Ο Λεωνίδας Λεωνίδου, ερευνητής – συγγραφέας και βιογράφος του στρατηγού Γρίβα Διγενή σχολιάζει άρθρο του Πέτρου Παπαπολυβίου που δημοσιεύθηκε στον «Φ».

Το άρθρο του Πέτρου Παπαπολυβίου «για όσους αναζητούν τεκμήρια» (στον «Φ» στις 21/4/24) παραπέμπει σε δημοσιεύματα του μ. Σπύρου Παπαγεωργίου και αλλού για να καταλήξει δήθεν κάποιος σε συμπέρασμα. Όμως το βασικό της υπόθεσης είναι το εξής: Οι πληροφορίες που απέστειλε ο Άντρος Νικολαΐδης στον Διγενή α) ότι ο Στεφανίδης είχε ερωτικές σχέσεις και β) ότι εγκατέλειπε το πόστο του αυτοβούλως, που θα δικαιολογούσαν εκτέλεσή του, απεδείχθησαν η μεν πρώτη πλαστή (μαρτυρία Γιωρκάτζη) και η δεύτερη παγίδα (μαρτυρία Σεραφείμ).

Επιπρόσθετα σημαντικότατα τεκμήρια είναι τα εξής:

1) Επιστολή Διγενή προς Ρένο Λυσιώτη (Απρίλιος 1959), μέσω Αζίνα που «Ζητούσε να παραδοθεί ο νεκρός (Γιαννάκης Στεφανίδης) στον πατέρα του να ταφεί με τιμές ήρωα. “Είναι το ελάχιστο που οφείλουμε στον λευίτη πατέρα αυτού του λεβέντη” είπε ο Γρίβας κλείνοντας τον φάκελο» (Α.Αζίνα, 50 Χρόνια Σιωπής, Γ΄, σ.830.)

2) Μαρτυρία Ελενίτσας Σεραφείμ προς Γρίβα ότι η ίδια και ο Γιωρκάτζης αποφάσισαν μετάθεση Στεφανίδη στη Λευκωσία και εκτέλεσή του. (10/8/1961) «έγραψα αμέσως εις Λαέρτην (Γιωρκάτζη) ότι η γνώμη μου ήταν να εκτελεσθή ο Στεφανίδης… Μόλις έστειλα την επιστολή και πριν ή Λαέρτης την παραλάβη, έπαιρνα δικήν του εις την οποίαν μου ανέφερεν ότι κατέλειξεν εις την απόφασιν να σας ζητήσει έγκριση για την εκτέλεσιν του». «3ην Νοεμβρίου 1958 “Αινείας” έφυγεν από τομέα μου κατόπιν σχετικής συνεννοήσεως μαζί μου και μετέβηκεν εις Λευκωσίαν».

3) Αναπάντητα ερωτήματα Διγενή προς Σεραφείμ (19/9/1961): «α) Πώς ευρέθη εις χείρας Γιωρκάτζη η πρώτη επιστολή μου προς Στεφανίδη, η οποία ως λέγετε κατεστράφη; β) Τι συνέβη ώστε να εκτελεσθή αφού μετεφέρθη εις Λευκωσίαν κατόπιν εγκρίσεώς σας; Διατί δε αφού εξετελέσθη ο Γιωρκάτζης σας το απέκρυψεν;».

4) Μαρτυρία Διγενή προς δικηγόρους οικογένειας Στεφανίδη (29/3/1968): «Η εις Λευκωσίαν εκ Λάρνακος μετάβασίς του, μου γεννά πλείστας αμφιβολίας, εάν εγένετο υπό τούτου αυτοβούλως».

5) Μαγνητοφωνημένη μαρτυρία Τάκη Φωτιάδη (328a, 16/12/1994) στην οποία ο Γιωρκάτζης του αποκαλύπτει τους ηθικούς αυτουργούς δολοφονίας Στεφανίδη.

Περί της αγνότητας χαρακτήρα, εργατικότητας, τιμιότητας και αφοσίωσης Στεφανίδη στον Αγώνα, μαρτυρούν:

Διγενής: «Ως προς την αγωνιστική συμβολή του… υπήρξε αποδοτική και επαινετή». Ρένος Λυσιώτης: «Αγνός και γενναίος». Αργυρός Κυριάκου: «Αθώος και πατριώτης». Ρένος Κυριακίδης: «Ανήκει στη χορία των δοξασμένων αγωνιστών και τομεαρχών και μαρτύρων του αγώνα». Τάκης Φωτιάδης: «Ο Γιαννάκης ήταν αθώος». Λ.Αρχοντίδης: «Εφιλοξένησα πολλούς καταζητούμενους αλλά κανείς δεν μπορεί να συγκριθεί με το ήθος, σθένος, πατριωτισμό και αγνότητα του μ. Στεφανίδη». Καλογήρου (Ελληνοαμερικανός που φιλοξένησε τον Στεφανίδη στη Λάρνακα): «Είναι χαμός άδικος τέτοιου μαχητού και αγωνιστού. Η ψυχή του, ο νους του… ήτανε μέρα και νύχτα η εργασία, μελέτη και κατάστρωση σχεδίων προς εξυπηρέτηση του αγώνος… ο Γιαννάκης υπήρξε μάρτυρας και αγωνιστής…».

Το ήθος του αγώνα: Για να κρατήσει υψηλό το ήθος του αγώνα ο Διγενής εφάρμοσε αυτηρότατους κανόνες συμπεριφοράς των αγωνιστών. Οι αποτρόπαιες μέθοδοι με τις οποίες οι επίδοξοι εκτελεστές του Στεφανίδη επιχείρησαν να τον αφανίσουν (δολοπλοκίες, πλαστές επιστολές, παραπλάνηση, δηλητήρια, ασφυξία και τελικά κατακρεούργημα με σκαπάνες) δεν αποτελούσαν χαρακτηριστικά πράξεων της συντριπτικής πλειονότητας των αγνών αγωνιστών και ηρώων της εποποιίας του 55-59.

Ημερομηνία φόνου: Ο Διγενής τον αναφέρει ως τον τελευταίο νεκρό του Αγώνα: «Εφονεύθη εις Λευκωσία την 10 Φεβρουαρίου 1959» (Απομν. σ. XVII). Ο Αρχοντίδης κατέθεσε ότι ο Στεφανίδης πήγε ξανά στη Λάρνακα «λίγες μέρες μετά τα Χριστούγεννα του 1958 κι έφυγε μετά από ενάμιση μήνα, μέσα Γενάρη 1959». Η Δέσπω Γαλατάκη μαρτυρεί ότι ο Γιαννάκης έφτασε στο σπίτι της μετά τα Φώτα του 1959. Δεν μπορεί λοιπόν να εκτελέστηκε τον Νιόβρη του ’58.