Στο στόχαστρο των Ηνωμένων Πολιτειών δεν βρίσκονται ούτε η Κύπρος ούτε και οι Κύπριοι, αλλά οι Ρώσοι ολιγάρχες και ο Ρώσος Πρόεδρος, ξεκαθαρίζει η Αμερικανίδα πρέσβης, Τζούλι Φίσερ, μιλώντας αποκλειστικά στον «Φ» για το επίμαχο θέμα των κυρώσεων και για τις δύο λίστες που έχουν ήδη δημοσιοποιηθεί από πλευράς Ουάσιγκτον. Σύμφωνα με την Αμερικανίδα διπλωμάτη αυτό στο οποίο η διεθνής κοινότητα στοχεύει δεν είναι άλλο από τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία υπογραμμίζοντας πως για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να σταματήσει κάθε ροή που δίνει της δυνατότητα στη Ρωσία να ενισχύει τις δυνάμεις της στο μέτωπο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογραμμίζουν πως σ’ αυτό το θέμα, δηλαδή τον τερματισμό του πολέμου αλλά και τη διακοπή της ροής κεφαλαίων προς τη Ρωσία, βρίσκονται στην ίδια πορεία πλεύσης με την κυπριακή κυβέρνηση. «Από πλευράς του Προέδρου Χριστοδουλίδη και των υπουργών του είναι πολύ ξεκάθαρο που στέκει η Κύπρος σ’ αυτό τον πόλεμο», υπογράμμισε η Τζούλι Φίσερ. Για την Ουάσιγκτον είναι ξεκάθαρο πως στη Λευκωσία αντιλαμβάνονται πως δεν είναι η Κύπρος και οι Κύπριοι που βρίσκονται στο στόχαστρο αλλά οι ανακοινώσεις που είχαν εκδοθεί τον Απρίλη και το Μάη αφορούσαν τα δίκτυα ολιγαρχών.
Όσον αφορά το που στέκει σήμερα η Κύπρος η Αμερικανίδα διπλωμάτης παραπέμπει στις δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας και υπουργών της κυβέρνησης που είναι ευθυγραμμισμένες και εντός του πλαισίου μιας διατλαντικής συναίνεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σ’ ότι αφορά τη συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες η Αμερικανίδα διπλωμάτης σημειώνει ότι είναι αμφίδρομη και ότι υπάρχει ανταλλαγή πληροφοριών σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Τέλος, χαιρετίζει την προσπάθεια που καταβάλλεται από πλευράς κυπριακής κυβέρνησης για να αλλάξουν αντιλήψεις που επηρέαζαν αρνητικά τη φήμη της Κύπρου.
– Υπάρχει η γενική εντύπωση ότι το μήνυμα των Ηνωμένων Πολιτειών προς τις κυπριακές αρχές ήταν στη λογική… «είτε συνεργάζεστε μαζί μας είτε θα μπλέξετε σε μπελάδες». Πόσο βάσιμη είναι μια τέτοια εντύπωση;
– Σας ευχαριστώ που μου δίνετε την ευκαιρία να καθίσουμε κάτω και να συζητήσουμε αυτό το θέμα και να απαντήσω, γιατί νομίζω ότι υπάρχει αρκετή παρανόηση γύρω από αυτό το θέμα. Πρώτα όμως, θεωρώ σημαντικό, να πάω ένα βήμα πιο πίσω και να αναφερθώ στο πλαίσιο αυτών των νέων χαρακτηρισμών τους οποίους ανακοινώσαμε τις τελευταίες 45 ημέρες περίπου. Το πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσονται αυτοί οι χαρακτηρισμοί, και το οποίο είναι απαραίτητο για να γίνει κατανοητό γιατί προχωρήσαμε στην επιβολή κυρώσεων, είναι η ανάγκη τερματιστεί ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αυτός είναι ο υπ’ αριθμό ένας στόχος της όλης μας προσπάθειας.
