Η πανδημία από τη μια, η οικονομική κρίση και η ακρίβεια από την άλλη, εξαιτίας και του πολέμου στην Ουκρανία, οδήγησαν την Κυβέρνηση να δώσει μεγαλύτερη στήριξη σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, ακόμα και κοινότητες κάτω των 50 κατοίκων, έτσι ώστε να μη σβήσουν εντελώς από τον χάρτη συνεπεία της αστυφιλίας. Προς το σκοπό αυτό διαφοροποιούνται τα νέα κριτήρια ώστε τα σχέδια να καταστούν πιο ελκυστικά. Στο πλαίσιο αυτό παραχωρείται κατ’ εξαίρεση η δυνατότητα ανέγερσης μεμονωμένης κατοικίας εκτός ορίου ανάπτυξης σε μια νέα κατηγορία την οποία το υπουργείο Εσωτερικών καθορίζει ως «εξόχως ορεινές και εξόχως μικρές και απόμακρες» κοινότητες/ περιοχές, κάτω από όρους και προϋποθέσεις με κυριότερο η ανάπτυξη να αποτελεί την μόνιμη διαμονή του αιτητή.
Στα αναθεωρημένα Στεγαστικά Σχέδια και Επιδόματα για τη στήριξη των κατοίκων της υπαίθρου, των ορεινών, ακριτικών και μειονεκτικών περιοχών, αναφέρθηκε ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου στο Προεδρικό Μέγαρο, για την πορεία υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για τις Ορεινές Κοινότητες. Διευρύνονται λοιπόν τα εισοδηματικά κριτήρια, αυξάνεται η οικονομική βοήθεια και εντάσσονται πρόσθετες κοινότητες στα νέα Σχέδια που θα τεθούν σε εφαρμογή την 4η Απριλίου 2022. Οι ενδιαφερόμενοι βέβαια θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις, προκειμένου να καταστούν δικαιούχοι, τα οποία παρατίθενται σε οδηγούς που έχουν εκδοθεί για το κάθε Σχέδιο και παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα http://www.moi.gov.cy/stegastiko.
Σε ό,τι αφορά το σχέδιο Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών περιοχών, για τις ακριτικές περιοχές, δεν υπήρξε αλλαγή στα κριτήρια επιλεξιμότητας γιατί η ανταπόκριση στο προηγούμενο σχέδιο ήταν εξαιρετικά μεγάλη. Οι μόνες βελτιώσεις που έγιναν αφορούν στην προσθήκη επτά πρόσθετων οδών στον Δήμο Λευκωσίας, ένταξη ολόκληρης της ζώνης Η1, Η2 και Η3 στην κοινότητα της Πύλας, και μιας συγκεκριμένης περιοχής βόρεια του κυκλικού κόμβου Κολοκασίδη στον Άγιο Δομέτιο.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αυτά είναι τα νέα στεγαστικά σχέδια και επιδόματα (πίνακες)
Έμφαση δόθηκε σε Ορεινές και Μειονεκτικές περιοχές όπου έγιναν σωρεία βελτιωτικών προνοιών. Μεταξύ άλλων, διαφοροποιήθηκε ο τρόπος υπολογισμού του υψομέτρου της κάθε κοινότητας, ώστε να λαμβάνεται υπόψη το μέγιστο υψόμετρο της οικιστικής ζώνης, αντί του υψομέτρου του κέντρου της κατοικημένης περιοχής. Περιλήφθηκε, ένα νέο κριτήριο ένταξης στο σχέδιο κοινοτήτων/περιοχών με πληθυσμό ίσο ή κάτω των 50 κατοίκων, ασχέτως απόστασης και ασχέτως υψομέτρου, ώστε να βοηθηθούν αυτές οι ιδιαίτερα μικρές κοινότητες. Παράλληλα, διαφοροποιήθηκε ο συνδυασμός του πληθυσμιακού κριτηρίου με την απόσταση από το αστικό κέντρο, ώστε να αυξηθούν οι επιλέξιμες κοινότητες. Το αναθεωρημένο Σχέδιο επεκτείνεται σε 19 πρόσθετες κοινότητες/ περιοχές, καλύπτοντας πλέον 277 συνολικά κοινότητες, δήμους και περιοχές, αντί των 258 που κάλυπτε το προηγούμενο σχέδιο με συνολικό πληθυσμό, πέραν των 82.000 κατοίκων.
