Η απλοποίηση του συστήματος ελέγχου της ανάπτυξης μπήκε στις ράγες και ήδη υπάρχουν χειροπιαστά αποτελέσματα, έστω και αν δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμη πλήρως και τα 22 μέτρα τα οποία εξήγγειλε ο υπουργός Εσωτερικών κ. Κωνσταντίνος Ιωάννου, μέσω του Τμήματος Πολεοδομίας.
Συγκεκριμένα, τους πρώτους δύο μήνες τρέχοντος έτους υπεβλήθησαν 1.598 αιτήσεις για έκδοση πολεοδομικής άδειας και εγκρίθηκαν 1.941, δηλαδή διεκπεραιώθηκαν 343 περισσότερες από όσες έχουν υποβληθεί. Δεν πρόκειται για θαύμα αλλά η εξέταση μεγαλύτερου αριθμού αιτήσεων από τον αριθμό που υπεβλήθησαν, οφείλεται, όπως μας ελέχθη, στο γεγονός ότι με τα μέτρα που προωθήθηκαν διευκολύνθηκαν οι διαδικασίες, οπόταν άρχισε και η εξέταση αιτήσεων που εκκρεμούσαν. Αξίζει να σημειωθεί, πως αυτή τη στιγμή εκκρεμούν παγκυπρίως 10.485, οι περισσότερες εκ των οποίων θα διεκπεραιωθούν από τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ) οι οποίοι θα λειτουργήσουν από την 1η Ιουλίου τρέχοντος έτους.
Βεβαίως, στην εξέταση αυξημένου αριθμού αιτήσεων συνέβαλε και το γεγονός ότι έγιναν οι πρώτες (από τις 105) προσλήψεις εργαζόμενων, οι οποίοι στο παρόν στάδιο στελεχώνουν τις υφιστάμενες πολεοδομικές Αρχές και ακολούθως θα ενταχθούν στους ΕΟΑ. Εκτιμάται ότι τον Μάρτιο ο ρυθμός εξέτασης βελτιώθηκε περισσότερο, αφού στο μεταξύ οι προσλήψεις συνεχίζονται και ο αριθμός τους πλησιάζει τους 90.
Το Υπουργείο θεωρεί πως επιβεβαιώνεται η αρχική εκτίμηση του, ότι ένας από τους λόγους που προκαλούσαν καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων ήταν το γεγονός ότι ο αριθμός του προσωπικού παρέμενε σταθερός (αν δεν μειωνόταν κιόλας σε κάποιες περιπτώσεις) με παράλληλη αύξηση του αριθμού των αιτήσεων.
Ανάμεσα στα 22 μέτρα που προωθεί το Υπουργείο Εσωτερικών για επίσπευση της έκδοσης πολεοδομικών αδειών, μέσω της Πολεοδομίας, περιλαμβάνονται:
> Η πολεοδομική άδεια μέχρι δύο μονάδες κατοικίας σε υπό δημιουργία οικόπεδο θα θεωρείται δοσμένη.
> Ο διευθυντής Πολεοδομίας απέστειλε εγκύκλιο για παραλαβή αιτήσεων που υποβάλλονται ηλεκτρονικά, χωρίς να προηγηθούν διαβουλεύσεις με την ΑΗΚ και την Πυροσβεστική Υπηρεσία.
> Πρόνοια εξαγοράς δημόσιων χώρων πρασίνου, χώρων στάθμευσης, υποχρέωσης κατασκευής παραλιακού πεζόδρομου/ ποδηλατοδρόμου και κεραιών κινητής τηλεφωνίας και κατάθεση του ποσού της εξαγοράς σε ταμείο για εκτέλεση κοινωφελών έργων.
> Υποβολή πολεοδομικής αίτησης με προσκόμιση πιστοποιητικού εξωτερικής οριοθέτησης από τον αιτητή, ώστε να μην υποβάλλονται αιτήσεις με κενά και να στοιβάζονται.
> Εγκύκλιος διευθυντή Πολεοδομίας για υποβολή πολεοδομικής αίτησης για ανάπτυξη, μόνο μετά την εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας οικοπεδοποίησης.
> Εγκύκλιος διευθυντή Πολεοδομίας για ολοκλήρωση εξέτασης αίτησης για την οποία δεν υπάρχει ανταπόκριση αιτητή/μελετητή εντός του καθορισμένου χρονικού διαστήματος.
> Εγκύκλιος διευθυντή για εξασφάλιση των απαιτούμενων διαβουλεύσεων μελετητών με τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες.
> Τροποποίηση σχετικής εντολής (εντολής 1/2017), η οποία στη σημερινή της μορφή δημιουργεί ουσιαστικές καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση εξέτασης αιτήσεων, λόγω ασαφειών και συνεπακόλουθων διαφορετικών ερμηνειών από Πολεοδομικές Αρχές και μελετητές.
> Αναμένεται τροποποίηση αριθμού γενικών προνοιών της Δήλωσης Πολιτικής, ώστε να συνάδουν με τις γενικές πρόνοιες των Τοπικών Σχεδίων.
> Ετοιμάζεται εγχειρίδιο το οποίο θα παρουσιάζει τις διαδικασίες και τις καλύτερες πρακτικές, και θα βοηθήσει στην απλοποίηση των διαδικασιών και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση καθημερινών ερωτημάτων (παρά το γεγονός ότι η στελέχωση των ΕΟΑ σε πρώτη φάση για περίπου 18 μήνες θα γίνει με προσωπικό των επαρχιακών γραφείων – νυν πολεοδομικών Αρχών).
> Επίκειται τερματισμός της παραλαβής αιτήσεων από τις υφιστάμενες πολεοδομικές Αρχές και η μεταβίβαση της σχετικής εξουσίας στους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης.
