Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβηκε στην υιοθέτηση ενός νέου εκτελεστικού Κανονισμού, γνωστού ως Κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις (Foreign Subsidies Regulation-FSR).
Ο εν λόγω Κανονισμός θεσπίστηκε στις 12/01/2023 και πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή τον Ιούλιο του 2023, ενώ οι εταιρείες οφείλουν να τον εφαρμόσουν από τον Οκτώβριο του 2023.
Σκοπός του FSR είναι να αντιμετωπίσει τις στρεβλώσεις της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, που προκύπτουν από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ και που έχουν εξασφαλίσει ξένες επιδοτήσεις (“FFC”), σε αντίθεση με αντίστοιχες εταιρείες που δεν έχουν λάβει τέτοιου είδους επιδότηση.
Οι ξένες επιδοτήσεις στο πλαίσιο του FSR αποτελούν μια ευρύτατη έννοια και μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές, μεταξύ άλλων άμεσες επιδοτήσεις, χαμηλότοκα δάνεια, φορολογικά κίνητρα (όπως απαλλαγές ή μειώσεις φόρων) κ.λπ.
Οι εταιρείες που ασχολούνται με συγχωνεύσεις και εξαγορές ή διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων στην ΕΕ και εμπίπτουν στα όρια του FSR θα πρέπει να καταθέτουν επίσημες ανακοινώσεις και εν συνεχεία να λαμβάνουν έγκριση από την Επιτροπή.
Οι ανακοινώσεις αυτές, τόσο για συμφωνίες συγχωνεύσεων και εξαγορών, όσο και για δημόσιες συμβάσεις, θα πρέπει να παρέχουν μια συνοπτική περιγραφή της συμφωνίας ή της προσφοράς, πληροφορίες σχετικά με τις ίδιες τις εταιρείες, αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με ξένες επιδοτήσεις που λήφθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια και σχετικά δικαιολογητικά.
Ακόμη, οι εταιρείες πρέπει να επεξηγούν ότι οι εν λόγω ξένες επιδοτήσεις, παρόλο που πιθανόν να φαίνονται εκ πρώτης όψεως στρεβλωτικές, δεν δύνανται να επηρεάσουν αρνητικά την ενιαία αγορά…
Συγκεκριμένα, η ΕΕ μέσω του Κανονισμού, θα παρέχει τρία εργαλεία προς χρήση από την Επιτροπή:
Πρώτον, η υποχρέωση των εταιρειών να κοινοποιούν στην Επιτροπή συγκεντρώσεις στις οποίες υπάρχει ξένη επιδότηση από κυβέρνηση τρίτης χώρας και η οποία υφίσταται όταν, είτε η αποκτηθείσα εταιρεία, είτε μία από τις συγχωνευόμενες επιχειρήσεις, είτε η κοινή επιχείρηση, πραγματοποιεί κύκλο εργασιών στην ΕΕ τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ και όταν η ξένη επιδότηση ανέρχεται σε τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ.
Δεύτερον, η υποχρέωση των εταιρειών να κοινοποιούν στην Επιτροπή συμμετοχή σε διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, η οποία υφίσταται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται σε τουλάχιστον 250 εκατ. ευρώ και όταν η εκάστοτε ξένη επιδότηση ανέρχεται σε τουλάχιστον 4 εκατ. ευρώ ανά τρίτη χώρα.
Τέλος, ως τρίτο εργαλείο, η Επιτροπή από τον Ιούλιο του 2023 μπορεί να κινεί αυτεπάγγελτες και ad hoc έρευνες, εάν υποψιάζεται την ύπαρξη στρεβλωτικής ξένης επιδότησης, σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις που δεν αναγράφονται ανωτέρω.
Σε αυτή τη περίπτωση, η Επιτροπή δύναται να προβεί σε έλεγχο ως και δέκα χρόνια πριν την διεξαγωγή έρευνας. Αξίζει να γίνει αναφορά στο γεγονός ότι, σύμφωνα με τον υπό εξέταση Κανονισμό, αρμόδιο όργανο για την εφαρμογή του είναι η Επιτροπή, καθώς οι Επιτροπές των κρατών μελών θα διαθέτουν μόνο συμβουλευτικό χαρακτήρα.
Σε περίπτωση παράβασης αυτής της υποχρέωσης, η Επιτροπή θα μπορεί να επιβάλει πρόστιμα, τα οποία μπορεί να φθάσουν έως και το 10 % του ετήσιου συνολικού κύκλου εργασιών της εταιρείας.
Η Επιτροπή μπορεί επίσης να απαγορεύσει την ολοκλήρωση επιδοτούμενης συγκέντρωσης ή την ανάθεση δημόσιας σύμβασης σε επιδοτούμενο προσφέροντα. Επιπρόσθετα, η Επιτροπή μπορεί ακόμη να εξισορροπεί τις αρνητικές επιπτώσεις με τις θετικές επιπτώσεις της επιδότησης.
Εάν οι αρνητικές επιπτώσεις υπερτερούν, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει στις εταιρείες επανορθωτικά μέτρα ή να τα αποδεχθεί ως δεσμεύσεις για την αποκατάσταση της στρέβλωσης (π.χ. εκποίηση ορισμένων περιουσιακών στοιχείων ή απαγόρευση συγκεκριμένης συμπεριφοράς στην αγορά).
Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν, η ΕΕ θα παραμείνει ανοικτή σε εμπορικές συναλλαγές και επενδύσεις, ενώ παράλληλα θα εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ενιαία αγορά.
Τι πρέπει να γνωρίζουν για το FSR οι δικηγόροι
Ως εκ τούτου, γίνεται ευλόγως αντιληπτό, ότι η συμμόρφωση με το FSR, από εδώ και στο εξής, θα πρέπει να γίνει μέρος των υποχρεώσεων των εταιρειών. Αυτή η νέα πραγματικότητα, αλλάζει τα δεδομένα και στο δικηγορικό επάγγελμα, αφού δημιουργεί νέα καθήκοντα προς τις ενδιαφερόμενες εταιρείες.
Πιο συγκεκριμένα, οι δικηγόροι οφείλουν να γνωρίζουν ότι μόνο ορισμένες εταιρείες με συγκεκριμένο κύκλο εργασιών και που έχουν λάβει ξένες επιδοτήσεις συγκεκριμένου ύψους, όπως διεξοδικά έχει αναλυθεί ανωτέρω, έχουν υποχρέωση να ακολουθήσουν τον Κανονισμό.
Εντούτοις, είμαστε της άποψης πως ο Κανονισμός αυτός αποκλείει τις μικρό-μεσαίες εταιρείες ως προς την εναρμόνιση προς τις πρόνοιές του. Επίσης, οι δικηγόροι είναι απαραίτητο να γνωρίζουν και τα χρονικά πλαίσια εφαρμογής και την αναδρομικότητα του Κανονισμού, ώστε να είναι σε θέση να ενημερώνουν καταλλήλως τις ενδιαφερόμενες εταιρείες, για το ποιες πληροφορίες αναφορικά με τις επιδοτήσεις οφείλουν να παρέχουν στην Επιτροπή.
Αυτή η προκαταρκτική ενημέρωση των εταιρειών εκ μέρους των δικηγόρων, θα αποτρέψει την ενδεχόμενη παραβίαση ευρωπαϊκών κεκτημένων, και συγχρόνως και την επακόλουθη επιβολή αντίστοιχων κυρώσεων.
* ΗΛΙΑΣ ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΔΕΠΕ
Δικηγόροι
