Το 1975 βρήκε τον λαό ρημαγμένο. Ο ξεριζωμός, που ακολούθησε τα δύο κύματα εισβολής των Τούρκων, είχε σκορπίσει όσους έχασαν τα σπίτια και τα χωριά τους στον νότο. Τσαντίρια, ρούχα, συσσίτια από εισφορές και ξένη βοήθεια. Και οι εθνοφρουροί; Τον Ιανουάριο είχαν αρχίσει νέες διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, τη στιγμή που η τουρκοκυπριακή ηγεσία μεθόδευε τη μετακίνηση των Τουρκοκυπρίων στην κατεχόμενη Κύπρο («Φ», 15/1/1975). Τις ίδιες μέρες έγιναν διαδηλώσεις στη Λευκωσία και προκλήθηκαν επεισόδια, για τη στάση των Βρετανών στη μετακίνηση των Τουρκοκυπρίων στις βρετανικές βάσεις («Φ», 19/1/1975).
 
«Ο Φιλελεύθερος» αναφερόταν στους στόχους της Τουρκίας: Διχοτόμηση της Κύπρου και δημιουργία τουρκικής κρατικής οντότητας με εθνικά «καθαρό» πληθυσμό στο κατεχόμενο τμήμα της. Εντείνονται οι πιέσεις, οι βιαιοπραγίες και οι εκβιασμοί προς τους εγκλωβισμένους της Καρπασίας, στα 9.000 άτομα τότε, για να φύγουν («Φ», 29/1/1975). Η εφημερίδα μαρτυρεί και τον πόνο των προσφύγων, των μάνων των αγνοουμένων. Κείμενα γράφονται και περνούν κατόπιν στη διόρθωση. Ο Πάμπης Βάτης, αργότερα βοηθός αρχισυντάκτη, είχε ήδη περάσει στη συντακτική ομάδα. Άθως Καραγιάννης, Σωτήρης Μιχαήλ, στη διόρθωση, μετά ο πρώτος προσχώρησε στο αθλητικό (μετέπειτα υπεύθυνος του τμήματος μαζί με τον Πανίκο Τίτα), ο δεύτερος στο κοινοβουλευτικό ρεπορτάζ. Οι σελιδωτές μάστρε-Βλάμης και μάστρε-Κωστή επιλαμβάνονται των διορθώσεων στη λινοτυπική.
 
 
Στις 14 Φεβρουαρίου 1975, «Ο Φιλελεύθερος» κυκλοφορεί την είδηση πως ο Ραούφ Ντενκτάς, λίγες ημέρες μετά την επιβολή του αμερικανικού εμπάργκο για όπλα στην Τουρκία, ανακήρυξε παράνομα το «Τουρκικό Ομόσπονδο Κράτος της Κύπρου». «Κόλασις διά τους εγκλωβισμένους Έλληνας. Αλλεπάλληλοι βιασμοί παιδιών.

Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ παραδέχεται αδυναμίαν όπως δράση», γράφει στον τίτλο του στις 26 Απριλίου 1975, για το ρεπορτάζ που συσχέτισε με τη διεθνή πορεία γυναικών στις 20 Απριλίου 1975 προς την Αμμόχωστο, μαζί τους και η Μελίνα Μερκούρη και η Αμαλία Φλέμινγκ, και για τις βιαιότητες σε εγκλωβισμένες Ελληνοκύπριες. Δύο αγνοούμενοι, μετά από ομηρία έντεκα μηνών, αφέθηκαν ελεύθεροι, ο οπλίτης της ΕΛΔΥΚ, Στέλιος Γρηγοράκης, ο οποίος για ένα χρόνο κρυβόταν σε σπηλιά στην Κώμα του Γιαλού και ο Χαράλαμπος Μοσχοβίας, από την Άχνα. Σε σχετικό άρθρο του ο «Φ» στις 8 Αυγούστου 1975, περιγράφει τον εντοπισμό και την απόλυσή τους, από τον Γλαύκο Κληρίδη μέσω του Ραούφ Ντενκτάς, στον οποίο είχε αναφέρει τις πληροφορίες που ήξερε για το πού βρίσκονταν αγνοούμενοι.

