Σημαντικά κενά στα πρακτικά των Ηνωμένων Εθνών εντοπίζει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος ήταν παρών το κρίσιμο βράδυ της 6ης Ιουλίου στο Κραν Μοντάνα. Μιλώντας στον Active ο Νίκος Κοτζιάς, αναφέρει πως από τα έγγραφα των Ηνωμένων Εθνών τα οποία αποκάλυψε ο «Φιλελεύθερος» «φάγανε τους τσακωμούς του [Γενικού Γραμματέα] με τον [Μεβλούτ] Τσαβούσογλου».

Ο Νίκος Κοτζιάς σε μια άκρως αποκαλυπτική συνέντευξη αναφέρεται στα γεγονότα εκείνης της βραδιάς αλλά και στη συμπεριφορά του απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών, Έσπεν Μπαρθ Άιντε. 

Μιλώντας στον Active ο Νίκος Κοτζιάς αναφέρει πως «τα έγγραφα αποκαλύπτουν την αρνητική στάση της Τουρκίας. Ο τρόπος που διατυπώθηκαν αποκαλύπτουν ότι ο Άιντε προσπαθούσε να τους προστατεύσει και το συμπέρασμα είναι πως όση προστασία και να προσπαθούσε να τους δώσει ο Άιντε των Τούρκων, δεν μπόρεσε να εμποδίσει να αποκαλυφθεί ο αρνητικός τους ρόλος στο Κραν Μοντάνα». 

Σύμφωνα με τον Ν. Κοτζιά, «ο Άιντε είχε τη μόνιμη αντίληψη που έχει ένα μεγάλο κομμάτι της Βρετανικής Διπλωματίας, όχι ο τότε ΥΠΕΞ, ότι ο εύκολος για να πιεστεί είναι η Κυπριακή Δημοκρατία και κατά συνέπεια αν πιεστεί και υποχωρήσει η Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι ευχαριστημένοι οι Τούρκοι και θα βρει μια λύση. Δυστυχώς οι μέθοδοι με τις οποίες προσπαθούσε να το κάνει δεν έχουν καμία σχέση με έναν διαπραγματευτή του ΟΗΕ». 

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Συνέχισε κάνοντας και μια σύγκριση με τον μεσολαβητή του μακεδονικού: «Εγώ γνώρισα τον κ. Νίμιτς, έναν πραγματικό κύριο, ο οποίος ουδέποτε προσπάθησε να ενημερώνει τρίτους στην Αθήνα για το τι γινόταν στη διαπραγμάτευση, να διαστρεβλώνει αυτά που έκανα ή να δίνει μικροπολιτικά υπονοούμενα στον Τύπο. Ο κ. Άιντε τα έκανε όλα. Είναι γνωστό και του τα έχω πει αυτά. Διότι ερχόταν στην Αθήνα, έβλεπε πρώτα τη Βρετανική πρεσβεία, μετά την τουρκική πρεσβεία, μετά μια ομάδα δημοσιογράφων και την επόμενη μέρα έβλεπε εμένα, αφού τους είχε ενημερώσει όλους. Αν ήμουν υπάλληλος κάποιας από αυτές τις πρεσβείες στην Αθήνα θα τα είχα μάθει πιο νωρίς. Άρα είναι απαράδεκτα αυτά. Έπρεπε κατά τη γνώμη μου η ελληνική και η κυπριακή πλευρά να είναι πιο επίμονες στο να περιορίσει τις δράσεις του».

Για τον Νίκο Κοτζιά ο Άιντε ήταν αυτός που είχε επιδράσει προκειμένου ο  ΓΓ ΟΗΕ να διαφοροποιήσει τη στάση του στο Κυπριακό: «Ο Γενικός Γραμματέας μέχρι και το Κραν Μοντάνα ήταν ανοιχτός, αποδεχόταν τις ουσιαστικές μας θέσεις, είχε υιοθετήσει την ανάγκη να φύγουν τα κατοχικά στρατεύματα και ρητά δήλωνε προς όλες τις πλευρές και στους Βρετανούς και στους Τούρκους ότι δεν μπορεί να υπάρχουν εγγυήσεις επί της Κύπρου. Έγινε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Ο κ. Άιντε μου είπε ‘γιατί συνδέεις τον ΟΗΕ με τις εγγυήσεις’ και του απάντησα ότι ‘στη δεκαετία του ’20 η Νορβηγία, η χώρα του, της οποίας είναι και βουλευτής του Εργατικού Κόμματος σήμερα, προκειμένου να μπει στην Κοινωνία των Εθνών έπρεπε προηγούμενα να απαλειφθούν όλες οι εγγυήσεις που είχαν πάνω τους τρεις κεντροευρωπαϊκές δυνάμεις. Από την εποχή που η Νορβηγία και η Σουηδία ήταν κοινό βασίλειο. 

Με κοίταξε λίγο χαζοχαρούμενα και μου είπε ‘δεν έχω ιδέα, δεν το ξέρω’ και του εξήγησα ότι δεν μπορεί κράτος μέλος του ΟΗΕ, αντίκειται στην ίδια του την ιστορία, να είναι υπό αποικιακού τύπου εγγυήσεις τρίτων δυνάμεων».

Συνεχίζοντας ο Νίκος Κοτζιάς ανέφερε πως «ο κ. Γκουτέρες συμφώνησε» και πρόσθεσε: «Τι έγινε όμως μετά! Ήταν άυπνος ο κ. Γκουτέρες και στη συνέχεια σαν να ξέχασε τι συζητήθηκε εκεί».

