Στα κρυστάλλινα νερά οργανωμένων παραλίων της Κύπρου έχασαν τη ζωή τους 18 άνθρωποι κατά τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, με τους ναυαγοσώστες να επεμβαίνουν σε 418 κρίσιμα περιστατικά.
Με βάση στοιχεία που εξασφάλισε ο «Φ», οι περισσότεροι πνιγμοί σημειώθηκαν στην επαρχία Αμμοχώστου, η οποία αντιμετωπίζει παράλληλα και τα περισσότερα κενά στελέχωσης, έχοντας οκτώ παραλίες χωρίς ναυαγοσωστική επιτήρηση.
Όπως μας αναφέρει αρμόδιος λειτουργός του υπουργείου Εσωτερικών, σήμερα απασχολούνται συνολικά περίπου 360 ναυαγοσώστες και υπάρχει ανάγκη για ακόμη 70. Ωστόσο, η εξεύρεση ναυαγοσωστών προκαλεί πονοκέφαλο για το κράτος κατά τη θερινή περίοδο, καθώς είτε δεν εκδηλώνεται ενδιαφέρον για τις εποχιακές θέσεις των 3-4 μηνών, είτε δεν πληρούνται τα κριτήρια πρόσληψης. Λόγω της κατάστασης, το υπουργείο Εσωτερικών δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να αναζητήσει ναυαγοσώστες ακόμη και από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Σύμφωνα με στοιχεία που εξασφάλισε ο «Φ», κατά τη διάρκεια του 2022 έως τον Ιούλιο του 2023, τα περισσότερα περιστατικά πνιγμών σημειώθηκαν στην επαρχία Αμμοχώστου, όπου καταγράφτηκαν 7 πέρσι (ένας εκτός ωραρίου ναυαγοσωστικής κάλυψης και ένας εκτός των ορίων ελέγχου του πύργου) και 3 φέτος. Ακολουθεί η επαρχία Λάρνακας με 4 πνιγμούς πέρσι και 2 φέτος. Στην επαρχία Λεμεσού δεν καταγράφηκαν πνιγμοί πέρσι, όμως είχε 2 φέτος. Αντιθέτως, οι επαρχίες Πάφου και Λευκωσίας (Πύργος και Πηγένια) δεν καταγράφουν πνιγμούς στην υπό εξέταση περίοδο.
Όσον αφορά στις διασώσεις, και πάλι η επαρχία Αμμοχώστου σημειώνει τα περισσότερα περιστατικά και μάλιστα με διαφορά από τις άλλες, καθώς πέρσι ανήλθαν στα 290 και φέτος στα 70. Ακολουθεί η επαρχία Λεμεσού με 30 διασώσεις πέρσι και 11 φέτος. Η επαρχία Λάρνακας με 8 πέρσι και 4 φέτος. Στη επαρχία Λευκωσίας σημειώθηκαν συνολικά 5 διασώσεις, ενώ στην Πάφο δεν σημειώθηκε κανένα σοβαρό περιστατικό, ώστε να χρειαστεί η επέμβαση ναυαγοσωστών.
«Υπάρχει απώλεια σε προσωπικό που θα απασχολείται με συμβάσεις τριμήνου και τετραμήνου. Δεν εκδηλώνεται το απαιτούμενο ενδιαφέρον ή ακόμη οι ενδιαφερόμενοι δεν έχουν τα προαπαιτούμενα προσόντα», σημειώθηκε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Διενεργήθηκε η νεκροτομή του 42χρονου που έχασε τη ζωή του στις Φοινικούδες
Επιπλέον εργοδοτούνται ως μόνιμο προσωπικό 77 ναυαγοσώστες. Η επαρχία Πάφου διαθέτει 29 (εκ των οποίων 18 για το αεροδρόμιο), η επαρχία Λάρνακας 21 (εκ των οποίων οι 18 για το αεροδρόμιο), η επαρχία Αμμόχωστου 17 ενώ έχει εγκριθεί και η πρόσληψη ακόμη 14 ατόμων, η επαρχία Λεμεσού 10, ενώ η επαρχία Λευκωσίας δεν διαθέτει μόνιμους ναυαγοσώστες. «Γίνονται ενέργειες καταγραφής από το υπουργείο Εσωτερικών ώστε να διαφανούν οι ανάγκες σε μόνιμους ναυαγοσώστες και στις υπόλοιπες επαρχίες».
Όπως διευκρινίστηκε, το μόνιμο προσωπικό μετά την περίοδο καλοκαιριού καλύπτει τις ανάγκες για τις παραλίες που κηρύσσονται με διάταγμα από το υπουργείο Μεταφορών ως χειμερινής κολύμβησης. Το μόνιμο προσωπικό κάθε δύο χρόνια περνάει από φυσική εξέταση στο νερό, πρώτων βοηθειών και χρήσης απινιδωτή. «Πρέπει ανά πάσα στιγμή να είναι σε ισχύ το δίπλωμα ναυαγοσωστικής. Σε περίπτωση που ο μόνιμος ναυαγοσώστης δεν περάσει την εξέταση στο νερό, τότε έχει μια δεύτερη ευκαιρία. Αν και πάλι κοπεί στην εξέταση απομακρύνεται από την παραλία και αναλαμβάνει παρεμφερή καθήκοντα στην επαρχιακή διοίκηση. Οι εποχικοί ναυαγοσώστες εξετάζονται σε κάθε πρόσληψή τους».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νεκρός για ώρες στη θάλασσα της Λεμεσού
Απαντώντας, εξάλλου, σε πρόσφατες επικρίσεις της ΠΑΣΥΕΚ-ΠΕΟ, σχετικά με ανεπαρκή ναυαγοσωστική κάλυψη των παραλιών, το υπουργείο Εσωτερικών απαντά ότι «προβαίνει σε συνεχείς ενέργειες που στόχο έχουν την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων ναυαγοσωστικών υπηρεσιών, για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παροχή ασφάλειας προς τους λουόμενους στις οργανωμένες παραλίες».
