Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επέλεξε, κατά το διήμερο ταξίδι στην Ελλάδα, να ρίξει το βάρος στην αναβάθμιση των σχέσεων Ουάσιγκτον και Αθήνας, έστειλε μηνύματα που απευθύνονταν προς την Άγκυρα αλλά ήταν ιδιαίτερα προσεκτικός, αποφεύγοντας τις κατηγορίες σε βάρος της Τουρκίας. Οι ανακοινώσεις που έγιναν χθες από τη βάση της Σούδας στην Κρήτη, ουσιαστικά σηματοδοτούν την επιστροφή των Αμερικανών στην Ανατολική Μεσόγειο με το ελληνικό νησί να αποτελεί το σημείο ελέγχου της ευρύτερης περιοχής. 

Στις δηλώσεις του ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε πως η Σούδα αναδεικνύεται, έτσι, ως το πιο στρατηγικό σημείο της ευρύτερης περιοχής. Ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε πως «είναι σαφές ότι στις συζητήσεις μας παραμένουν κυρίαρχα τα θέματα που αφορούν την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι μία πολύ ευαίσθητη περιοχή η οποία, το τελευταίο διάστημα, δοκιμάστηκε από την επιθετικότητα της Τουρκίας. Με προκλητικές ενέργειες εκτός Διεθνούς Δικαίου. Με μια αχρείαστα ακραία ρητορική που συχνά φορτίζει το κλίμα. Αλλά και με τακτικισμούς που δεν βεβαιώνουν συχνά για την ειλικρίνεια των προθέσεών της. Με ενέργειες, δηλαδή, που είναι αντίθετες στις αξίες του δυτικού κόσμου. Τις οποίες, δυστυχώς, η ‘Αγκυρα συνεχίζει και στα νερά της Κύπρου, όπως και εσείς διαπιστώσατε, κύριε υπουργέ, όταν βρεθήκατε, προ ολίγων ημερών στη Λευκωσία».

Υπογράμμισε πως παρουσίασε ο ίδιος «και οι υπουργοί στην αμερικανική αντιπροσωπεία τις ελληνικές θέσεις, που πιστεύω ότι είναι και απόλυτα ευθυγραμμισμένες με τις τελευταίες δηλώσεις του State Department. Αν έπρεπε να τις συνοψίσω σε 4 λέξεις θα έλεγα: όχι σε μονομερείς ενέργειες. Η ελληνική απάντηση σε όλες τις προκλήσεις δεν είναι άλλη από την υπεράσπιση των εθνικών μας δικαίων.

Απάντηση, όμως, η οποία συνοδεύεται πάντα από πρωτοβουλίες καλής γειτονίας. Όπως οι πρόσφατες συμφωνίες που υπογράψαμε για τις θαλάσσιες μας ζώνες με την Ιταλία και με την Αίγυπτο. Αλλά και η εμβληματική θεσμοθέτηση του East Mediterranean Gas Forum. Πρόκειται για μια πολιτική την οποία ουσιαστικά χαιρετίζουν σχεδόν όλοι οι γείτονες και σύμμαχοί μας: H Κύπρος, η Γαλλία, το Ισραήλ, η Αίγυπτος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που θα εξετάσει τις σχέσεις της με την Τουρκία στο προσεχές Συμβούλιο Κορυφής, που θα ξεκινήσει σε δύο ημέρες, αλλά και ο αραβικός κόσμος, θα έλεγα όλη η διεθνής κοινότητα.

Γιατί σε μία στιγμή που παλιοί εχθροί γίνονται φίλοι, όπως το Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, στη Μεσόγειο δεν πρέπει να σηκώνονται κύματα απειλών και αντιπαλότητας. Αποτελεί, άλλωστε, θάλασσα στρατηγικής σημασίας και για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως καταγράφεται ξεκάθαρα στο East Med Act. Αποτελεί, όμως, και μια περιοχή-κλειδί για την παγκόσμια σταθερότητα».

Από δικής του πλευράς ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως «δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι οι σχέσεις των δύο χωρών είναι καλύτερες από ποτέ και ενισχύονται διαρκώς». Ο Μ. Πομπέο υπογράμμισε στη συνέχεια ότι βρίσκεται στην Κρήτη για να προβάλλει «μία από τις ισχυρότερες στρατιωτικές σχέσεις της Αμερικής σε ολόκληρη την Ευρώπη. Εμείς θεωρούμε ότι η Ελλάδα αποτελεί πραγματικό πυλώνα σταθερότητας και ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και με εξαιρετική υπερηφάνεια υποστηρίζουμε την ελληνική κυβέρνηση».