Αυτός ήταν και ο κύριος στόχος της συνάντησης των ηγετών της ομάδας G7 στη Χιροσίμα. Και είδαμε μια σειρά από σαφή μηνύματα να αναδεικνύονται από αυτούς τους ηγέτες, μηνύματα τα οποία αποτελούν τη δέσμευση της Δύσης στο να πράξουμε ότι είναι δυνατό προκειμένου να κόψουμε το καύσιμο που χρησιμοποιεί το Κρεμλίνο για να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, να κόψουμε τους πόρους που χρειάζεται η Ρωσία προκειμένου να στέλνει περισσότερους στρατιώτες στο πεδίο της μάχης, να κόψουμε το καύσιμο που χρησιμοποιεί το Κρεμλίνο για στέλνει περισσότερο εξοπλισμό στο πεδίο της μάχης και να εξοπλίζει διάφορες ομάδες. Όλα αυτά, δηλαδή, που επιτρέπουν στη Ρωσία να συνεχίσει να ενισχύεται στο πεδίο της μάχης και τους δίνουν την δυνατότητα να προχωρεί σε όλες αυτές τις φρικαλεότητες που παρακολουθούμε να εκτυλίσσονται από τον Φεβρουάριο του ’22.
Ο τερματισμός της ικανότητας της Ρωσίας να διεξάγει αυτό τον πόλεμο είναι προς το συμφέρον ολόκληρης της υπερατλαντικής οικογένειας. Σ’ αυτό συμφωνούμε και βρήκαμε χέρι συνεργασίας από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και από την Κύπρο, ως μέλος αυτής της διατλαντικής κοινότητας, ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Από πλευράς του Προέδρου Χριστοδουλίδη και των υπουργών του, αυτή τη νέα ομάδα, είναι πολύ ξεκάθαρο για το που στέκει η Κύπρος σ’ αυτό τον πόλεμο.
Έχω εκτιμήσει πάρα πολύ την ευκαιρία που είχα να συζητήσω με τα μέλη αυτής της κυβέρνησης, και εκτιμώ το ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσουμε για το τι προσπαθούμε να επιτύχουμε. Και δεν βάζουμε στο στόχαστρο την Κύπρο, ή Κύπριους πολίτες ή ξεχωριστές οντότητες. Αυτό για το οποίο προσπαθούμε είναι να κυνηγήσουμε τα δίκτυα της ολιγαρχίας, τα οποία ελέγχονται από το Κρεμλίνο και εκείνους που χρηματοδοτούν το καθεστώς, το ξέπλυμα χρήματος και την παράκαμψη των κυρώσεων. Αυτά είναι που αναζητούμε.
Οι ανακοινώσεις που έγιναν πρόσφατα μπορεί να επηρεάζουν την Κύπρο πιο άμεσα. Στην ανακοίνωση της 19ης Απριλίου περιλαμβάνονται νομίζω 15 άτομα και 18 οντότητες, όμως αυτά ήταν μέρος ενός μεγαλύτερου καταλόγου 144 ατόμων και οντοτήτων από 23 χώρες. Και η ανακοίνωση της περασμένης Παρασκευής αφορούσε 200 άτομα και οντότητες σε 20 χώρες. Επαναλαμβάνω, δεν πρόκειται για κάτι που έχει να κάνει με την Κύπρο και τους Κύπριους. Είναι γι’ αυτά τα δίκτυα των ολιγαρχών. Και έχει να κάνει με τον τρόπο που αυτά τα δίκτυα χρησιμοποιήθηκαν με πολύ κακόβουλο τρόπο για να αποκτήσουν πρόσβαση σε διεθνή χρηματοπιστωτικό ιδρύματα.
– Να αναμένουμε και άλλα ονόματα στο μέλλον;
– Θα σταθώ και πάλι στο σκοπό αυτών των κυρώσεων. Όσο η Ρωσία συνεχίζει να διεξάγει αυτό τον πόλεμο, εμείς θα κυνηγάμε τα δίκτυα που τον τροφοδοτούν. Ελπίζουμε ότι ο αντίκτυπος αυτών που κάνουμε, όχι μόνο χρησιμοποιώντας οικονομικά εργαλεία, υποστηρίζοντας την Ουκρανία να επιβιώσει, θα επιτύχει. Όσο πιο γρήγορα τελειώσει αυτός ο πόλεμος τόσο πιο γρήγορα θα τερματιστούν οι χαρακτηρισμοί ατόμων και οντοτήτων.
– Υπάρχει η άποψη ότι η Κύπρος άνοιξε τις πύλες και έδωσε προς τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς όποια πληροφορία ήθελαν.