Αναφέρεται ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς τα μπρος, τόσο για την κατοχύρωση του επαγγέλματος των ναυαγοσωστών παραλίας, μέσω του καταρτισμού νέας ενιαίας διαδικασίας και κριτηρίων πρόσληψης, ως επίσης και αναβάθμισης της κλίμακας της θέσης ναυαγοσώστη, έτσι ώστε να προσλαμβάνονται κατάλληλα καταρτισμένα πρόσωπα για στελέχωση των παραλιών».
Επιπλέον αγοράστηκε νέος ναυαγοσωστικός εξοπλισμός, ενώ με πρωτοβουλία του υπουργείου Εσωτερικών έχουν ανεγερθεί/αντικατασταθεί 45 νέοι ναυαγοσωστικοί πύργοι παγκύπρια το 2022.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ψαράδες εντόπισαν νεκρό άνδρα στη θάλασσα
Το υπουργείο απευθύνει έκκληση προς τους λουόμενους, όπως για τη δική τους ασφάλεια και προστασία, ενημερώνονται τακτικά για το πρόγραμμα στελέχωσης παραλιών, το οποίο επικαιροποιείται ανά τακτά διαστήματα.
Πονοκέφαλος η εξεύρεση προσοντούχων ναυαγοσωστών
Υπάρχουν δυσκολίες εξεύρεσης ναυαγοσωστών, υπογραμμίστηκε στον «Φ», αφενός διότι δεν εκφράζεται ενδιαφέρον από τους επαγγελματίες για τις ολιγόμηνες εποχικές θέσεις των 3-4 μηνών και αφετέρου διότι σημειώνεται έλλειψη προσοντούχων ναυαγοσωστών.
«Το πρόβλημα εντοπίζεται στη μείωση ενδιαφέροντος για τις εποχικές θέσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις μιλάμε για τρίμηνες και τετράμηνες συμβάσεις. Όμως, είναι δύσκολο κάποιος να αφήσει την εργασία του για να έρθει ως ναυαγοσώστης. Συνήθως βασιζόμασταν στην κάθοδο των φοιτητών, ώστε εκείνοι που πληρούσαν τις προϋποθέσεις και ενδιαφέρονταν, να στελεχώσουν τις παραλίες».
Μια άλλη δυσκολία έγκειται στο γεγονός των προσόντων. «Σύμφωνα με τα κριτήρια που έχουν καθοριστεί, για να αναλάβει κάποιος καθήκοντα σε παραλία θα πρέπει να είναι κάτοχος του τέταρτου μεταλλίου. Σε περίπτωση που υπάρχουν ελλείψεις, δίνεται έγκριση από το υπουργείο Εσωτερικών ώστε κατ’ εξαίρεση να εργοδοτηθούν και ναυαγοσώστες με τρίτο μετάλλιο, υπό την προϋπόθεση ότι ο δεύτερος ναυαγοσώστης στον πύργο θα έχει το τέταρτο μετάλλιο.
Λόγω των ελλείψεων που παρατηρούνται, εφαρμόζεται προτεραιοποίηση με βάση τους διαθέσιμους ανθρώπινους πόρους και την επισκεψιμότητα της εκάστοτε παραλίας. «Αναγνωρίζουμε την ανάγκη να καλυφθούν οι οργανωμένες παραλίες και γίνονται προσπάθειες του Υπουργείου προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτός είναι και ο λόγος των συνεχιζόμενων προκηρύξεων σε θέσεις ναυαγοσωστών, αλλά και η απόφαση της αύξησης μόνιμων θέσεων».
Το υπουργείο Εσωτερικών και οι κατά τόπους επαρχιακές διοικήσεις είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή και υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ασφάλειας Παραλιών «ΣΑΛΑΜΙΣ», το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2018 και ρυθμίζει τη ναυαγοσωστική προστασία και κάλυψη των οργανωμένων παραλιών στην Κύπρο. Το ΣΑΛΑΜΙΣ εφαρμόστηκε αρχικά πιλοτικά από τις επαρχιακές διοικήσεις Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου, ενώ από το 2022 επεκτάθηκε και εφαρμόζεται και στις επαρχίες Αμμοχώστου και Λευκωσίας. Το κόστος για τη μισθοδοσία των ναυαγοσωστών καταβάλλεται κατά 50% από το κράτος και κατά 50% από τις αρμόδιες τοπικές αρχές