 
1976: Σύλληψη, πολιτική κρίση, εκλογές

«Οι προδότες στο σκαμνί» απαιτεί ο λαός και «Ο Φιλελεύθερος», καταγράφοντας τα γεγονότα, γράφει στις 17 Μαρτίου 1976 για τη σύλληψη του «προέδρου» της πραξικοπηματικής «κυβέρνησης», Νίκου Σαμψών. Εντατικές συνομιλίες διεξάγονται μεταξύ του Γλαύκου Κληρίδη και του Ραούφ Ντενκτάς. Τότε οι ελληνοκυπριακές προτάσεις ήταν έτοιμες, με τις οποίες γινόταν αποδεκτή η ύστατη υποχώρηση για την αποδοχή λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας στο Κυπριακό. Την ίδια μέρα, όμως, που το Εθνικό και το Υπουργικό Συμβούλιο συνεδρίαζαν για την έγκρισή τους, ο Γλαύκος Κληρίδης παραιτείται από διαπραγματευτής («Φ», 17/3/1976), επειδή είχε κατηγορηθεί για διαρροή των προτάσεων και για δέσμευσή του, χωρίς τη συγκατάθεση του Μακάριου, να καταθέσει εκ μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς προτάσεις για το Κυπριακό.

Στις 13 Μαΐου 1976, «Ο Φιλελεύθερος» έγραψε για την εξαγγελία του Σπύρου Κυπριανού ότι θα ιδρύσει τη Δημοκρατική Παράταξη και τρεις ημέρες μετά δημοσίευσε την ανακοίνωση του Γλαύκου Κληρίδη, για τη σύσταση του Δημοκρατικού Συναγερμού. Προκηρύσσονται βουλευτικές εκλογές για τις 5 Σεπτεμβρίου 1976 και η εφημερίδα τάσσεται υπέρ της φιλομακαριακής συμμαχίας. Κόμματα κερδίζουν θέσεις, εκτός του Δημοκρατικού Συναγερμού, αφού κατηγορήθηκε πως στέγασε πολιτικά οπαδούς και στελέχη της ΕΟΚΑ Β’. Στην Κώμα του Γιαλού σημειώθηκε εξέγερση των Τουρκοκυπρίων, με τέσσερις νεκρούς και 50 τραυματίες («Φ», 17/10/1976), ενώ εγκλωβισμένοι της Καρπασίας αναγκάζονται να φύγουν τον Δεκέμβριο. «Να φύγουν τα ξένα στρατεύματα», δήλωσε ο Τζίμι Κάρτερ, ο τότε Πρόεδρος της Αμερικής, και η εφημερίδα το αναπαρήγαγε σε άρθρο της (29/10/1976).

  
ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ

1977: Σημεία συνδιαλλαγής έδειξε η τουρκική πλευρά στη συνάντηση του Προέδρου Μακαρίου και του αντιπροσώπου των Τουρκοκυπρίων, Ραούφ Ντενκτάς, υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Κουρτ Βαλντχάιμ. Συμφώνησαν σε τέσσερις κατευθυντήριες γραμμές, πράγμα που οδήγησε τον Μακάριο να δηλώσει πως είτε θα λυθεί μέσα στο 1977 το Κυπριακό είτε θα ακολουθήσει μακροχρόνιος αγώνας («Φ», 13/2/1977). Οι διαβεβαιώσεις του Αμερικανού μεσολαβητή Κλαρκ Κλίφορντ διαψεύσθηκαν. Είχε επιδώσει ο Τουρκοκύπριος διαπραγματευτής Ονάν στον νέο εκπρόσωπο της ελληνοκυπριακής πλευράς, Τάσσο Παπαδόπουλο, χάρτη με απαράδεκτες προτάσεις στο εδαφικό («Φ», 3/4/1977).