– Οι κυβερνήσεις μοιράζονται συνεχώς πληροφορίες μεταξύ τους. Πληροφορίες πάνε κι έρχονται για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που είναι αμοιβαίας σημασίας. Και αυτή η επικοινωνία είναι αμφίδρομη δεν είναι μόνο από τη μια πλευρά προς την άλλη. Μερικές φορές οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες ευρύτερα και άλλες φορές πρόκειται για κυβερνητικές πληροφορίες. Μεταξύ των χωρών μας υπάρχουν τα κανάλια ανταλλαγής πληροφοριών και το επίπεδο συνεργασίας είναι πραγματικά πολύ ισχυρό.
– Όλα αυτά τα μέτρα που λαμβάνονται σε σχέση με τους Ρώσους ολιγάρχες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στο μέλλον σε ότι αφορά άλλες περιπτώσεις;
– Πιστεύω ότι η κυβέρνηση κάνει αρκετά σοβαρή δουλειά για τη διασφάλιση των κυπριακών θεσμών και τη φήμη της. Αυτές οι προσπάθειες απαιτούν χρόνο και δεσμεύσεις. Χρειάζεται μια συντονισμένη προσπάθεια από όλους, από την κυβέρνηση, από επαγγελματικούς φορείς, από τις τράπεζες. Βλέπω ότι η Κύπρος παίρνει αποφάσεις που θα αλλάξουν αντιλήψεις οι οποίες επηρέαζαν την φήμη της Κύπρου. Βλέπω τον Πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών να τοποθετούνται ξεκάθαρα πάνω σ’ αυτά τα θέματα. Και βλέπω ότι υπάρχει ένας αντίκτυπος και μπορούν να αλλάξουν αντιλήψεις.
Καταλήγοντας θα έλεγα ότι είμαι εντυπωσιασμένη από τη δέσμευση τόσο του Προέδρου όσο και της κυβέρνησής του όσον αφορά τη συνεργασία ανάμεσα στις δυο χώρες μας.
Η χώρα σας έδειξε ότι είναι απίστευτα ευέλικτη
– Σ’ ότι αφορά τη συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες, τι να αναμένουμε στο αμέσως επόμενο διάστημα;
– Προσφάτως ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έριξε μια πρόκληση ως προς το τι μπορούμε να κάνουμε οι δύο χώρες προκειμένου υπάρχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα για τους πολίτες μας. Και εγώ δεν μπορούσα παρά να συμφωνήσω απόλυτα μαζί του. Γιατί αυτό είναι τελικά το ζητούμενο από κάθε διμερή σχέση, το τι θα επιτύχουμε καλύτερα προς όφελος των πολιτών μας. Και πιστεύω ότι έχουμε την ευκαιρία να επεκταθούμε κατά τρόπο που να είναι σημαντικός για τους πολίτες των δύο χωρών, κατά τρόπο που είναι επωφελής για την ασφάλεια μας, για την οικονομία μας. Υπάρχουν οι δεσμοί μεταξύ των ανθρώπων, υπάρχουν οι Κύπριοι και οι Αμερικανοί που σπουδάζουν στα αντίστοιχα πανεπιστήμια. Υπάρχουν αναμφισβήτητα οι οικογενειακοί δεσμοί μεταξύ τόσων πολλών Κυπρίων και Αμερικανών. Υπάρχουν όμως και πολλά περιθώρια για να κάνουμε ακόμα περισσότερα.
– Πριν από την έναρξη αυτού του πολέμου η Κύπρος εξαρτιόταν κατά πολύ από το ρωσικό χρήμα, είτε μέσω του τουρισμού είτε μέσω χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Είναι γνωστό ότι τα τελευταία δύο χρόνια καταβάλλονται προσπάθειες για να αντικατασταθεί αυτή η ροή χρημάτων με επενδύσεις από άλλες χώρες. Θα μπορούσαν και οι ΗΠΑ να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση, είτε με απευθείας επενδύσεις από τις ΗΠΑ ή ενθαρρύνοντας άλλες χώρες να το πράξουν;
– Ένα από τα χαρακτηριστικά του δυτικού οικονομικού μοντέλου, αυτού του οικονομικού μοντέλου που υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το δικό μας μοντέλο στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πως οι επενδυτικές αποφάσεις, οι εμπορικές αποφάσεις, καθοδηγούνται αποκλειστικά από τις δυνάμεις της αγοράς. Αυτό που έχουμε δει, όσον αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κυπριακή Δημοκρατία είναι μια αυξανόμενη εμπορική σχέση, μια αυξανόμενη οικονομική σχέση, η οποία και πάλι καθοδηγείται από τις δυνάμεις της οικονομίας γιατί κατευθύνονται από τις κυβερνήσεις.
