Ο Χαράλαμπος Μερακλής ανησυχεί για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και όχι μόνο.
Η ανεξέλεγκτη μετανάστευση, παγκοσμιοποίηση, οικονομική κρίση, φτωχοποίηση, πολιτική λιτότητας, ανισότητα, διαφθορά των ελίτ, απώλεια εθνικής κυριαρχίας, ακυβερνησία, φοροδιαφυγή και άλλα, έδωσαν τροφή τα τελευταία χρόνια στην ακροδεξιά να γιγαντωθεί και να απειλεί όχι μόνο τη Γηραιά Ήπειρο αλλά και άλλες χώρες στις υπόλοιπες ηπείρους. Ευρωσκεπτικισμός, εθνικισμός, οικονομικός και εμπορικός προστατευτισμός, ξενοφοβία, μίσος, αντιμεταναστευτική πολιτική, μισαλλοδοξία κ.λπ. έγιναν η «ομπρέλα» των ακροδεξιών κομμάτων και τα «μαύρα πουκάμισα» που φόρεσαν ηγέτες και μέλη τους, εκμεταλλευόμενοι τα κοινωνικά στρώματα της κάθε χώρας που δέχτηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα της κρίσης. Οι εκτεταμένες αλλαγές που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης και η γενική αδιαφορία που επέδειξε στις επιτυχίες της ακροδεξιάς, συνέβαλαν ούτως ώστε να σκαφτεί το ευρωπαϊκό υπέδαφος και να ανθίσει η ακροδεξιά που οι ιδέες και οι αξίες της φέρνουν εκλογικά κέρδη και μια εφιαλτική πραγματικότητα, 73 χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα, αυτές οι δυνάμεις ανά την Ευρώπη φρόντισαν με τη ρητορική και πολιτική τους να ξεπλύνουν το σκοτεινό παρελθόν και δράση τους, και εντέλει να εντάξουν στο πλαίσιο την ακροδεξιά στον κεντρικό πολιτικό διάλογο στην Ευρώπη.
Η έκταση του προβλήματος καταδεικνύεται από τα 27 εκατ. των Ευρωπαίων ψηφοφόρων που έδωσαν την ψήφο τους σ’ αυτές τις δυνάμεις και από την εκλογική δύναμή τους ανά χώρα, όπου εκλέγηκαν βουλευτές και κυβερνήσεις. Η δύναμή τους καταγράφεται ως εξής: Ολλανδία 13%, Γαλλία 13%, Ελβετία 29,4%, Ιταλία 17,4%, Αυστρία 26%, Ελλάδα 7%, Γερμανία 12,6%, Δανία 21%, Τσεχία 11%, Σουηδία 17,6%, Φινλανδία 18%, Σλοβακία 8%, Ουγγαρία 19%, Βουλγαρία 9% και Κύπρος 3,7%. Το περιβάλλον της ανασφάλειας, αβεβαιότητας, παγκοσμιοποίησης, τραπεζιτικής κρίσης, γενικής χρεοκοπίας, κατάρρευσης του κοινωνικού συμβολαίου, περιθωριοποίησης, αυστηρής λιτότητας κ.λπ. οδήγησαν τους απλούς πολίτες της κάθε χώρας να αποδεχθούν τον ακραίο πολιτικό λόγο και την προπαγανδιστική ρητορική και να γίνουν τα θύματά τους. Η σιωπηλή ανοχή που παρατηρείται στις μέρες μας από τους πολίτες και τα δεξιά κόμματα ενθαρρύνει τις δυνάμεις της οπισθοδρόμησης να αυξήσουν την επιθετικότητά τους ενάντια στη δημοκρατία, θεσμούς, αξίες, την κατάλυση του κράτους δικαίου, έννομης τάξης, κ.λπ. λόγω και της απουσίας στιβαρών ηγετών και που σε στιγμές κρίσης να αναπτύξουν τη σοφία της δημοκρατικής διακυβέρνησης και ωφελιμότητά της. Η διατήρηση της δημοκρατίας, σύμφωνα με τον Βενιαμίν Φραγκλίνο, «πηγάζει και εξαρτάται από τη βεβαιότητα και δέσμευση των πολιτών προς αυτή, γιατί αυτή είναι ένα ευάλωτο πολίτευμα και για να τη διατηρήσουν θα πρέπει να εμφορούνται από αδιάφθορες ηθικές αξίες και ακίβδηλες ανθρωπιστικές αντιλήψεις, πράγμα που δεν συναντάται στους ακροδεξιούς».
Πέρα της απειλής που δέχεται η Ευρώπη για τη δημοκρατία και τις αξίες της, δέχεται ακόμη μια πιο σοβαρή απειλή που είναι ο κατακερματισμός της πολιτικής και κοινωνικής συμβίωσης, η αναβίωση του εθνικισμού και της ευρωπαϊκής απο-ολοκλήρωσης.