Τον Απρίλιο του 1977 κι ενώ είχαν αρχίσει οι ενδοκυπριακές συνομιλίες στη Βιέννη, ο Μακάριος υπέστη έμφραγμα μυοκαρδίου («Φ», 5/4/1977).

Στις 2 Αυγούστου 1977 υπέστη νέο έμφραγμα και την επομένη απεβίωσε («Φ», 4/8/1977). Τον διαδέχθηκε, ως προεδρεύων της Δημοκρατίας, ο Πρόεδρος της Βουλής, Σπύρος Κυπριανού, ο οποίος έθεσε υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές της 13ης Σεπτεμβρίου 1977. Με το σκεπτικό ότι οι εκλογές ήταν αναπληρωματικές και ότι η θητεία θα διαρκούσε μέχρι τον Φεβρουάριο του 1978, κατά το Σύνταγμα, ο Σπύρος Κυπριανού αναδείχθηκε πρόεδρος χωρίς ανθυποψήφιο, με τη διαβεβαίωση πως θα ακολουθούσε τη γραμμή του Μακάριου («Φ», 1/9/1977). Στον αρχιεπισκοπικό θώκο τον διαδέχθηκε ο Μητροπολίτης Πάφου, Χρυσόστομος, συνεχιστής κι αυτός της πολιτικής του («Φ», 12/11/1977).

Απαγάγουν τον γιο του Σπύρου Κυπριανού, Αχιλλέα και ο Γλαύκος Κληρίδης, επίσης διεκδικητής της προεδρίας, αποσύρεται, λόγω της απαγωγής, γίνονται διαπραγματεύσεις με τους απαγωγείς και τον εντοπισμό τους (συνελήφθη ο Βάσος Παυλίδης). «Τον γιο μου τον θυσιάζω, την πατρίδα όμως ποτέ», διακήρυξε ο Σπύρος Κυπριανού («Φ», 18/12/1977). Ο Αχιλλέας Κυπριανού αφέθηκε ελεύθερος στις 19 Δεκεμβρίου 1977, στην πλατεία Ελευθερίας γινόταν συλλαλητήριο, η καταδίκη των 10 για τη δολοφονία τεσσάρων αντιστασιακών στον Άγιο Τύχωνα, αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροπλάνο κατέπεσε στο αεροδρόμιο του Ακρωτηρίου, σκοτώνοντας τέσσερις Κύπριους («Φ», 20/12/1977).

 
ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΑ ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ

1978 & 1979: Δολοφονείται στο ξενοδοχείο «Χίλτον» ο Γιουσούφ Ελ Σεμπάι, ο πρόεδρος της Οργάνωσης Αφροασιατικής Αλληλεγγύης («Φ», 19/2/1978). Συλλαμβάνονται οι δύο δράστες, Παλαιστίνιοι. Αεροπλάνο της Αιγύπτου μεταφέρει καταδρομείς στο αεροδρόμιο Λάρνακας, με σκοπό να τους πάρουν στο Κάιρο για να δικαστούν. Δεν το επιτρέπει η κυπριακή κυβέρνηση και δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς το περικυκλώνουν. Οι Αιγύπτιοι επιχειρούν έξοδο, αρχίζει η ανταλλαγή πυροβολισμών και 15 από αυτούς σκοτώνονται («Φ», 21/2/1978). Λίγους μήνες αργότερα, ο Πρόεδρος Κυπριανού απένειμε χάρη στους δολοφόνους, μετατρέποντας τη θανατική τους καταδίκη σε ισόβια κάθειρξη («Φ», 15/11/1978). Στοιχεία της ΕΟΚΑ Β΄ επιχειρούν κατάληψη των φυλακών και κράτηση ομήρων, για να τους ανταλλάξουν με τον υπόδικο για την απαγωγή του Αχιλλέα Κυπριανού και πρώην στέλεχός τους, Βάσο Παυλίδη («Φ», 17/9/1978). Η διαδικασία για την κάθαρση της δημόσιας υπηρεσίας από πραξικοπηματικά στοιχεία προωθήθηκε τον Φεβρουάριο του 1979: 305 άτομα θα δικάζονταν με την κατηγορία της συμμετοχής στο πραξικόπημα («Φ», 17/2/1979). Νέα συνάντηση για το Κυπριακό τον Μάιο του 1979, με τη συμμετοχή των Σπύρου Κυπριανού και Ραούφ Ντενκτάς, στην παρουσία του ΓΓ του ΟΗΕ, όπου επαναβεβαιώθηκε η συμφωνία για τις κατευθυντήριες γραμμές του 1977 και η επανέναρξη των συνομιλιών στη «βάση 10 σημείων». «Ο Φιλελεύθερος» αποκάλυψε τα σημεία και πως πρώτο θέμα ήταν η επιστροφή στο Βαρώσι (20/5/1979). Η τουρκική πλευρά παρουσιαζόταν αντίθετη προς τη δίκαιη λύση του Κυπριακού («Φ», 22/5/1979), ενώ από την άλλη ο ελληνοκυπριακός λαός επαναβεβαίωνε σε μεγάλη φιλειρηνική πορεία την αποφασιστικότητά του για μακροχρόνιο αγώνα ενάντια στην κατοχή («Φ», 3/6/1979). Θετικό ήταν το κλίμα πριν από την έναρξη των συνομιλιών στη Νέα Υόρκη, ωστόσο οι απαιτήσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς οδήγησαν σε αδιέξοδο, αφού ζητούσε ισότητα σε όλα. Πίσω από το αίτημα φάνηκε πως ήταν η επιδίωξη για διχοτόμηση της Κύπρου με λύση δύο κρατών. Η αδιαλλαξία της τουρκικής πλευράς διαφάνηκε και στο θέμα των Βαρωσίων, το οποίο η τουρκοκυπριακή ηγεσία αρνήθηκε να συζητήσει, ισχυριζόμενη ότι η πόλη είναι κτισμένη σε γη των Τούρκων –έγραψε «Ο Φιλελεύθερος» στις 17 και 19 Ιουνίου 1979. Η δολοφονία δύο αξιωματούχων της οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στη Λευκωσία, μετέφερε πάλι τις αντιπαραθέσεις στο Μεσανατολικό στην Κύπρο («Φ», 16/12/1979).

  
Στην εποχή της νέας τεχνολογίας

Η ανάπτυξη της εφημερίδας και η αλλαγή της σκυτάλης στη θέση του εκδότη

Η δεκαετία του 1980 έφερε τα δεδομένα της νεωτεριστικής εποχής, της σύγχρονης τότε τεχνολογίας, της φωτοσύνθεσης και του νέου εκδότη, του δεύτερου της γενιάς στην εφημερίδα, τον γιο του ιδρυτή, Χριστόφορο Ν. Παττίχη. Έγιναν αλλαγές και στον τρόπο επιτέλεσης της δημοσιογραφικής αποστολής, επεκτάθηκαν τμήματα και προσλήφθηκαν νέοι δημοσιογράφοι. Μετά τον θάνατο του ιδρυτή Νίκου Χρ. Παττίχη, στις 16 Φεβρουαρίου 1977, τη διεύθυνση της εφημερίδας ανέλαβαν ο γαμπρός του, Λέλλος Θ. Μαρκίδης, και ο Μιχαλάκης Χατζηευθυμίου. Ο Λέλλος Θ. Μαρκίδης απεβίωσε στις 21 Ιουλίου 1980. Ο Χριστόφορος Ν. Παττίχης είχε αναλάβει τη διεύθυνση το 1979, η θητεία του οποίου σηματοδότησε τον «Φιλελεύθερο» της δεύτερης εποχής, αφού το 1981 απεβίωσε και ο Μιχαλάκης Χατζηευθυμίου. Είχε εργαστεί ο Χριστόφορος Ν. Παττίχης το 1958 στη διόρθωση, ώστε να αποκτήσει τη βασική αυτή εμπειρία από την οποία όλοι σχεδόν οι δημοσιογράφοι του «Φιλελεύθερου» πέρασαν, για βελτίωση στη γλώσσα.

