Στην ηγεσία της Chevron εναπόκειται, εκ των πραγμάτων, το καθοριστικό βήμα για την επίτευξη νέας συμφωνίας με την Κυπριακή Δημοκρατία για συνέχιση της συνεργασίας των δύο πλευρών προς εμπορική αξιοποίηση του κοιτάσματος Αφροδίτη, καθώς είναι αυτή που διεκδικεί σημαντική αναθεώρηση της ισχύουσας συμφωνίας.

Παρά τις εντατικές διαπραγματεύσεις των τελευταίων ημερών επί κυπριακού εδάφους, με τη συμμετοχή υψηλόβαθμης αντιπροσωπίας της αμερικανικής εταιρείας, δεν υπήρξε για την ώρα γεφύρωση της διαφοράς, στόχος που ήταν εξαρχής δύσκολος.

Η μεν Κυπριακή Δημοκρατία επιμένει σε εφαρμογή μιας ουσιώδους πρόνοιας της συμφωνίας που είχε υπογραφεί από τα δύο μέρη το 2019 και η οποία προβλέπει ότι η άντληση, επεξεργασία και μεταφορά του φυσικού αερίου σε αγωγό προς την Αίγυπτο θα γίνεται με πλωτή μονάδα παραγωγής (FPU), η οποία εξασφαλίζει εξόρυξη μεγάλου ποσοστού του κοιτάσματος.

Η δε εταιρεία, δεν έχει ακόμα αποσύρει την αντιπρόταση που τροποποιεί τη συμφωνία του 2019, ώστε να μη χρησιμοποιηθεί FPU, για εξοικονόμηση δαπανών, και το απόθεμα να διοχετεύεται σε αγωγό και από εκεί στα παράλια της Αιγύπτου με τη φυσική του πίεση.

Η κυπριακή πλευρά θεωρεί -κατόπιν και προειδοποιήσεων του γαλλικού συμβουλευτικού οίκου Beicip Flanlab- πως με αυτή τη μέθοδο θα μείνει στο βυθό σημαντικό μέρος του αποθέματος (4,2 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια) και θα καταγραφεί μείωση της παραγωγής (και των εσόδων) την χρονική περίοδο που θα πρέπει να αρχίσει η κάρπωση σημαντικού ποσοστού κερδών από το κράτος.

Νοουμένου ότι η Δημοκρατία έχει τονίσει σε ανώτατο επίπεδο ότι δεν θα υπαναχωρήσει από τη θέση της ότι το FPU είναι απαραίτητο, συνάγεται πως αν και η Chevron επιμείνει να μη θέλει να χρησιμοποιήσει την πλωτή μονάδα ανάπτυξης, οι διαπραγματεύσεις θα καταλήξουν σε ναυάγιο.

Είναι δυνατή μια μέση λύση;

Η αναζήτηση μέσης λύσης, που να ικανοποιεί και τις δύο πλευρές, δεν είναι εύκολη στη συγκεκριμένη περίπτωση: Είτε θα εγκατασταθεί πάνω από το κοίτασμα το FPU, είτε δεν θα εγκατασταθεί.

Προκύπτει όμως δυνατότητα συνεννόησης, με αμοιβαίες παραχωρήσεις, αν συζητηθεί και συμφωνηθεί διαφοροποίηση της συμφωνίας του 2019, αλλά όχι ως προς το τεχνικό μέρος της υποδομής άντλησης του φυσικού αερίου, αλλά ως προς τους οικονομικούς όρους της συμφωνίας ανάπτυξης του κοιτάσματος.

Δηλαδή, είναι δυνατό να αναζητηθεί μία λύση που θα ικανοποιεί την κυπριακή πλευρά για την εγκατάσταση της μονάδας επεξεργασίας (με κόστος ένα δισεκατομμύριο ευρώ, σύμφωνα με τη Chevron), αλλά θα ικανοποιεί και την εταιρεία ως προς τη μείωση με άλλο τρόπο του κόστους που θα επιβαρυνθούν η ίδια και οι συνεργάτες της στην κοινοπραξία του Αφροδίτη (Shell, New Med Energy).

Από την άλλη, θα μπορούσε θεωρητικά να συζητηθεί και μια λύση που δεν θα απαιτούσε τη μεγάλη δαπάνη για το FPU, αλλά και δεν θα έθετε σε κίνδυνο τα έσοδα της Δημοκρατίας, κατά τη φάση που θα αρχίσει να εισπράττει πλειοψηφικό ποσοστό από τα κέρδη.

Ο τωρινός κύκλος διαπραγματεύσεων αναμένεται να ολοκληρωθεί την Τετάρτη και αναλόγως της εξέλιξης θα αποφασιστούν τα επόμενα βήματα.