Σύμφωνα με τον πρώην ΥΠΕΞ «απαλείφθηκαν τα πολύ κρίσιμα σημεία από τα πρακτικά, όπως ο καβγάς του με τον Τσαβούσογλου, και διαστρέβλωσαν την πραγματικότητα». 

Εκτιμά πως η αλλαγή στάσης από πλευράς Γκουτέρες είχε να κάνει και με τη διεκδίκηση δεύτερης θητείας στη θέση του ΓΓ ΟΗΕ και ήθελε την Τουρκία στο πλευρό του. Γιατί «η Τουρκία μαζί με τα μουσουλμανικά κράτη με τα οποία συνεργάζεται, είναι μια μεγάλη ομάδα κρατών, από την οποία περνάει σε ένα βαθμό και η επανεκλογή του». 

Ο Ν. Κοτζιάς εκτιμά πως «ο Άιντε και η ομάδα του τού μπέρδεψαν τη μνήμη. Του στήσανε με αποχρώσεις τα πρακτικά. Κύρια… φάγανε τους τσακωμούς του με τον Τσαβούσογλου που ήταν αποκαλυπτικοί στο Κραν Μοντάνα και μας άφησαν όλους άφωνους οι απρέπειες που έκανε ο Τσαβούσογλου απέναντί του και κατά συνέπεια, σήμερα δεν νομίζω ότι έχει καμία διάθεση να λύσει το Κυπριακό με τον τρόπο που αποδεχόταν να το λύσει το 2017».

«…καλά ρε ψεύτη λες ψέματα σε τρίτους» 

Άκρως αποκαλυπτικός ο Νίκος Κοτζιάς και σ’ ό,τι αφορά τη συνομιλία του με τον Άιντε στο θέμα της μετάβασης των πρωθυπουργών στην Ελβετία: 

«Επίσης ο Γκουτέρες τα ‘χασε όταν έμαθε ότι ο κ. Άιντε έλεγε ότι κάλεσε τους πρωθυπουργούς και έρχονται και όταν εγώ συνομίλησα με Αθήνα και του είπα ότι λέει ψέματα, μου είπε ένα αστείο κάνω και μετά μας πήρε η εθιμοτυπία του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελβετίας και μας ζητούσε να τους πούμε τι ώρα φτάνει ο Τσίπρας στη Γενεύη. Και όταν τους ρώτησα πώς σας κατέβηκε πάλι αυτό, μου απάντησαν, μα μας ενημέρωσε ο κ. Άιντε. 

Και όταν του είπα καλά ρε ψεύτη, λες ψέματα και σε τρίτους και σε τρίτα υπουργεία, γέλαγε χωρίς να κοκκινίζει ως όφειλε. Αυτά δεν ήταν καλά στοιχεία και ασφαλώς θα έπρεπε και πρέπει να δουλέψουμε την εκλαϊκευση της πραγματικότητας και στην σε καλύτερο βάθος προετοιμασία του Κυπριακού».

Ο πρώην Έλληνας ΥΠΕΞ δεν χάνει την ευκαιρία να αναφερθεί και σ’ αυτούς «οι οποίοι εμφανίζονται ως να ήταν εκείνοι στη διαπραγμάτευση στο Κραν Μοντάνα κι όχι εγώ ή άλλα πρόσωπα» και τους υποδεικνύει πως θα πρέπει «να κατανοήσουν ότι η εμμονή τους σ’ αυτά που τους διηγηθήκανε τρίτοι, που τα ακούσανε από τέταρτους  δεν μπορούν να αποτελέσουν πια ούτε κριτήριο, ούτε τεκμήριο της πραγματικότητας».

«Εμείς θέλαμε να προστατέψουμε τον Γκουτέρες…» 

Ο Νίκος Κοτζιάς αναφέρθηκε και στις ενέργειες που είχαν γίνει ευθύς μετά τον τερματισμό του δείπνου τα χαράματα της 7ης Ιουλίου 2017 στο Κραν Μοντάνα: «Εμείς τότε, μόλις τέλειωσε, ήταν πρωινές ώρες, κάναμε μια σύσκεψη ως αντιπροσωπεία και είπαμε να μην πούμε πώς ακριβώς τέλειωσε για να μην εκθέσουμε τον Γκουτέρες και να μπορέσουμε να τον προστατεύσουμε και να συνομιλήσουμε μαζί του στο μέλλον. Αποδείχθηκε ότι κάναμε λάθος. Διότι εμείς προσπαθούσαμε να δούμε πώς θα προστατεύσουμε τον Γκουτέρες από τα επεισόδια Τσαβούσογλου, οι άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, άνθρωποι στις Βρυξέλλες, οι Βρετανοί, ο αν. ΥΠΕΞ όχι ο ΥΠΕΞ και ο Άιντε με την παρέα του μαζί με τους Τούρκους και τους Τουρκοκύπριους εκείνης της μέρας ξεκίνησαν μια λασπολογία σε βάρος της Ελλάδος και κύρια της Κυπριακής Κυβέρνησης. Αυτό έπρεπε να το είχαμε σκεφτεί καλύτερα, να μην ήμασταν τόσο μεγαλόψυχοι απέναντι στον Γκουτέρες και να τα είχαμε αποκαλύψει».