρώ.
Για το «ξεκαθάρισμα» μέσω στοχευμένων ελέγχων υπήρξαν πρόσφατα αναφορές και από την υφυπουργό παρά τω Προέδρω Ειρήνη Πική, σε συνέντευξη της στην Stockwatch. Η οποία, μετά από σχετική ερώτηση ότι το ΕΕΕ αποτελεί για κάποιους «δικαιούχους» κίνητρο να μην θέλουν να εργαστούν, αναφέρθηκε επίσης σε στοχευμένο έλεγχο του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας από τον Ιανουάριο μέχρι τον Φεβρουάριο φέτος, ανάμεσα σε 467 δικαιούχους του ΕΕΕ, έλεγχος που όπως είπε «δυστυχώς, κατέδειξε ότι 304 λήπτες του ΕΕΕ δεν πληρούσαν τα κριτήρια για να είναι δικαιούχοι, οπόταν αφαιρέθηκαν από το σχέδιο».
Τα πιο πάνω μπορεί να επιβεβαιώνουν μερικώς τον τέως πρόεδρο του ΚΕΒΕ, αλλά και να εγείρουν κάποια ερωτηματικά, γιατί αυτή η στόχευση όσον αφορά τους ελέγχους δεν έγινε νωρίτερα. Την ίδια ώρα, όμως, η μεταρρύθμιση του ΕΕΕ δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση, όπως είπαμε, να δαιμονοποιηθεί, αφού για χιλιάδες συμπολίτες μας αποτελεί το τελευταίο και μοναδικό αποκούμπι για διαβίωση.
Μάλιστα, αφού η στόχευση στους ελέγχους φαίνεται σύμφωνα και με την υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας να εξοικονομεί χρήματα, θα πρέπει σύντομα να υπάρξει και ουσιαστική αύξηση των ποσών που δίνονται μέσω του ΕΕΕ, καθώς από την ημέρα υιοθέτησης της μεταρρύθμισης φαίνεται να μην έχει υπάρξει, εδώ και μια 10ετία περίπου, καμία ουσιαστική αναθεώρησή του, παρά την ακρίβεια και τον πληθωρισμό που πλήττει όλους τα τελευταία χρόνια. Και περισσότερο τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