Θα πρέπει να ομολογηθεί πως ο κίνδυνος από τα ακροδεξιά κόμματα, με διάφορες παραλλαγές, οδηγούν στην επικυριαρχία τους στην Ευρώπη και αλλού και γι’ αυτό καλείται ο κάθε πολίτης, με γνήσια δημοκρατική συνείδηση, να υπερασπισθεί την αξιοκρατία και δημοκρατική νομιμότητα από κάθε μοχθηρία και δολιότητα, γιατί σύμφωνα με τον νομπελίστα ποιητή μας Γιώργο Σεφέρη, «η μηχανή είναι βιαστική / στην φρίκη και στην καταφρόνια / στον θάνατο και στη ζωή».
Γι’ αυτό, στις επερχόμενες ευρωεκλογές του Μάη του 2019 θα πρέπει να επιδειχθεί ρεαλισμός, προσέγγιση πολιτικών πραγμάτων με ψυχραιμία και λογική ούτως ώστε οι προοδευτικές δυνάμεις στην ΕΕ να σχηματίσουν από την Αριστερά, Κεντροαριστερά και από άλλες προοδευτικές φιλελεύθερες δυνάμεις ένα πλατύ ακροδεξιό μέτωπο με στόχο να ανακοπεί η άνοδός της που απειλεί την Ευρώπη και γενικότερα τις υπόλοιπες χώρες. Σήμερα η Ευρώπη και η υπόλοιπη ανθρωπότητα θέλει ηγέτες με όραμα που θα αντιμετωπίζουν τις σοβαρές απειλές μακριά από τα «εθνικά εγώ».
Η απειλή του Brexit θα πρέπει να αφυπνίσει πολιτικά την Ευρώπη για να αλλάξει πολιτική και για να κάμει ένα πιο λειτουργικό πολιτικό σύστημα και μια πιο αποτελεσματική Ευρωζώνη χωρίς τα σημερινά διαχωριστικά χαρακτηριστικά της.
Μπροστά της η ΕΕ έχει τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα και χρειάζεται να αναδιαμορφώσει νέα ατζέντα σχετικά με τη διεθνή πολιτική και τις διατλαντικές σχέσεις. Μια τέτοια εξέλιξη θα την βοηθήσει να ανακτήσει την κυριαρχία της και να παίξει σημαντικό ρόλο στα διεθνή γεγονότα και να φανεί αντάξια του ιστορικού της ρόλου.
Η Ευρώπη χρειάζεται μια νέα δυναμική αλληλεγγύης μακριά από εθνικά κρατικά συμφέροντα.
Όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν πως η συμμετοχή των χωρών τους στην ΕΕ και Ευρωζώνη λειτούργησε ως δίκτυο ασφαλείας και αλληλεγγύης παρά την οποιανδήποτε αδυναμία αυτών των σωμάτων.
Η ανεξέλεγκτη μετανάστευση, παγκοσμιοποίηση, οικονομική κρίση, φτωχοποίηση, πολιτική λιτότητας, ανισότητα, διαφθορά των ελίτ, απώλεια εθνικής κυριαρχίας, ακυβερνησία, φοροδιαφυγή και άλλα, έδωσαν τροφή τα τελευταία χρόνια στην ακροδεξιά να γιγαντωθεί και να απειλεί όχι μόνο τη Γηραιά Ήπειρο αλλά και άλλες χώρες στις υπόλοιπες ηπείρους. Ευρωσκεπτικισμός, εθνικισμός, οικονομικός και εμπορικός προστατευτισμός, ξενοφοβία, μίσος, αντιμεταναστευτική πολιτική, μισαλλοδοξία κ.λπ. έγιναν η «ομπρέλα» των ακροδεξιών κομμάτων και τα «μαύρα πουκάμισα» που φόρεσαν ηγέτες και μέλη τους, εκμεταλλευόμενοι τα κοινωνικά στρώματα της κάθε χώρας που δέχτηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα της κρίσης. Οι εκτεταμένες αλλαγές που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης και η γενική αδιαφορία που επέδειξε στις επιτυχίες της ακροδεξιάς, συνέβαλαν ούτως ώστε να σκαφτεί το ευρωπαϊκό υπέδαφος και να ανθίσει η ακροδεξιά που οι ιδέες και οι αξίες της φέρνουν εκλογικά κέρδη και μια εφιαλτική πραγματικότητα, 73 χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σήμερα, αυτές οι δυνάμεις ανά την Ευρώπη φρόντισαν με τη ρητορική και πολιτική τους να ξεπλύνουν το σκοτεινό παρελθόν και δράση τους, και εντέλει να εντάξουν στο πλαίσιο την ακροδεξιά στον κεντρικό πολιτικό διάλογο στην Ευρώπη.
