Της Συντακτικής Ομάδας του Bloomberg Opinion

Η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Federal Reserve) δεν εξέπληξε κανέναν αυξάνοντας το βασικό της επιτόκιο κατά 75 μονάδες βάσης την Τετάρτη. Η προσοχή είχε ήδη στραφεί στο τι θα συμβεί στη συνέχεια. Θα αποδυναμωθεί ο ρυθμός της νομισματικής σύσφιξης από εδώ και πέρα; Αλλάζει η Fed άποψη για το πόσο υψηλά θα πρέπει να σκαρφαλώσουν τα επιτόκια; Παρά τις προσπάθειες του προέδρου Τζερόν Πάουελ να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα, οι απαντήσεις του αφήνουν πολλές αμφιβολίες. Κι αυτό αποτελεί πρόβλημα.

Για να είμαστε σαφέστεροι, οι μελλοντικές αποφάσεις της Fed για τα επιτόκια θα πρέπει να εξαρτώνται από τα κάθε φορά μακροοικονομικά δεδομένα, όπως επιμένει ο Πάουελ. Εάν η εξέλιξη της νομισματικής πολιτικής είναι δύσκολο να προβλεφθεί μόνο και μόνο επειδή το μέλλον είναι αβέβαιο, τούτο δεν αποτελεί πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι η αβεβαιότητα δεν περιορίζεται προς το παρόν σε αμφιβολίες για το πώς θα εξελιχθεί η οικονομία. Εκείνο που είναι επίσης ασαφές είναι πώς ακριβώς θα ανταποκριθεί η Fed στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η απειλή της απότομης εκτίναξης

Οι επενδυτές είναι κατανοητά μπερδεμένοι. Οι περισσότεροι αναμένουν μια πιο ήπια πορεία αυξήσεων επιτοκίων στο μέλλον, η οποία θα οδηγεί σε ένα “τελικό επιτόκιο” περίπου στο 5% το επόμενο έτος. Το σωστό ερώτημα εδώ δεν είναι εάν αυτό είναι που έχει στο μυαλό της η Fed. Το πραγματικό ερώτημα είναι τι θα έκανε η Fed εάν τα πράγματα εξελιχθούν διαφορετικά απ’ ό,τι αναμένει. Ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι η ανεργία αυξάνεται απότομα, αλλά ο υποκείμενος πληθωρισμός δεν γίνεται κατορθωτό να υποχωρήσει. Αυτό θα σήμαινε υψηλότερα επιτόκια, χαμηλότερα επιτόκια ή διατήρηση τους στα ίδια επίπεδα; Προς το παρόν, είναι δύσκολο να πει κανείς.

Το δομικό λάθος του 2020

Η Fed έχει ένα πλαίσιο άσκησης πολιτικής το οποίο προορίζεται να ρίχνει φως σε τέτοιες κρίσεις. Δυστυχώς, εκείνο που διαθέτει σήμερα είναι σε μεγάλο βαθμό εκτός εποχής και πραγματικότητας.

Το 2020, μετά από μια επίπονη μελέτη, η κεντρική τράπεζα στράφηκε σε μια προσέγγιση η οποία έλαβε τον τίτλο της “ευέλικτης στόχευσης του μέσου πληθωρισμού”. Βασιζόταν στην υπόθεση ότι η καταπολέμηση του πληθωρισμού ήταν ένας χθεσινός, ανεπίκαιρος πόλεμος.

Έδινε έμφαση στο guidance (ανακοίνωση της πιθανότερης μελλοντικής πορείας της νομισματικής πολιτικής) και στην ανάγκη διατήρησης των επιτοκίων χαμηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αντί να προσπαθούν να προβλέψουν μια άνοδο των τιμών, οι αξιωματούχοι της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας θα περίμεναν μέχρι να συμβεί. Όσον αφορά το δεύτερο μέρος της “διπλής εντολής” της Fed, η νομισματική πολιτική θα στόχευε στη “μέγιστη απασχόληση” και όχι απλώς στην “πλήρη απασχόληση” (δηλαδή, την υψηλότερη απασχόληση η οποία συνάδει με σταθερές τιμές). Αυτό υποδήλωνε επίσης ότι η Fed θα έκλινε προς το να αφήσει την οικονομία να υπερθερμανθεί.

Ο χρόνος ανακοίνωσης του συγκεκριμένου πλαισίου πολιτικής ήταν ο χειρότερος δυνατός με βάση τις κατοπινές εξελίξεις – μην κατηγορείτε ωστόσο τη Fed για την αποτυχία να προβλέψει την πανδημία ή την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την επακόλουθη διακοπή του ενεργειακού εφοδιασμού. Αυτά τα τεράστια σοκ από την πλευρά της προσφοράς κατέπληξαν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής παντού στον κόσμο. Επίσης, δώστε στον Πάουελ και στους συναδέλφους του εύσημα που παραδέχθηκαν ότι ήταν πολύ αργοί στο να αρχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια όταν ο πληθωρισμός πήρε την ανιούσα. Αυτή η ειλικρινής παραδοχή ενίσχυσε την εμπιστοσύνη στο ότι η κεντρική τράπεζα είναι αποφασισμένη να επαναφέρει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο. Προς το παρόν, η αξιοπιστία της Fed είναι ακόμη ισχυρή: παρατηρήστε τη σταθερότητα των προσδοκιών για τον πληθωρισμό, παρά τον συγκλονιστικό ρυθμό των πρόσφατων αυξήσεων των τιμών.

Ανάγκη

Η διατήρηση αυτής της αξιοπιστίας είναι ζωτικής σημασίας – δεν μπορεί ωστόσο να θεωρείται δεδομένη. Μέχρι τώρα η Fed έχει απορρίψει σιωπηρά μεγάλο μέρος του πλαισίου του 2020, ωστόσο αυτό αφήνει ένα κενό. Για να περιοριστεί το εύρος της αβεβαιότητας η οποία μπορεί να αποφευχθεί, απαιτείται μια πιο ενδελεχής και σκόπιμη αναθεώρηση του γενικού πλαισίου νομισματικής πολιτικής.

Το νέο πλαίσιο θα πρέπει να εξετάζει τουλάχιστον με σκεπτικισμό την ανάγκη για μελλοντικό guidance και άλλες πτυχές των πρόσφατων ανακοινώσεων της Fed, να επανεξετάζει το ζήτημα μιας νομισματικής πολιτικής στο “μηδενικό κατώτατο όριο”, να αποκαθιστά τον στόχο της απομάκρυνσης του κινδύνου του πληθωρισμού πριν αυτός ξεσπάσει, να αποκαθιστά την “πλήρη απασχόληση” έναντι της μέγιστης, να αναφέρει ρητά τους δείκτες οι οποίοι καθοδηγούν τις αποφάσεις για τα επιτόκια και, κυρίως, να ξεκαθαρίζει την κατάλληλη απάντηση από την πλευρά της νομισματικής πολιτικής στις κρίσεις προσφοράς και όχι ζήτησης.

Είναι πολλά τα οποία πρέπει να γίνουν. Ωστόσο, χωρίς μια νέα ματιά σε αυτά τα ζητήματα, οι επενδυτές θα συνεχίσουν να κάνουν τις λάθος ερωτήσεις και να απογοητεύονται από τις μη υποβοηθητικές απαντήσεις της Fed.

Πηγή: BloombergOpinion