Στις κοινότητες που βρίσκονται σε απόσταση ίση ή μεγαλύτερη από 70 χλμ από το πλησιέστερο αστικό κέντρο, διαφοροποιήθηκε η βαρύτητα των κριτηρίων ένταξης. Αποτέλεσμα, επετεύχθη η ένταξη του συνόλου των κοινοτήτων της ακριτικής Τηλλυρίας που ήταν ένας από τους βασικούς στόχους και συνολικά 13 πρόσθετων κοινοτήτων, ανεβάζοντας τον αριθμό των κοινοτήτων της συγκεκριμένης κατηγορίας από τις 117 στις 130, με συνολικό πλέον πληθυσμό τις 22.434 κατοίκους, αυξημένο δηλαδή κατά 5.586 κατοίκους σε σχέση με το προηγούμενο σχέδιο.
Πού επιτρέπεται μεμονωμένη κατοικία
Κατ’ εξαίρεση και μόνο στις «εξόχως ορεινές και εξόχως μικρές και απόμακρες» κοινότητες/περιοχές, αποφασίστηκε να δοθεί η δυνατότητα για ανέγερση κατοικίας, είτε στους μόνιμα διαμένοντες ή και σε όσους κατάγονται από την συγκεκριμένη κοινότητα και επιθυμούν να επιστρέψουν σ’ αυτή, αλλά δεν διαθέτουν τεμάχιο εντός της ζώνης ανάπτυξης. Προϋπόθεση για την παραχώρηση της επιδότησης για ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι, η ανάπτυξη να αποτελεί τη μόνιμη διαμονή του αιτητή, ο αιτητής και τα μέλη της οργανικής του οικογένειας να μην έχουν εγγεγραμμένο στο όνομα τους άλλο κατάλληλο για άμεση ανάπτυξη τεμάχιο εντός της καθορισμένης οικιστικής ζώνης ή περιοχής της κοινότητας στην οποία προτείνεται η ανάπτυξη, ο αιτητής να έχει εξασφαλίσει πολεοδομική άδεια και άδεια οικοδομής από τις αρμόδιες αρχές κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
Αυξάνονται και τα επιδόματα
Το υπουργείο Εσωτερικών προσφέρει μέσω επιδοματικής πολιτικής, πρόσθετη στήριξη και παροχή οικονομικής βοήθειας στους κατοίκους των ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών και υπό τη μορφή επιδόματος. Το πρώτο επιδοματικό σχέδιο αφορά τους κατοίκους των ορεινών κοινοτήτων με υψόμετρο πέραν των 600 μέτρων. Στο σχέδιο εντάσσονται πρόσθετα ακόμη εννέα κοινότητες/ περιοχές με πληθυσμό 1.880 κατοίκους περίπου (και αυτές είναι ο Άγιος Γεώργιος Λεμεσού, η Τριμίκλινη, η Πιττοκόπος, η Κορφή, η Ορά, η Κρίτου Τέρα, η Λυσός, οι Καπέδες και τα Κελοκέδαρα). Επίσης, 37 ακόμα κοινότητες αναβαθμίζονται σε κατηγορία με μεγαλύτερο ποσό επιδότησης ανά νοικοκυριό. Σαν αποτέλεσμα, το Σχέδιο καλύπτει πλέον, συνολικά 119 κοινότητες, με πληθυσμό 25.500 κατοίκους.
Το δεύτερο και τελευταίο επιδοματικό σχέδιο υιοθετεί ένα πρόσθετο ευνοϊκό για τους κατοίκους κριτήριο γεωγραφικής επιλεξιμότητας, που δίνει την δυνατότητα ένταξης στο Σχέδιο πρόσθετων κοινοτήτων σε σχέση με το τι ίσχυε μέχρι σήμερα. Πιο συγκεκριμένα επιτρέπει την ένταξη κοινοτήτων που βρίσκονται σε υψόμετρο ίσο ή μεγαλύτερο των 700 μέτρων και που ταυτόχρονα βρίσκονται σε χιλιομετρική απόσταση μεταξύ 30-39χλμ από το πλησιέστερο αστικό κέντρο. Με τον τρόπο αυτό επετεύχθη η ένταξη στο Σχέδιο 24 πρόσθετων κοινοτήτων/περιοχών, ανεβάζοντας το σύνολο των επωφελούμενων κοινοτήτων από 106 σε 130 με συνολικό πληθυσμό τις 27.000 κατοίκους.
Έργα και δράσεις για αναζωογόνηση ορεινών κοινοτήτων
Υλοποίηση 350 δράσεων έως το τέλος του 2030, με συνολικό προϋπολογισμό πέραν των €525 εκατομμυρίων, προνοεί η «Ολοκληρωμένη Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης των Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους», την οποία υιοθέτησε η κυβέρνηση το 2019.