Εκείνο οποίο εμείς μπορούμε να κάνουμε είναι ενισχύσουμε όσο μπορούμε αυτή την προσπάθεια, να φέρουμε τους ανθρώπους πιο κοντά και να δουν τις ευκαιρίες που υπάρχουν μεταξύ επιχειρήσεων και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Και νομίζω ότι υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον και από τις δύο πλευρές. Συναντήθηκα ( την Πέμπτη) με μέλη του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου και συζητήσαμε το πως μπορεί η κυβέρνηση να βοηθήσει.
Όσον αφορά το ζήτημα της αντικατάστασης είτε αφορά τουρίστες είτε περιουσιακά στοιχεία ή καταθέσεις από τη Ρωσία, θα έλεγα ότι η Κύπρος ήδη έχει δείξει ότι είναι απίστευτα ευέλικτη και εξελίσσεται πολύ γρήγορα. Και βλέπω το πόσο γρήγορα έχει ανακάμψει η οικονομική κατάσταση εδώ μετά την πανδημία. Βλέπω επίσης το πως οι Ευρωπαίοι τουρίστες έχουν κατακλύσει το νησί από τότε που άρχισαν και πάλι τα ταξίδια. Κοιτάζω μια χώρα με απίστευτη αυτοπεποίθηση, με ικανότητα να προσελκύει επενδύσεις, τουρίστες, και επισκέπτες όλων των ειδών.
Συντονισμός και συνεργασία με την ΚΔ
– Σε ποιο βαθμό αυτές οι κυρώσεις χρησιμοποιούνται, ως διπλωματικό εργαλείο, για να μετακινηθεί η Κύπρος πιο κοντά στη Δύση και μακριά από τη Ρωσία; Γιατί είναι γνωστό ότι από κάποιες δυτικές χώρες εκφράστηκε η αγωνία κατά πόσο ο νέος Πρόεδρος θα ήταν πιο αδέσμευτος και ίσως πιο κοντά στη Δύση;
– Είναι πολύ καλά γνωστές οι αποφάσεις αυτή της κυβέρνησης, οι αποφάσεις του νέου Προέδρου και των υπουργών οι οποίοι τοποθετήθηκαν με πολύ ξεκάθαρα και έχουν μιλήσει για ευθυγράμμιση εντός του πλαισίου μιας διατλαντικής συναίνεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και από μέρους μας, προφανώς, ήταν κάτι εξαιρετικά ευπρόσδεκτο.
Οι κυρώσεις, επαναλαμβάνω και πάλι, έχουν ένα πολύ συγκεκριμένο σκοπό και αυτός είναι ο τερματισμός του πολέμου. Δεν είναι ένα εργαλείο και ούτε πρόκειται για ένα παιχνίδι σκακιού. Αφορά τα συγκεκριμένα δίκτυα και έχει να κάνει με την καταδίωξη αυτών των δικτύων.
Και αυτό που εκτιμώ πάρα πολύ ήταν οι άμεσες συζητήσεις που είχαμε με την κυβέρνηση και το ότι μπορούμε να μοιραζόμαστε και να λαμβάνουμε πληροφορίες. Αυτός ο συντονισμός και αυτή η συνεργασία ήταν πραγματικά ευπρόσδεκτη και αποτελεί ίσως μια αλλαγή σε σχέση με ό,τι μπορεί να είχαμε συναντήσει στο παρελθόν. Αλλά νομίζω ότι και αυτός είναι ένας από τους τομείς που έφεραν τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κυπριακή Δημοκρατία πιο κοντά, εδώ και πολλά χρόνια, όχι μόνο τις τελευταίες εβδομάδες ή μήνες αλλά εδώ και πολλά χρόνια.