Στη συνέχεια πέρασε στο κρίσιμο κομμάτι της Ανατολικής Μεσογείου, τονίζοντας: «Οι ΗΠΑ έχουν, επίσης, τη βαθιά πεποίθηση ότι για την ανάπτυξη της Ανατολικής Μεσογείου θα πρέπει να προάγεται η συνεργασία και να δημιουργηθούν τα θεμέλια για τη διαρκή ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική ευημερία ολόκληρης της περιοχής. Υποστηρίζουμε έντονα τον διάλογο μεταξύ των συμμάχων στο ΝΑΤΟ, Ελλάδας και Τουρκίας, και τους ενθαρρύνουμε να ξεκινήσουν εκ νέου τις συνομιλίες για τα θέματα αυτά το συντομότερο δυνατό». Και εξέφρασε την ελπίδα οι συζητήσεις να συνεχιστούν σε σοβαρή βάση. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Ανησυχία Πάλμερ

Την ενίσχυση των σχέσεων των Ηνωμένων Πολιτειών με την Κύπρο και την Ελλάδα, αλλά και τις ανησυχίες της χώρας για τις τουρκικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τόνισε ο υφυπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών για την Ευρώπη και την Ευρασία, Μάθιου Πάλμερ, μιλώντας στο διαδικτυακό συνέδριο του Economist με θέμα «THE NEW YORK-EASTMED SUMMIT – A sea of conflict or a sea of opportunities?». O κ. Πάλμερ τόνισε ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι μια πολύ σημαντική περιοχή για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τόνισε τη σημασία της τελευταίας επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στην Ελλάδα, όσο και της πρόσφατης επίσκεψης Πομπέο στην Κύπρο, με σημαντικά οφέλη στην εταιρική σχέση άμυνας και ασφάλειας των δύο χωρών, όπως είπε. Ο κ. Πάλμερ αναφέρθηκε στην πρόσκληση στην Κύπρο να συμμετάσχει στο διεθνές στρατιωτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης των ΗΠΑ, στην άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων από τις ΗΠΑ στην Κύπρο και στην υπογραφή μνημονίου συνεργασίας για την εγκαθίδρυση εκπαιδευτικού Κέντρου.

Oι ΗΠΑ στέλνουν τη νέα πλωτή βάση τους στην Κρήτη

Στις δηλώσεις του ο Μάικ Πομπέο ανέφερε ότι «η συνεργασία μας στον τομέα της ασφάλειας έχει αναπτυχθεί σε τεράστιο βαθμό και ταχύτατα, όπως διαπιστώσαμε σήμερα με τον υπουργό ‘Αμυνας και τον Α/ΓΕΕΘΑ. Εργαζόμαστε για την προώθηση θεμάτων που ξεκίνησαν ήδη από πέρυσι, με τη Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας, η οποία λαμβάνει σάρκα και οστά εδώ στην Κρήτη, στη Λάρισα, στο Στεφανοβίκειο και στην Αλεξανδρούπολη». Και συνέχισε λέγοντας: «Σήμερα, θέλω να ανακοινώσω κάτι το οποίο ο κ. πρωθυπουργός ήδη έχει προαναγγείλει: Το πλοίο USS Hershel Woody Williams, η νεότερη θαλάσσια πλωτή βάση επιχειρήσεων των ΗΠΑ, θα ελλιμενιστεί μόνιμα στη Σούδα. Πρόκειται κυριολεκτικά για μια ιδανική επιλογή, δεδομένης της στρατηγικής θέσης των εγκαταστάσεων, και συμβολίζει την αμυντική συνεργασία που θα συνεχίσει να επεκτείνεται και να αναπτύσσεται. Η συνεργασία μας στον τομέα της ασφάλειας σήμερα είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η Ρωσία συνεχίζει τον αποσταθεροποιητικό της ρόλο στην περιοχή και ειδικά στη Λιβύη, ενώ οι ΗΠΑ ζητούν την απόσυρση όλων των στρατιωτικών δυνάμεων και τη συμφιλίωση στη χώρα».