Ο Γιάννης Πεγειώτης γράφει για τις λεβέντικες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Ιωάννη Μακρυγιάννη.

Ο Κωστής Παλαμάς, από τις αγνότερες ποιητικές μας μορφές, όταν μιλά για το αθάνατο κρασί του ‘21 δεν υπερβάλλει.
Ο ξεσηκωμός εκείνος του Γένους όπως τον διασώζουν στα απομνημονεύματά τους δύο από τις πλέον λεβέντικες και θυσιαστικές μορφές εκείνης της Επανάστασης, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο οσιακός Ιωάννης Μακρυγιάννης, ήταν επανάσταση αθανασίας. Όσοι πολέμησαν στον επταετή εκείνο άνισο αγώνα ήξεραν καλά την καθημερινή αναμέτρησή τους με τη θυσία και τον τετιμημένο θάνατο. 
Σε μια ακολουθία μαχών σώμα με σώμα ακόμη και όσοι αξιώθηκαν να ζήσουν και να δουν τη Λευτεριά να περιπατεί σε ολιγοστά αρχικά εδάφη της πατρίδος μας, κουβαλούσαν στο κορμί τους κυριολεκτικά πληγές αιμάσσουσες που κατά καιρούς άνοιγαν και τους ταλαιπωρούσαν και στην ψυχή την ανάμνηση κακουχιών, δοκιμασιών θανάτων πεφιλημένων τους προσώπων. Τον πόνο των εμφύλιων δεινών και την ανάμνηση των θυσιασθέντων φίλων αδελφών συγγενών και των πρωτοπαλικαριών τους, των ηγετών που έφυγαν αδίκως και τους άξιζε να δουν μια μέρα έστω συντροφιάς. 

 

Πονούσαν ο πρώτος για τον χαμό του Καραϊσκάκη που δεν τον άκουγε πως η πατρίς τον είχε ανάγκη και επέμενε να πολεμά στην πρώτη γραμμή πυρός και ο δεύτερος έκλαιγε για δεκαετίες τον άδικο χαμό του Οδυσσέα, που ‘ταν ωκύπους και ανδρείος και τίμιος της Ελευθερίας πολεμιστής και μπροστάρης.
Αν είναι κάτι που προσδίδει μια φλέβα χρυσού αθανασίας στην κληρονομιά εκείνου του ξεσηκωμού ήταν η αγνή πρωτινή Πίστη στην Παναγιά και τον Χριστό μας. 
Μια πίστη δυναμική διαλογική με τον Χριστό και τους Αγίους. Ο Μακρυγιάννης που με παρρησία ομιλεί με τους Αγίους. Με τον Άη Γιάννη που ευθαρσώς του παραπονείτο τα βάσανα και τα πάθια του και με τα πολλά τα ‘βρισκε μαζί του. 
Και ο Γέρος του Μοριά, τούτο το Λιοντάρι λεβεντιάς και θάρρους, που τολμούσε να ζητά πονετικά υπογραφή από τον Ύψιστο και γονατούσε και παρακαλούσε την Κυρά του Γένους Την Παναγία να τον στηρίξει στις ώρες τις δύσκολες που ‘ταν πολλές και ασήκωτες.
Είναι επίσης η ελπιδοφόρα αλήθεια πως σε εκείνο τον ξεσηκωμό παρά τα πάθη και τα λάθη μας ήταν πολλοί οι θυσιαστικοί μπροστάρηδες. Επώνυμοι και ανώνυμοι. 
Τους μακαρίζει και τους επαινεί ο Μακρυγιάννης.