– Αυτό αποδεικνύει και το τι μπορεί η διεθνής κοινότητα προς τη Ρωσία;
– Ναι. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για τον αντίκτυπο των κυρώσεων. Και αυτό που βλέπουμε είναι μια Ρωσία από τα 800 δισεκατομμύρια δολάρια σε αποθεματικό που είχε στην αρχή του πολέμου, να πηγαίνει στα 200 δισεκατομμύρια. Επίσης είδαμε την δραματική επίπτωση που είχε στην ικανότητα της Ρωσίας να έχει πρόσβαση σε εξοπλισμούς και υλικά που την βοηθούν να συνεχίζει αυτό τον πόλεμο. Έχει πληγεί η ικανότητα της Ρωσίας να αντικαθιστά τον χαμένο στρατιωτικό εξοπλισμό και να στέλνει νέους στρατιώτες στο μέτωπο. Ξέρουμε ότι όλα αυτά έχουν αντίκτυπο στη Ρωσία και ότι είναι αποτελεσματικά.
Πρέπει να προστατευθούμε από παρόμοιο λάθος στο μέλλον
– Μιλώντας πρόσφατα και με τον Βρετανό πρέσβη, σε συνέντευξη που μας παραχώρησε, είχε εκφράσει την ανησυχία του για τα κινέζικα χρήματα που εισρέουν στην Κύπρο. Αυτό πόσο σας ανησυχεί;
– Νομίζω ότι αυτός είναι ένας άλλος τομέας όπου η ηγεσία των G7 είναι πολύ σημαντική. Οι ηγέτες μας, το περασμένο Σαββατοκύριακο, μίλησαν για τα ρίσκα που υπάρχουν σ’ ότι αφορά την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Και ξέρετε, το ερώτημα που απασχολεί όλες τις χώρες είναι το πως θα το αποφύγουμε αρνητικές εξελίξεις. Εάν αναγνωρίσουμε την κατάχρηση από πλευράς Ρωσίας των χρηματοπιστωτικών μας συστημάτων και το ότι είχε κάποιες πολύ επιζήμιες επιπτώσεις στις οικονομίες μας, τότε μπορούμε να προστατευτούμε και από του να ξανακάνουμε ένα παρόμοιο λάθος. Και νομίζω είναι αυτά τα ερωτήματα που πρέπει να θέσουμε τους εαυτούς μας.
Ο έλεγχος των επενδύσεων και η προώθηση των μηχανισμών ελέγχου των επενδύσεων είναι μια διαδικασία που εξελίσσεται. Η Κύπρος από πλευράς της θέλει να εξετάσει το ενδεχόμενο ενός screening των επενδύσεων.
Και πάλι αυτό που έχει σημασία είναι το πως προστατεύουμε καλύτερα τα οικονομικά δίκτυα και πως μπορούμε να προστατεύσουμε καλύτερα τους πολίτες μας.
Ξέρετε επίσης το πόσο σημαντικό είναι το απόρρητο δεδομένων τόσο για την Ευρώπη όσο και για εμάς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και αυτό είναι κάτι που λαμβάνουμε υπόψη μας όσον αφορά το τι δεδομένα μοιραζόμαστε και με ποιον.
– Άρα χρειάζεται προσοχή με τις κινεζικές επενδύσεις να μην επαναληφθεί το φαινόμενο των ρωσικών;
– Εσείς το λέτε αυτό, όχι εγώ. Αυτό που εγώ θα έλεγα είναι πως υπάρχουν πολλά διδάγματα από τα τελευταία 30 χρόνια και κοιτάζοντας κάποιες από τις συμφωνίες που είχαν γίνει τη δεκαετία του ’80 ανάμεσα στην Κύπρο και την τότε Σοβιετική Ένωση. Πιστεύω ότι είναι πως η Κύπρος, στη βάση των δικών της νομικών δομών, αλλά και ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προχωρήσει στη δημιουργία μηχανισμών ελέγχου για να μπορεί να αποτρέπει δυνητικούς κινδύνους. Και υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί με γνώμονα την προστασία της ακεραιότητας των αγορών μας, προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών μας από τα δεδομένα που λαμβάνονται από τους Κινέζους χάκερς.
Ανδρέας Πιμπίσιης – Στέλιος Μαραθοβουνιώτης
