Την ερχόμενη Τετάρτη αρχίζει η συζήτηση στη Βουλή των νομοσχεδίων και προτάσεων νόμου, που αφορούν στη μεγαλύτερη αναδιοργάνωση που επιχειρήθηκε ποτέ στη Νομική Υπηρεσία και αφορούν τις εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα.
Τριάντα οκτώ νομοσχέδια και τρεις προτάσεις νόμου βρίσκονται στην ατζέντα της Επιτροπής Νομικών της Βουλής και αφορούν σειρά τροποποιήσεων του Συντάγματος ώστε να γίνει ο διαχωρισμός των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα και να «σπάσει» ο διττός του ρόλος όπως είναι η απαίτηση εντός και εκτός Κύπρου. Σύμφωνα με τα νομοσχέδια, αφαιρείται από τις εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα η άσκηση ποινικών διώξεων. Έτσι θα παραμείνει ο θεσμός του Γ. Εισαγγελέα ο οποίος πλέον θα είναι ο νομικός σύμβουλος του κράτους και την ίδια ώρα ιδρύεται ένας άλλος νέος θεσμός, αυτός του Γενικού Δημόσιου Κατηγόρου. Ο Δημόσιος Κατήγορος θα αναλάβει τις εξουσίες της άσκησης ή μη ποινικών διώξεων και θα αποφασίζει επί των ποινικών ερευνών. Λόγω των ευρέων εξουσιών που έχει ο Γενικός Εισαγγελέας, θα πρέπει να τροποποιηθούν σωρεία άρθρων του Συντάγματος ή της νομοθεσίας, ώστε όλες οι εξουσίες για έναρξη ποινικών ερευνών, ποινικής δίωξης ή αναστολής δίωξης, να μεταβιβαστούν στον νέο θεσμό που δημιουργείται.
Το μέγα ερώτημα που παραμένει αφορά στο τι θα γίνει με τον έλεγχο των αποφάσεων του νέου θεσμού, δηλαδή του Γενικού Δημόσιου Κατηγόρου. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ» στα 38 νομοσχέδια της Κυβέρνησης δεν περιλαμβάνεται τίποτε που αφορά το σημερινό ανέλεγκτο του Γενικού Εισαγγελέα. Κι’ αυτό γιατί ετοιμάζεται νέο νομοσχέδιο το οποίο έχει ήδη διαβιβαστεί στη Νομική Υπηρεσία από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το οποίο αφορά ακριβώς στο ζήτημα αυτό.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες μας, ο έλεγχος των αποφάσεων του Γενικού Δημόσιου Κατηγόρου θα αναληφθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο. Ήδη έγιναν οι πρώτες επαφές με το Ανώτατο το οποίο συμφωνεί κατ’ αρχάς για ν’ αναλάβει αυτόν τον ρόλο, ωστόσο υπάρχουν κάποιες επιφυλάξεις όσον αφορά στο ποιες αποφάσεις θα κοινοποιούνται για έλεγχο. Κατά τις ίδιες πληροφορίες μας, αυτή τη στιγμή ασκούνται περί τις 3000 αναστολές ποινικής δίωξης από τον Γενικό Εισαγγελέα τον χρόνο. Το Ανώτατο Δικαστήριο δεν επιθυμεί να ελέγχει όλο αυτό τον όγκο των αποφάσεων, κάτι που δεν ενδείκνυται αφού θα «πνιγεί» στις υποθέσεις και θα υπάρξουν καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση του άλλου έργου του, ενώ οι πλείστες αναστολές ποινικής δίωξης αφορούν μικροϋποθέσεις που ούτως ή άλλως δεν έπρεπε να φτάσουν στη δικαιοσύνη λόγω επαρκών εξηγήσεων.
Για το θέμα του ελέγχου των αποφάσεων του Γενικού Δημόσιου Κατηγόρου υπάρχει ακόμα συζήτηση σε εξέλιξη και αναμένεται ότι σύντομα και αφού το σχετικό νομοσχέδιο τύχει της δέουσας νομοτεχνικής επεξεργασίας, θα σταλεί και αυτό στη Βουλή, ώστε να συζητηθεί με τη δέσμη των υπολοίπων νομοσχεδίων.
Σημειώνεται ότι για τις πρωτοφανείς αλλαγές στη Νομική Υπηρεσία, ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης εξακολουθεί να διατηρεί επιφυλάξεις κυρίως όσον αφορά ζητήματα συνταγματικότητας, οι οποίες αναμένεται ότι θα εκφραστούν και στη Βουλή κατά τη συζήτηση των νομοσχεδίων ενώπιον της Επιτροπής Νομικών στις 10 Σεπτεμβρίου. Για το θέμα, ο Γενικός Εισαγγελέας είχε αναθέσει σε ομάδα συνταγματολόγων για να εκφέρουν απόψεις ως προς τη συμβατότητα των αλλαγών με το Σύνταγμα. Οι ειδικοί είχαν χωριστεί σε δύο σχολές, η μια που υποστήριζε ότι οι αλλαγές συγκρούονται με το Σύνταγμα αφού δεν μπορεί να γίνει επίκληση του δικαίου της ανάγκης και η άλλη που ήταν αντίθετη.
8ετή θητεία χωρίς ανανέωση
Σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της Νομικής Υπηρεσίας περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
> Διαχωρισμό του διπλού ρόλου του Γενικού και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα. Ο Γενικός Εισαγγελέας παραμένει ως ο νομικός σύμβουλος του κράτους και προϊστάμενος της Νομικής Υπηρεσίας με τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα να έπεται αυτού.
> Καθορισμό οκταετούς θητείας στο αξίωμα του Γενικού Εισαγγελέα και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, χωρίς δικαίωμα επαναδιορισμού.
> Δημιουργία νέου θεσμού, του Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και του Βοηθού Γενικού Δημόσιου Κατηγόρου, από τον οποίο θα ασκούνται όλες οι υφιστάμενες εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα υπό την ιδιότητα του ως δημόσιος κατήγορος. Οι πρόνοιες για τα προσόντα, θητεία, παύση, καταβολή μισθοδοσίας θα είναι αντίστοιχες με αυτές του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα (που αντιστοιχούν με αυτές των Δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, πλην της θητείας).