Η έκταση του προβλήματος καταδεικνύεται από τα 27 εκατ. των Ευρωπαίων ψηφοφόρων που έδωσαν την ψήφο τους σ’ αυτές τις δυνάμεις και από την εκλογική δύναμή τους ανά χώρα, όπου εκλέγηκαν βουλευτές και κυβερνήσεις. Η δύναμή τους καταγράφεται ως εξής: Ολλανδία 13%, Γαλλία 13%, Ελβετία 29,4%, Ιταλία 17,4%, Αυστρία 26%, Ελλάδα 7%, Γερμανία 12,6%, Δανία 21%, Τσεχία 11%, Σουηδία 17,6%, Φινλανδία 18%, Σλοβακία 8%, Ουγγαρία 19%, Βουλγαρία 9% και Κύπρος 3,7%. Το περιβάλλον της ανασφάλειας, αβεβαιότητας, παγκοσμιοποίησης, τραπεζιτικής κρίσης, γενικής χρεοκοπίας, κατάρρευσης του κοινωνικού συμβολαίου, περιθωριοποίησης, αυστηρής λιτότητας κ.λπ. οδήγησαν τους απλούς πολίτες της κάθε χώρας να αποδεχθούν τον ακραίο πολιτικό λόγο και την προπαγανδιστική ρητορική και να γίνουν τα θύματά τους. Η σιωπηλή ανοχή που παρατηρείται στις μέρες μας από τους πολίτες και τα δεξιά κόμματα ενθαρρύνει τις δυνάμεις της οπισθοδρόμησης να αυξήσουν την επιθετικότητά τους ενάντια στη δημοκρατία, θεσμούς, αξίες, την κατάλυση του κράτους δικαίου, έννομης τάξης, κ.λπ. λόγω και της απουσίας στιβαρών ηγετών και που σε στιγμές κρίσης να αναπτύξουν τη σοφία της δημοκρατικής διακυβέρνησης και ωφελιμότητά της. Η διατήρηση της δημοκρατίας, σύμφωνα με τον Βενιαμίν Φραγκλίνο, «πηγάζει και εξαρτάται από τη βεβαιότητα και δέσμευση των πολιτών προς αυτή, γιατί αυτή είναι ένα ευάλωτο πολίτευμα και για να τη διατηρήσουν θα πρέπει να εμφορούνται από αδιάφθορες ηθικές αξίες και ακίβδηλες ανθρωπιστικές αντιλήψεις, πράγμα που δεν συναντάται στους ακροδεξιούς».
Πέρα της απειλής που δέχεται η Ευρώπη για τη δημοκρατία και τις αξίες της, δέχεται ακόμη μια πιο σοβαρή απειλή που είναι ο κατακερματισμός της πολιτικής και κοινωνικής συμβίωσης, η αναβίωση του εθνικισμού και της ευρωπαϊκής απο-ολοκλήρωσης.
Θα πρέπει να ομολογηθεί πως ο κίνδυνος από τα ακροδεξιά κόμματα, με διάφορες παραλλαγές, οδηγούν στην επικυριαρχία τους στην Ευρώπη και αλλού και γι’ αυτό καλείται ο κάθε πολίτης, με γνήσια δημοκρατική συνείδηση, να υπερασπισθεί την αξιοκρατία και δημοκρατική νομιμότητα από κάθε μοχθηρία και δολιότητα, γιατί σύμφωνα με τον νομπελίστα ποιητή μας Γιώργο Σεφέρη, «η μηχανή είναι βιαστική / στην φρίκη και στην καταφρόνια / στον θάνατο και στη ζωή».
Γι’ αυτό, στις επερχόμενες ευρωεκλογές του Μάη του 2019 θα πρέπει να επιδειχθεί ρεαλισμός, προσέγγιση πολιτικών πραγμάτων με ψυχραιμία και λογική ούτως ώστε οι προοδευτικές δυνάμεις στην ΕΕ να σχηματίσουν από την Αριστερά, Κεντροαριστερά και από άλλες προοδευτικές φιλελεύθερες δυνάμεις ένα πλατύ ακροδεξιό μέτωπο με στόχο να ανακοπεί η άνοδός της που απειλεί την Ευρώπη και γενικότερα τις υπόλοιπες χώρες. Σήμερα η Ευρώπη και η υπόλοιπη ανθρωπότητα θέλει ηγέτες με όραμα που θα αντιμετωπίζουν τις σοβαρές απειλές μακριά από τα «εθνικά εγώ».
Η απειλή του Brexit θα πρέπει να αφυπνίσει πολιτικά την Ευρώπη για να αλλάξει πολιτική και για να κάμει ένα πιο λειτουργικό πολιτικό σύστημα και μια πιο αποτελεσματική Ευρωζώνη χωρίς τα σημερινά διαχωριστικά χαρακτηριστικά της.
Μπροστά της η ΕΕ έχει τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα και χρειάζεται να αναδιαμορφώσει νέα ατζέντα σχετικά με τη διεθνή πολιτική και τις διατλαντικές σχέσεις. Μια τέτοια εξέλιξη θα την βοηθήσει να ανακτήσει την κυριαρχία της και να παίξει σημαντικό ρόλο στα διεθνή γεγονότα και να φανεί αντάξια του ιστορικού της ρόλου.
Η Ευρώπη χρειάζεται μια νέα δυναμική αλληλεγγύης μακριά από εθνικά κρατικά συμφέροντα.
Όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν πως η συμμετοχή των χωρών τους στην ΕΕ και Ευρωζώνη λειτούργησε ως δίκτυο ασφαλείας και αλληλεγγύης παρά την οποιανδήποτε αδυναμία αυτών των σωμάτων.