 
Πυρκαγιά, φωτοσύνθεση, λογιστήριο

Στις 15 Φεβρουαρίου 1981, ημέρα Κυριακή, πυρκαγιά κατέκαυσε τις τυπογραφικές εγκαταστάσεις όπου τυπωνόταν «Ο Φιλελεύθερος», στην παλιά Διεθνή Έκθεση (οργανώθηκε από τον Νίκο Χρ. Παττίχη), όπου ο κήπος του Μετοχίου Κύκκου. Σύμφωνα με την εφημερίδα: «Στρέφονται προς τον εμπρησμό οι έρευνες. Υπάρχουν στοιχεία ότι η φωτιά είχεν αρχίσει από δύο σημεία» και συγκεκριμένα σε δύο αποθήκες χαρτιού, που απείχαν 40 μέτρα η μία από την άλλη. Παρά την καταστροφή, η εφημερίδα κυκλοφόρησε κανονικά την Τρίτη (δεν υπήρχε δευτεριάτικη έκδοση), από τα γραφεία της στο Μέγαρο Τρύφωνος στην πλατεία Ελευθερίας και να τυπωθεί στα τυπογραφεία Πρίντκο. Η καταστροφή αποτέλεσε το έναυσμα για αναδημιουργία και η αναβάθμιση συντελέστηκε τεχνολογικά, δομικά και ποιοτικά. Εισήχθησαν μηχανήματα προηγμένης τεχνολογίας και η εφημερίδα μεταπήδησε στη φωτοσύνθεση, την τεχνική, όπου η σελίδωση γινόταν σε ρολά και φωτογραφικό χαρτί. Μετακόμισε σε νέα γραφεία, με όλες τις σύγχρονες απαιτήσεις για τη λειτουργία του Τύπου, στο κτήριο «Παλαί ντε Ιβουάρ», στη λεωφόρο Θεμιστοκλή Δέρβη, στο κέντρο της Λευκωσίας και μετά από λίγα χρόνια σε ιδιόκτητο όροφο στο «Nicosia Tower», γνωστό και ως «Ανεμόμυλος», κοντά στο Υπουργείο Εργασίας. Η πρώτη έκδοση του «Φιλελεύθερου» με τη φωτοσύνθεση και το σύστημα εκτύπωσης «όφσετ» έγινε στις 26 Ιανουαρίου 1982. Την ίδια χρονιά υιοθέτησε την κοινή δημοτική και το μονοτονικό σύστημα. Στις 7 Ιουνίου 1982 κυκλοφόρησε παράλληλα και ο «Φιλελεύθερος της Δευτέρας», ενημερώνοντας έτσι απρόσκοπτα το κοινό όλη την εβδομάδα.

Στις αρχές του 1982, ο Χριστόφορος Ν. Παττίχης είχε ιδρύσει αυτόνομο φορέα για την κυκλοφορία και διανομή του Τύπου, την εταιρεία «Πάπυρος Λτδ». Στο διάστημα αυτό αναπτύχθηκε το οικονομικό τμήμα. Υπήρχε τμήμα λογιστηρίου, ήδη από την 1η Ιουλίου 1974, με αρχιλογιστή τον Μάρκο Παφίτη. Το 1980 προσλήφθηκε ο Λούκας Οδυσσέως και όταν «Ο Φιλελεύθερος» γιόρταζε το 1985 τα 30 του χρόνια, τα άτομα στο λογιστήριο είχαν γίνει πέντε, με τον Κώστα Αναστασίου (νυν διευθυντής του), την Αιμιλία Αλεξάνδρου, τη Σωτηρούλα Χαριλάου και την Αντρούλα Γεωργίου.

ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΝΕΑ 1980 – 1984
 
Η απόλυση 87 δημόσιων υπαλλήλων από τους 305, για τους οποίους είχαν κινηθεί διαδικασίες, αφού τεκμηριώθηκε η συμμετοχή τους στο πραξικόπημα, μονοπωλεί τον «Φιλελεύθερο» της 1ης Φεβρουαρίου 1980. Οι οικοδόμοι κατήλθαν σε 24ωρη απεργία («Φ», 16/1/1980), οι καθηγητές σε επ’ αόριστον («Φ», 12/2/1980), σε αποχή από τα μαθήματά τους οι φοιτητές του Ανώτερου Τεχνολογικού Ινστιτούτου, για αναγνώριση των διπλωμάτων τους («Φ», 6/3/1980). Στους 22ους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Μόσχα η Κύπρος, για πρώτη φορά («Φ», 19/6/1980). Κακοποίηση του βουλευτή Φειδία Παρασκευαΐδη («Φ», 4/9/1980). Ο αντιπρόεδρος του ΔΗΚΟ, Αλέκος Μιχαηλίδης, αποχώρησε και ίδρυσε τη Νέα Δημοκρατική Παράταξη, ΝΕΔΗΠΑ («Φ», 15/10/1980).

Δύο αρχαιοκάπηλοι συνελήφθησαν και έτσι επιστράφηκε το ψηφιδωτό «Η Λήδα και ο κύκνος» και άλλες θρησκευτικές εικόνες («Φ», 13/1/1981).

Για πρώτη φορά διεξήχθησαν στην Κύπρο βουλευτικές εκλογές με βάση το αναλογικό σύστημα («Φ», 25/5/1981) και για πρώτη φορά επισκέφθηκε την Κύπρο Έλληνας πρωθυπουργός, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Παπανδρέου («Φ», 28/2/1982). Σε τροχαίο σκοτώθηκε ο υπουργός Παιδείας, Πάνος Ιωαννίδης («Φ», 28/2/1982). Με τη στήριξη του ΑΚΕΛ, ο Σπύρος Κυπριανού επανεξελέγη πρόεδρος στις 13 Φεβρουαρίου 1983, έναντι του Γλαύκου Κληρίδη («Φ», 14/2/1983).

Όμως, στις 15 Νοεμβρίου 1983, ο Ραούφ Ντενκτάς ανακήρυξε το ψευδοκράτος των κατεχομένων, την «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου» (ΤΔΒΚ) και ξεσπούν διαδηλώσεις. 1984, Κύπρος: Δολοφονείται ο Σύρος δημοσιογράφος Χανάν Μάκπελ («Φ», 4.5.1984), βομβιστική επίθεση εναντίον των Ιρακινών Αερογραμμών («Φ», 13/5/1984), δολοφονείται και ο Αμπουντάλαχ Ελ Σαάτι, του Παλαιστινιακού Κινήματος («Φ», 30/5/1984).

Ο Πέρεζ ντε Κουεγιάρ με νέο σχέδιο τον Μάρτιο και ένα μήνα αργότερα το Συμβούλιο Ασφαλείας, με το ψήφισμα 550 της 11ης Μαΐου 1984, ζητά ακύρωση και ανάκληση όλων των παράνομων τουρκικών ενεργειών και καλεί τα κράτη να μην αναγνωρίσουν την «ΤΔΒΚ» («Φ», 13/5/1984).

Ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ ανταποκρίνονται θετικά στο σχέδιο και ζητούν έκτακτη συνεδρία της Βουλής, ώστε να ασκήσουν πίεση στον Πρόεδρο Κυπριανού για τις προτάσεις Κουεγιάρ. Αυτό προκάλεσε τη ρήξη μεταξύ ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ («Φ», 23/12/1984).