Σε πλήρη εφαρμογή τίθεται νέο ταχύρρυθμο πλαίσιο πολεοδομικής αδειοδότησης για τις οικοδομές που υπέστησαν ζημιές από την καταστροφική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου στις ορεινές κοινότητες της Επαρχίας Λεμεσού. Σύμφωνα με εγκύκλιο που εξέδωσε το υπουργείο Εσωτερικών, στόχος είναι η άμεση αποκατάσταση των ζημιών και η υποστήριξη των πληγέντων, με δραστική μείωση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων.

Το νέο πλαίσιο, που βασίζεται σε σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με ημερομηνία 30 Ιουλίου, εισάγει ειδικές πρόνοιες για την ταχεία έγκριση πολεοδομικών αδειών και αφορά ιδιοκτήτες οικοδομών που έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως δικαιούχοι κρατικής στήριξης.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (μέχρι και την Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου), ο Επαρχιακός Οργανισμός Αυτοδιοίκησης Λεμεσού (ΕΟΑ) έχει προβεί σε εκτεταμένη καταγραφή των επηρεαζόμενων υποστατικών:

>> 353 υποθέσεις εντοπίστηκαν με φάκελο άδειας οικοδομής. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι σημαντικός αριθμός από αυτές τις περιπτώσεις παρουσιάζει παραβιάσεις των όρων της άδειας.

>> 49 υποθέσεις διαθέτουν πολεοδομική άδεια.

>> 129 υποθέσεις δεν έχουν εξασφαλίσει καμία άδεια.

>> 179 υποθέσεις παραμένουν υπό διερεύνηση, με τον αριθμό να μεταβάλλεται καθώς προχωρά η εξέταση των φακέλων.

Τι προβλέπει το νέο πλαίσιο πολεοδομικής αδειοδότησης

1. Για οικοδομές με άδεια (ή πιστοποιητικό έγκρισης): Σε περιπτώσεις που οι οικοδομές διαθέτουν πολεοδομική άδεια, άδεια οικοδομής ή/και πιστοποιητικό έγκρισης, ανεξαρτήτως τοποθεσίας (εντός ή εκτός Ορίου Ανάπτυξης), θα εκδίδεται Ειδικό Διάταγμα Ανάπτυξης. Αυτό επιτρέπει την έκδοση της πολεοδομικής άδειας κατ’ εξαίρεση, βάσει του Άρθρου 22 του «περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου», επιταχύνοντας την ανοικοδόμηση. Με αυτό τον τρόπο, η πολεοδομική άδεια θεωρείται ότι έχει δοθεί, επιταχύνοντας τις διαδικασίες επανόρθωσης. Σημειώνεται ότι για όσες υφιστάμενες οικοδομές δεν είχε εξασφαλισθεί πολεοδομική άδεια ή άδεια οικοδομής (είτε σχετικές αιτήσεις είχαν απορριφθεί, ή δεν είχε ποτέ υποβληθεί αίτηση για αδειοδότηση), η πολεοδομική άδεια δεν είναι δυνατόν να θεωρείται ότι έχει δοθεί.

2. Για οικοδομές χωρίς άδεια ή με αυθαίρετες προσθήκες: Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για κτήρια που είτε δεν διαθέτουν καμία άδεια, ή έχουν υποστεί μετατροπές/ προσθήκες χωρίς σχετική αδειοδότηση.

Γι’ αυτές τις περιπτώσεις, προβλέπεται ότι οι αιτήσεις θα εξετάζονται εντός 20 εργάσιμων ημερών από τις πολεοδομικές Αρχές (ΕΟΑ Λεμεσού και Τμήμα Πολεοδομίας), χωρίς να απαιτείται χωρομετρικό σχέδιο ή τίτλος ιδιοκτησίας. Τα απαραίτητα στοιχεία θα αντλούνται απευθείας από τη διαδικτυακή πύλη του Τμήματος Κτηματολογίου και την Κεντρική Αποθήκη Πληροφοριών.

Προκειμένου να διασφαλιστεί ομοιόμορφη και σύννομη διαδικασία, αναμένεται και νέα τεχνική εγκύκλιος από τον διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας, η οποία θα καθορίζει τις παραμέτρους εξέτασης αιτήσεων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων κατά παρέκκλιση από τα ισχύοντα σχέδια ανάπτυξης.

