Έκθεση φωτιά για τις ελλείψεις σε υποδομές, προσωπικό, αλλά και θλιβερές παραδοχές, συνέταξε ο Αρχιπύραρχος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Νίκος Λογγίνος. Όπως καταγράφει στην 19σέλιδη Έκθεση που δόθηκε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την Παρασκευή, άλλα αποφασίζονταν σε συσκέψεις και άλλα γίνονταν στην πράξη, αφού τα ξηρά χόρτα ποτέ δεν αφαιρέθηκαν από κοινότητες, γεγονός που ήταν και η κύρια αιτία για να καούν.

Παράλληλα, ο Αρχιπύραρχος καταγράφει ότι όταν την κρίσιμη ώρα, στις 18.21, ζητήθηκε από την Πολιτική Άμυνα ν’ αναλάβει τις εκκενώσεις, αυτή ανέφερε ότι δεν διαθέτει επαρκείς δυνάμεις. Γι’ αυτό και σε κάποια χωριά παρατηρείται το παράδοξο οι οδηγίες για εκκένωση να δίνονται σε διαφορετική ώρα από την Πυροσβεστική και την Π. Άμυνα για την ίδια κοινότητα. Από την έκθεση προκύπτει ότι στην επαρχία Λεμεσού για κάλυψη από πλευράς πυρκαγιάς υπήρχαν στις 23 Ιουλίου, 21 πυροσβέστες που κάλυπταν έξι σταθμούς υπαίθρου με ένα όχημα μόνο.

Αξιοπρόσεκτο, που αφήνει εκτεθειμένο το κράτος για έλλειψη συντονισμού, είναι και το γεγονός ότι η Πυροσβεστική, όπως προκύπτει από την έκθεση Λογγίνου, δεν γνώριζε ποια ήταν η ανταπόκριση του Τμήματος Δασών. Όπως καταγράφεται, το Τμήμα Δασών, η ώρα 13.35 επικοινώνησε με τον Γενικό Συντονιστή Επιχειρήσεων ΠΥ αναφέροντας την ύπαρξη πυρκαγιάς στο χωριό Μαλιά. Η ώρα 13.58 ο Επαρχιακός Υπεύθυνος Πυροσβεστικών Σταθμών Λεμεσού ζητεί βοήθεια από το Τμήμα Δασών. Το Τμήμα Δασών στέλνει δύο οχήματα. Στις 14.13 ο ίδιος ζητεί περισσότερα οχήματα. Ο Περιφερειάρχης Τροόδους του αναφέρει ότι χρειάζεται οδηγίες πιο ψηλά για να στείλει και άλλη βοήθεια. Ο επαρχιακός ενημερώνει τον Αρχιπύραρχο που επικοινωνεί με τον Διευθυντή του Τμήματος Δασών και τον ενημέρωσε ότι η πυρκαγιά είναι εκτός ελέγχου και του ζήτησε να στείλει περισσότερα οχήματα στο μέρος της πυρκαγιάς. Ωστόσο, δεν αναφέρεται ποια ήταν η δύναμη που απέστειλε τελικά το Τμ. Δασών.

Αφού καταγράφονται στην Έκθεση λεπτό προς λεπτό οι κρίσιμες ενέργειες μόλις ενημερώθηκε ο σταθμός Πάχνας για τη φωτιά, στη συνέχεια σημειώνονται οι αγωνιώδεις εκκλήσεις του υπευθύνου εξόδου για έλευση πτητικών μέσων. Η πρώτη κλήση για πτητικά μέσα έγινε στις 13.36 και του ανέφεραν ότι δυο εναέρια μέσα είναι σε άλλη πυρκαγιά στην Ανάγια. Ο ίδιος επανέρχεται με έκκληση για πτητικά μέσα στις 13.44. Στις 13.55 υπάρχει αναφορά από την υπεύθυνο εξόδου Πυροσβεστικού Σταθμού Πάχνας ότι η φωτιά είναι πλέον ανεξέλεγκτη. Και ενώ το πρώτο αίτημα για βοήθεια από πτητικά μέσα έγινε στις 13.44, η ανταπόκριση ήρθε στις 14.20 με τις πρώτες ρίψεις νερού από δύο αεροσκάφη (forest 5+6). Όπως προκύπτει από τα γεγονότα, όπως καταγράφονται χρονολογικά, αν αρχικά στέλλονταν περισσότερες δυνάμεις και ανταποκρίνονταν πιο γρήγορα τα πτητικά μέσα, ίσως να είχαμε διαφορετικό αποτέλεσμα.

Χαρακτηριστική και της ταχύτητας που είχε πάρει η πυρκαγιά από τις 13.28, που έγινε το πρώτο τηλεφώνημα για καπνούς στη Μαλιά, είναι και η εξής αναφορά:
-Η ώρα 14.12 ο Επαρχιακός Υπεύθυνος Πυροσβεστικών Σταθμών Λεμεσού επικοινωνεί με τον Αξιωματικό Υπηρεσίας, όπου του αναφέρει ότι στην περιοχή πνέουν πολύ ισχυροί άνεμοι, η πυρκαγιά επεκτείνεται ραγδαία και είναι εκτός ελέγχου, δεν μπορεί να υπολογίσει την έκταση και θα χρειαστεί επιπρόσθετη βοήθεια. Δηλαδή, 44 λεπτά μετά η φωτιά έκαιε πλέον ανεξέλεγκτη με τα θλιβερά αποτελέσματα που ζήσαμε.

