Συνολικά, 20 δήμαρχοι, 93 αντιδήμαρχοι και εκατοντάδες σύμβουλοι θα χειρίζονται την τύχη των νέων οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που δημιουργήθηκαν και οι οποίοι θα αναλάβουν έργο την 1η Ιουλίου του 2024, με τις εκλογές να διεξάγονται στις 9 Ιουνίου του ιδίου έτους.

Οι περισσότερες αλλαγές στη νομοθεσία, η οποία ψηφίστηκε στις 3/3/2022 και η οποία τελεί υπό τροποποίηση προκειμένου να καταστεί πιο εύρυθμη η λειτουργία των νέων σχημάτων, βρίσκει σύμφωνους τους εμπλεκόμενους φορείς και ο καβγάς επικεντρώνεται στις απολαβές κυρίως των κοινοταρχών, στην απευθείας εκλογή των προέδρων επαρχιακών οργανισμών από τους πολίτες και στο γεγονός ότι οι σχολικές εφορείες δεν θα υπαχθούν αμέσως στους νέους δήμους αλλά σε μεταγενέστερο στάδιο. Ειδικά για το τελευταίο, ο πρόεδρος της Ένωσης Δήμων, Ανδρέας Βύρας, άφησε αιχμές υποστηρίζοντας πως αυτό έγινε για να εξυπηρετηθούν κάποιοι. 

Δεν απέσυρε την κατηγορία ακόμη κι όταν εκλήθη από βουλευτή να το πράξει. «Αν μας εξηγήσετε ποια σκοπιμότητα εξυπηρετεί το γεγονός ότι δίνεται μέσω της νομοθεσίας μεταβατική περίοδος υπαγωγής των σχολικών εφορειών στους νέους δήμους, να το αποσύρω», είπε ο κ. Βύρας. Κάλυψη στον κ. Βύρα παρέσχε ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εσωτερικών, ενώπιον της οποίας συζητήθηκαν χθες οι προωθούμενες τροποποιήσεις, υποδεικνύοντας, πως όλα τα κόμματα έκαναν αβαρίες (και κατ’ επέκταση σκόντο στις θέσεις τους) προκειμένου να εγκριθούν τα νομοσχέδια της μεταρρύθμισης.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων, Ανδρέας Κιτρομηλίδης, εξέφρασε τη διαφωνία του στις ρυθμίσεις που αφορούν την αντιμισθία των κοινοταρχών και προανήγγειλε αντιδράσεις από επηρεαζόμενους. Η καταβολή στους κοινοτάρχες ποσοστού 20-30% της αντιμισθίας των δημάρχων είναι πολύ χαμηλό αν ληφθεί υπόψιν ότι σήμερα οι απολαβές τους κυμαίνονται μεταξύ €600-€1.000 είπε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ρύθμισε τις εκλογές Τοπικής Αυτοδιοίκησης το Υπουργικό

Πάντως, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, τόσο εντός όσον και εκτός της αίθουσας συνεδριάσεων, ανέφερε πως αρχικά είχε προταθεί όπως οι αντιδήμαρχοι λαμβάνουν το 50% της αντιμισθίας των δημάρχων, για να προσθέσει, πως στην πορεία ελήφθη υπόψιν και η θέση του Γενικού Ελεγκτή, ο οποίος είχε υποδείξει, πως θα υπάρχουν αντιδήμαρχοι οι οποίοι εκπροσωπούν δημοτικά διαμερίσματα 30, 50, 100, κατοίκων και αντιδήμαρχοι που εκπροσωπούν δημοτικά διαμερίσματα χιλιάδων κατοίκων, οπόταν εγείρεται και θέμα δίκαιης αντιμετώπισης. Για σκοπούς δικαιοσύνης και κατόπιν διαβούλευσης με τα κόμματα, το υπουργείο Εσωτερικών ανέλαβε πρωτοβουλία κατάθεσης πρότασης η οποία θα διαφοροποιούσε την αντιμισθία.