> Ετοιμάζεται προσχέδιο ενοποιημένου γενικού διατάγματος το οποίο θα συμβάλει στην ενημέρωση και των μελετητών για τις περιπτώσεις που δεν απαιτείται η υποβολή πολεοδομικής αίτησης.
> Προωθήθηκε τροποποίηση διαταγμάτων ενόψει ανάληψης του τομέα της ανάπτυξης από τους ΕΟΑ.
Αποφάσεις για τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας των ΕΟΑ
> Η διαδικασία εξέτασης ιεραρχικής προσφυγής (ετοιμασία έκθεσης διευθυντή μετά την έκθεση της πολεοδομικής Αρχής) παραμείνει η ίδια.
> Η διαδικασία εξέτασης αιτήσεων κατά παρέκκλιση παραμένει ως στους ισχύοντες Κανονισμούς. Υπάρχει εισήγηση για τροποποίηση της διαδικασίας του άρθρου 90 (ετοιμασία έκθεσης πολεοδομικής Αρχής – που θα είναι ο διευθυντής Αδειοδότησης ή ο διευθυντής Πολεοδομικού Κλάδου ΕΟΑ) και ακολούθως εξασφάλιση σύμφωνης γνώμης ολομέλειας ΕΟΑ αντί του διευθυντή ΤΠΟ όπως ισχύει σήμερα.
> Στα Τοπικά Σχέδια που θα δημοσιευθούν το χρονικό διάστημα μέχρι την 1/7/2024, αλλά ειδικά μετά την ημερομηνία αυτή, θα καταβληθεί σοβαρή προσπάθεια για απλοποίηση και διασαφήνιση προνοιών που προκαλούν δυσχέρειες στην ερμηνεία.
> Επαναξιολογούνται όροι που αφορούν την ανάπτυξη ώστε να ομαδοποιηθούν ανάλογα με την κατηγορία ανάπτυξης, και να αφαιρεθούν όροι που είναι αχρείαστοι ή επαναλαμβανόμενοι ενώ θα ετοιμασθεί δέσμη όρων για εισαγωγή στον ΙΠΠΟΔΑΜΟ. Ετοιμάζεται δέσμη κοινών όρων για χρήση και των πέντε ΕΟΑ και του κλάδου ελέγχου διευθυντή. Είναι έτοιμοι για ενσωμάτωση στον ΙΠΠΟΔΑΜΟ.
> Σχεδιασμός οδικού δικτύου σε περιοχές ανάπτυξης από ιδιώτες μελετητές σε συνεργασία με το ΕΤΕΚ.
> Εξασφάλιση δεδομένων από Τμήματα/Υπηρεσίες/Αρχές προς ΤΠΟ/ΠΑ και ΕΟΑ σε ηλεκτρονική μορφή ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα στον τομέα της ανάπτυξης, ειδικά από τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι θα χειρίζονται πλέον τις αιτήσεις.
> Σύσταση επιτροπής Αισθητικού Ελέγχου για εξέταση και ετοιμασία κατευθυντήριων οδηγιών για αιτήσεις σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές (ΠΕΧ, ιστορικοί πυρήνες, ΝΑΤΟΥΡΑ, κ.ά., ως ορίζονται στα Σχέδια Ανάπτυξης).
> Εκπαίδευση και επιμόρφωση προσωπικού και μελετητών.
> Διορισμός μόνιμης επιτροπής για συντονισμό και επίλυση προβλημάτων των ΕΟΑ.
Πρωτιά στη Λευκωσία με τις αιτήσεις
Με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν τα σκήπτρα της ανάπτυξης κρατά η Λευκωσία, αν ληφθεί υπόψιν πως από τις 1.598 αιτήσεις που έχουν υποβληθεί τους πρώτους δύο μήνες του 2024, οι 485 αφορούν την πρωτεύουσα, ενώ σε κοντινή απόσταση ακολουθεί η Λεμεσός με 437. Αρκετά πίσω βρίσκεται η Λάρνακα με 250 και ακολουθούν η Πάφος με 197 και η ελεύθερη Αμμόχωστος με 80. Όσον αφορά τις αιτήσεις που διεκπεραιώθηκαν, η Λευκωσία επίσης έρχεται πρώτη με 686, ακολουθεί η Λεμεσός με 494, η Λάρνακα με 240, η Πάφος με 262 και η ελεύθερη Αμμόχωστος με 140.
Όσον αφορά τις εκκρεμούσες αιτήσεις, η Λεμεσός είναι αυτή που αναμένει τις περισσότερες εγκρίσεις. Συγκεκριμένα στη Λεμεσό εκκρεμούν 3.459, στη Λευκωσία 2.284, στη Λάρνακα 1.518, στην Πάφο 1.594 και στην ελεύθερη Αμμόχωστο 713.
Κάποιες από τις αιτήσεις που δεν εμφανίζονται εμπίπτουν σε άλλες κατηγορίες.
Σημειώνεται, πως λόγω του ότι το προσωπικό της Πολεοδομίας θα μεταφερθεί στους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης θα παρατηρηθεί μικρή καθυστέρηση στην εξέταση των αιτήσεων, αφού θα απαιτηθεί περίπου ένας μήνας μέχρι να εγκατασταθούν στα νέα γραφεία, να διαχωρίσουν τις υποθέσεις και να αρχίσουν να τις διεκπεραιώνουν. Ωστόσο, εκτιμάται, πως η εξειδίκευση που θα αποκτηθεί στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα οδηγήσει μελλοντικά στην ταχύτερη εξέταση των πολεοδομικών και οικοδομικών αιτήσεων.