Στην έκθεση Λογγίνου γίνεται παραδοχή ότι η επέκταση και εξάπλωση της πυρκαγιάς δεν μπορούσε να προβλεφθεί καθότι οι εναλλασσόμενες κατευθύνσεις των δυνατών ανέμων, του μικροκλίματος που δημιουργούσε η πυρκαγιά, σε συνδυασμό με το ανάγλυφο και την βλάστηση της κάθε περιοχής, δημιουργούσαν δυναμική που στις πλείστες περιοχές η πυρκαγιά κινείτο σε διαφορετικούς ορίζοντες. Προτεραιότητες καθορίστηκαν στην διάσωση ζωής, παροχή βοήθειας σε εγκαυματίες, τραυματίες, απομάκρυνση πληθυσμού, στην προστασία από την πυρκαγιά κατοικιών και ακολούθως στην προστασία περιουσιών. Προστατεύθηκε ένα πρατήριο πετρελαιοειδών στις Κυβίδες και η Βιομηχανική Περιοχή.

Ένα άλλο στοιχείο που προκύπτει από την Έκθεση της Πυροσβεστικής είναι και η εξής:
-Στις 23/7/2025 και ώρα 18.21 κατόπιν επικοινωνίας του Γενικού Συντονιστή Επιχειρήσεων ΠΥ με την Πολιτική Άμυνα (Λευκωσίας), η Πολιτική Άμυνα ανάφερε ότι δεν διαθέτει επαρκείς δυνάμεις για εκκενώσεις, κατόπιν τούτου, το ΓΣΕΠΥ έκανε διευθέτηση μέσω του ΚΕΠΙΧ της Ε.Φ όπως έρθει σε συνεννόηση με την Πολιτική Άμυνα για παροχή συνδρομής στις εκκενώσεις.

Ευθύνη σε όσους δεν καθάρισαν τα χόρτα

Στην Έκθεση του, ο Αρχιπύραρχος εν είδει απόδοσης της αποτυχίας κατάσβεσης της φωτιάς έγκαιρα, αναφέρει:
Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερόμενα, παρά τις αντιξοότητες που είχαμε να αντιμετωπίσουμε, έγινε η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση τόσο των πτητικών μέσων, όσο και των επίγειων δυνάμεων πυρόσβεσης, για αντιμετώπιση όλων των πυρκαγιών και άλλων περιστατικών που έλαβαν χώρα στις 23 και 24 Ιουλίου 2025, με πρώτιστο μέλημα την διάσωση ζωών και περιουσίας.

Φαίνεται ξεκάθαρα να υπήρχε εξαιρετικά μεγάλο θερμικό φορτίο, λόγω της παρουσίας σε όλη την έκταση της πυρκαγιάς ξηρής βλάστησης, θάμνων, δέντρων κ.λπ..

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, καταγράφει, παρευρέθηκε σε συσκέψεις που έγιναν πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, στο Υπουργείο Εσωτερικών, στις Επαρχιακές Διοικήσεις, κλπ. Ξεκάθαρα φαίνεται ότι δεν έχουν γίνει ενέργειες ή δεν έχουν γίνει όσες ενέργειες θα έπρεπε να γίνουν, για να καθαριστούν τα οικόπεδα, τα χωράφια, τα πρανά των δρόμων κλπ.

Είναι ο πρώτος και μεγαλύτερος λόγος έναρξης και εξάπλωσης της πυρκαγιάς, παράλληλα με την παρουσία υψηλής έντασης ανέμων, ψηλής θερμοκρασίας και χαμηλής υγρασίας, ιδιαίτερα στην περιοχή που ξέσπασε η πυρκαγιά.

Αύξηση προσωπικού, μέτρα σε χωριά

Ο Αρχιπύραρχος προβαίνει εν τέλει στις κάτωθι εισηγήσεις:

• Άμεση αφαίρεση των ξηρών χόρτων πέριξ των δρόμων από όλες τις κοινότητες που δεν το έχουν πράξει, αρμοδιότητα των επαρχιακών και τοπικών διοικήσεων.
• Σχεδιασμός των Τοπικών Αρχών για τοποθέτηση «Πυροσβεστικών Φωλιών» σε συγκεκριμένα σημεία εντός του ιστού των κοινοτήτων.
• Επέκταση του ωραρίου των Πυροσβεστικών Σταθμών Υπαίθρου σε 24ώρη βάση (σήμερα οι εν λόγω Σταθμοί εργάζονται από η ώρα 08:00 – 19:00 καθημερινά).
• Για να επιτευχθεί η πιο πάνω εισήγηση θα πρέπει να αυξηθεί αναλόγως το προσωπικό, τόσο σε μόνιμο όσο και σε τακτικό ωρομίσθιο προσωπικό.
• Ενίσχυση του υφιστάμενου στόλου πυροσβεστικών οχημάτων, πέραν των 17, που περιλαμβάνονται στο Ολιστικό Σχέδιο (Φάση Β), με στόλο πυροσβεστικών οχημάτων με τέτοιες διαστάσεις που να μπορούν να ελίσσονται και να διακινούνται εύκολα και σε οικισμούς με στενούς δρόμους.