Συγκεκριμένα, προτείνεται, όπως για δημοτικά διαμερίσματα μέχρι 500 κατοίκων, η αντιμισθία καθοριστεί στο 20% (και όχι το 50% της αντιμισθίας του δημάρχου) από 500-1.000 κατοίκους στο 30% και από 1.000 και άνω στο 50%. Επικαλέστηκε δε, κοινότητες με 37 ή 65 κάτοικους. Αν δεν επέρχονταν οι προτεινόμενες αλλαγές, με τον μισθό των δημάρχων, οι αντιδήμαρχοι θα έπαιρναν σχεδόν €2.500 μισθό, είπε. Με την προωθούμενη πρόταση (που προκαλεί αντιδράσεις) οι κοινοτάρχες θα λαμβάνουν μισθό €900, ο οποίος, ούτως ή άλλως είναι πολύ ψηλότερος από τον μισθό που παίρνουν τώρα, συμπλήρωσε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Δήμος Αγλαντζιάς: Υπό αμφισβήτηση η ανεξαρτησία θεσμών

Σχετικά με τους μισθούς γενικότερα, ο υπεύθυνος για τη μεταρρύθμιση στο υπουργείο Εσωτερικών, Αντώνης Οικονομίδης, ανέφερε, ότι η αντιμισθία των δημάρχων θα κυμαίνεται μεταξύ €4.000-€5.700 αναλόγως του μεγέθους του κάθε δήμου. Η μισθοδοσία για την οποία διεξάγεται η όλη συζήτηση αφορά 93 αντιδημάρχους, όπως είπε ο κ. Οικονομίδης.

Όσον αφορά την αντιμισθία του προέδρου του κάθε ενός από τους πέντε επαρχιακούς οργανισμούς (οι οποίοι θα λειτουργήσουν πέραν των δήμων) ανέφερε ότι αποφασίσουν τα ίδια τα μέλη του οργανισμού μετά την εκλογή τους, αν και όπως είπε, αρχική σκέψη ήταν όπως οι απολαβές του προέδρου είναι ανάλογες με τους μισθούς των προέδρων ημικρατικών οργανισμών δηλαδή περίπου στις €75.000 ετησίως. Εξάλλου, θα πληρώνονται με €70 ανά συνεδρία, ενώ θα λαμβάνουν και έξοδα παραστάσεως €1.200 ετησίως. 

Πρόεδρος του συμβουλίου μπορεί να είναι οποιοσδήποτε πολίτης έστω και αν δεν είναι εκλελεγμένος δήμαρχος, σύμβουλος κ.λπ. Ο πρόεδρος θα έχει διευρυμένες εξουσίες αλλά δεν θα είναι εκτελεστικός, ενώ θα υπάρχει και διευθυντής του επαρχιακού οργανισμού.

Όσον αφορά τους κατεχόμενους δήμους, οι δήμαρχοι θα λαμβάνουν το 15% της αντιμισθίας των δημάρχων των ελευθέρων περιοχών, πλην των δημάρχων των μεγάλων κατεχόμενων πόλεων που θα λαμβάνουν το 60%.

Γενικά, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο υπουργός Εσωτερικών στάθηκε στο ότι οι προωθούμενες τροποποιήσεις της νομοθεσίας σχετίζονται με την εύρυθμη λειτουργία των νέων σχημάτων και όχι με την αλλαγή της αρχιτεκτονικής/ φιλοσοφίας της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΥΠΕΣ: Εντός χρονοδιαγραμμάτων η μεταρρύθμιση της ΤΑ

Ο πρόεδρος της επιτροπής Εσωτερικών, Άριστος Δαμιανού, ανέφερε ότι θα καταβληθεί προσπάθεια, ώστε όλες οι εκκρεμότητες να ρυθμιστούν πριν το Ιούλιο που κλείνει η Βουλή. Παρατήρησε, πως είναι γνωστό ότι τα νομοσχέδια, όπως διαμορφώθηκαν και μετατράπηκαν σε μεταρρύθμιση, δεν ικανοποιούν τις επιθυμίες, όλων των συνιστωσών, είτε αυτά είναι κόμματα είτε είναι Ένωση Δήμων, Κοινοτήτων, είτε το υπουργείο Εσωτερικών, αλλά αποτελούν τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή.

Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην παρουσίαση των δύο νομοσχεδίων (ακολουθεί και τρίτο) και πρόσθεσε πως υπάρχουν επιμέρους πτυχές οι οποίες χρήζουν βελτιώσεων ενώ κάποιες πρόνοιες πρέπει να αποσαφηνιστούν και, τέλος, άλλες πρόνοιες πρέπει να καταργηθούν.

Συμπλήρωσε, προειδοποιώντας, πως εν ουδεμία περιπτώσει πρέπει να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου με ανατρεπτικές αλλαγές, επειδή έτσι δεν θα μπορέσει να υλοποιηθεί η μεταρρύθμιση και θα εκτεθεί η Κύπρος ανά το παγκόσμιο. 

Υποστηρίζουν με επιφυλάξεις τα κόμματα

Μιλώντας εκ μέρους του ΑΚΕΛ, ο βουλευτής Άριστος Δαμιανού εξέφρασε τη θέση πως το μεγαλύτερο θεσμικό πρόβλημα που διακρίνει, είναι το γεγονός ότι έχει ρυθμιστεί την τελευταία στιγμή από την Ολομέλεια της Βουλής ότι ο πρόεδρος του επαρχιακού οργανισμού θα εκλέγεται (από τον λαό), κάτι το οποίο δημιουργεί στρεβλώσεις, από τις αντιμισθίες του προέδρου μέχρι και άλλα ζητήματα που επηρεάζουν τη φιλοσοφία της μεταρρύθμισης. Σχετικά με τις κοινότητες που θα ενσωματωθούν στους 20 νέους ενοποιημένους δήμους ανέφερε ότι υπολείπονται πολλά να γίνουν, υποδεικνύοντας πως δεν κατοικούνται από πολίτες υποδεέστερης κατηγορίας.

Εκ μέρους του ΔΗΣΥ, ο βουλευτής Νίκος Σύκας, ανέφερε ότι το κόμμα του επί της φιλοσοφίας, δεν θα αγγίξει τα τρία νομοσχέδια. Όπου απαιτούνται αλλαγές χωρίς να διαφοροποιείται η φιλοσοφία της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκηση, ο ΔΗΣΥ θα είναι υποστηρικτικός, είπε.

Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, εξέφρασε ικανοποίηση για όσα ακούστηκαν και πρόσθεσε πως η ΔΗΠΑ, είναι ικανοποιημένη. Πρόσθεσε δε, πως οι όποιες παρατηρήσεις της παράταξης θα κατατεθούν στην κατ’ άρθρον συζήτηση των νομοσχεδίων.

Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος, του οποίου το κόμμα καταψήφισε τη μεταρρύθμιση, ως προτάθηκε, υποστηρίζοντας ότι οδηγεί σε απορρύθμιση, υπέδειξε, πως περίπου έναν χρόνο πριν τις εκλογές αρχίζουν να διαπιστώνονται «τρομερά λάθη και προβλήματα» που ενυπάρχουν στη συγκεκριμένη νομοθεσία.

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Την έστησαν στους κοινοτάρχες

Απαιτήθηκαν συζητήσεις πέραν των δέκα ετών για να καταστεί δυνατή η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Έγιναν συμβιβασμοί, παζάρια, υποχωρήσεις, τριτοκοσμικά βολέματα, μέτρησαν τα μέσα και οι πλάτες κάποιων και πείστηκαν όλοι ότι η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης επιβαλλόταν όσο ποτέ άλλοτε για να επέλθει τάξη, να εξυπηρετείται ο πολίτης, να γίνουν εξοικονομήσεις, να μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης του πολίτη κ.ο.κ. Στην προσπάθεια αυτή έριξαν δόλωμα στους κοινοτάρχες ότι θα αναβαθμιστούν σε αντιδημάρχους και ότι θα αυξάνονταν και οι απολαβές τους και πολλά άλλα. Συγκατένευσαν και όταν πέρασε η μεταρρύθμιση, θυμήθηκαν ότι είναι υπερβολικό να έχεις 50 κατοίκους και να παίρνεις €2.500 μηνιαίως και όντως είναι. Όμως, αυτό έπρεπε να ξεκαθαριστεί εξαρχής και όχι αφού έγινε η δουλειά των εμπλεκομένων. Ελπίζω, να μην έχουμε παρατράγουδα…