Οι πολεοδομικές Αρχές καλούνται να εφαρμόσουν πιστά τις οδηγίες του υπουργείου Εσωτερικών, αναγνωρίζοντας ότι σε πολλές από τις πληγείσες περιοχές δεν υπήρχε προηγούμενη πολεοδομική νομιμότητα, γεγονός που εντείνει την ανάγκη για ρύθμιση και ένταξη αυτών των κατασκευών στο θεσμικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα, στη σχετική εγκύκλιο ημερομηνίας 2 Σεπτεμβρίου, αναφέρεται: «Οι πολεοδομικές Αρχές καλούνται να προβούν σε πιστή εφαρμογή της απόφασης του υπουργού Εσωτερικών για κατ’ εξαίρεση εφαρμογή ταχύρρυθμης διαδικασίας εξέτασης και λήψης απόφασης εντός 20 ημερών, καθώς και τη διαδικασία εξέτασης αιτήσεων κατά παρέκκλιση για τις περιπτώσεις αυτές, λαμβάνοντας υπόψη την κυβερνητική πολιτική για στήριξη της υπαίθρου και τη διαπίστωση ότι μεγάλος αριθμός υποστατικών, που πλήγηκαν από τις πυρκαγιές δεν διαθέτουν τις σχετικές άδειες, με γνώμονα και τη συμμόρφωση με τη σχετική νομοθεσία».

Οικονομική στήριξη – Σημαντική πρόοδος στην υλοποίηση

Η Πολιτεία προχώρησε με ταχύτητα στην οικονομική στήριξη των πληγέντων:

Το εφάπαξ βοήθημα για την πρώτη κατοικία έχει καταβληθεί στο 95% των δικαιούχων. Συνολικά, παραχωρήθηκε ποσό €2,2 εκατομμυρίων σε 279 οικογένειες που έχουν πληγεί. Εκκρεμούν 10 περιπτώσεις, για τις οποίες απαιτείται η προσκόμιση στοιχείων από τους δικαιούχους για να καταβληθούν τα ποσά. Ο μεγαλύτερος αριθμός των επηρεαζόμενων έλαβε το εφάπαξ ποσό εντός μιας εβδομάδας από την εξαγγελία του μέτρου, χωρίς γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. 

Από τις 115 αιτήσεις για επιδότηση ενοικίου για επηρεαζόμενες οικογένειες των οποίων η μόνιμη κατοικία έχει καταστραφεί ολοσχερώς, έχουν εγκριθεί και πληρωθεί οι 85, με τις υπόλοιπες να διεκπεραιώνονται άμεσα. Η επιδότηση δίνεται προκαταβολικά ανά τρίμηνο και έχει αρχίσει από την 1η Σεπτέμβριου.

Αναφορικά με την παραχώρηση οικονομικής στήριξης για την πλήρη αποκατάσταση των ζημιών των περιουσιών των πληγέντων και σύμφωνα με την καταγραφή, έχουν επηρεαστεί 718 υποστατικά, εκ των οποίων 335 έχουν καταστραφεί ολοσχερώς κα τα υπόλοιπα έχουν υποστεί μερική καταστροφή. Δεκαπέντε τριμελή συνεργεία του ΕΤΕΚ διενεργούν εκτίμηση κόστους των ζημιών σε τρέχουσες τιμές αγοράς. Κατά προτεραιότητα διεκπεραιώνονται οι εκτιμήσεις κόστους για τις μόνιμες κατοικίες που έχουν υποστεί μερική καταστροφή. Μέχρι στιγμής, έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των εκθέσεων του ΕΤΕΚ για 615 περιπτώσεις. Συνολικά, 47 δικαιούχοι έχουν ενημερωθεί από την Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού για υπογραφή αποδοχής του ποσού αποζημίωσης, εκ των οποίων οι 16 έχουν ήδη λάβει τη σχετική αποζημίωση.

Ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, υπογράμμισε πως στόχος της κυβέρνησης είναι να προσφέρει πλήρη και όχι αποσπασματική αποκατάσταση στους πληγέντες, σημειώνοντας πως τα περισσότερα μέτρα υλοποιήθηκαν εντός λίγων ημερών από την πυρκαγιά. Επισήμανε την ανάγκη αναθεώρησης πολεοδομικών διαδικασιών, καθώς και την αναβάθμιση του μηχανισμού διαχείρισης φυσικών καταστροφών: «Η πρόσφατη πυρκαγιά απέδειξε ότι η κλιματική κρίση είναι πλέον παρούσα και όχι μια θεωρητική απειλή. Η κυβέρνηση έχει λάβει γενναίες αποφάσεις για να στηρίξει άμεσα τους πληγέντες και να διασφαλίσει την ανθεκτικότητα των κοινοτήτων μας.»

Το νέο πλαίσιο αδειοδότησης δεν αποσκοπεί μόνο στην αποκατάσταση των ζημιών αλλά και στην αναζωογόνηση της υπαίθρου, προσφέροντας δυνατότητα νομιμοποίησης σε υποστατικά που μέχρι πρότινος βρίσκονταν εκτός του θεσμικού πλαισίου. Η κυβέρνηση, σε συνεργασία με τις τοπικές Αρχές και τους επαγγελματικούς φορείς, επιδιώκει να μετατρέψει αυτή την κρίση σε ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα, με νομιμότητα, οργάνωση και στήριξη των κατοίκων που δοκιμάστηκαν.