Σε δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη αναφέρθηκε ο Επίτροπος Ορεινών Περιοχών Κώστας Χαμπιαούρης, όπως: • Υγεία και Κοινωνική Πρόνοια • Εκπαίδευση • Έρευνα, Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα • Πολιτισμός • Τουρισμός • Γεωργία και Περιβάλλον • Ενίσχυση επιχειρηματικής δραστηριότητας • Υπηρεσίες Ασφάλειας • Ενεργειακή αναβάθμιση • Υποδομές συνδεσιμότητας και προσβασιμότητας. Αναφέρθηκε στα σημαντικά οδικά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη όπως ο δρόμος Λεμεσού – Σαϊτά (πρώτη φάση), ο αυτοκινητόδρομος Αστρομερίτη – Ευρύχου (διαδικασία προσφορών), ο παρακαμπτήριος Πελενδρίου (ολοκληρώθηκε η Α’ Φάση), ενώ ο αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας – Παλαιχωρίου θα προκηρυχθεί εντός του 2022.
Περαιτέρω αναφέρθηκε σε μια σειρά άλλων έργων, πέραν των 25 (σε Λευκωσία και Λεμεσό), προωθούνται ή έχουν ήδη ολοκληρωθεί από το υπουργείο Εσωτερικών για την αναζωογόνηση κοινοτήτων. Για παράδειγμα, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στη βιοτεχνική περιοχή στη Λινού, το αστροπαρατηρητήριο στα Αγρίδια και τη Σχολή Γαστρονομίας στον Μονιάτη.
Στα σκαριά 13 νέα έργα
Ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης διαβεβαίωσε ότι η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να εφαρμόζει με την ίδια αποφασιστικότητα την ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική, που χαράσσεται για πρώτη φορά από εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, για πραγματική στήριξη στις ορεινές, και απομακρυσμένες περιοχές. Για την πορεία υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για τις Ορεινές Κοινότητες και τα αναθεωρημένα στεγαστικά σχέδια και επιδόματά για στήριξη των κατοίκων της υπαίθρου, των ορεινών, ακριτικών και μειονεκτικών περιοχών, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι η Στρατηγική συνεχώς εμπλουτίζεται και αναβαθμίζεται.
Όσον αφορά έργα αναπτυξιακής υφής αναμένεται έως το τέλος του 2022 να ολοκληρωθούν ή να αρχίσουν να υλοποιούνται τα ακόλουθα:
1. Προκήρυξη διαγωνισμού για κατασκευή ελικοδρομίου στη Λινού για κάλυψη αναγκών πυρόσβεσης, έρευνας και διάσωσης.
2. Προκήρυξη διαγωνισμού για δημιουργία Περιφερειακής Λαϊκής Αγοράς Καρβουνά.
3. Έναρξη λειτουργίας, από σήμερα μάλιστα, Σταθμού Ασθενοφόρων στον Κάμπο.
4. Ενίσχυση του Σταθμού Ασθενοφόρων στον Πεδουλά.
5. Επίσπευση διαδικασιών για τη δημιουργία Βιοτεχνικής Περιοχής Τροόδους στη Λινού.
6. Δημιουργία παραρτήματος του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής στις Πλάτρες.
7. Εκπόνηση μελέτης για δημιουργία τρίτης ανηφορικής λωρίδας μεταξύ Γεράσας – Καλού Χωριού.
8+9. Προκήρυξη διαγωνισμών, μέσω της μεθόδου BOT, για την αναβάθμιση του Εθνικού Κέντρου υψηλού αθλητισμού «Γλαύκος Κληρίδης» στον Αγρό και δημιουργία Προπονητικού Κέντρου Υψηλού Αθλητισμού στον Πρόδρομο.
10. Λειτουργία Κλάδου Γεωπονίας στο Λύκειο Σολέας που λόγω του επιδειχθέντος ενδιαφέροντος από μαθητές, εκτιμάται ότι θα αρχίσει από το επόμενο σχολικό έτος.
11. Όσον αφορά το Νοσοκομείο Τροόδους, αναμένεται σύντομα να ολοκληρωθούν τα έργα της Πνευμονολογικής Κλινικής και αναβάθμισης των Πρώτων Βοηθειών.
12. Προκήρυξη διαγωνισμού για δημιουργία Πυροσβεστικού Σταθμού στον Πεδουλά, ύστερα από τις πολλές περιπέτειες που είχαμε όσον αφορά την εξεύρεση κατάλληλου χώρου.
13. Προκήρυξη διαγωνισμού για ανέγερση νέου Αστυνομικού Σταθμού Λάνιας.
