Η ακρίβεια και οι μεγάλες δόσεις δανείων λόγω των ψηλών επιτοκίων συνεχίζουν να πλήττουν τις καταθέσεις των νοικοκυριών για τρίτο συνεχόμενο μήνα και είναι εκείνες που δέχονται ισχυρό πλήγμα, καθώς χιλιάδες νοικοκυριά όχι μόνο δεν αποταμιεύουν αλλά αποσύρουν χρήματα από λογαριασμούς τους για να μπορούν να τα βγάλουν πέρα.
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Κεντρική Τράπεζα δείχνουν ότι οι συνολικές καταθέσεις τον Σεπτέμβριο του 2023 κατέγραψαν καθαρή αύξηση €87,7 εκατ., σε σύγκριση με καθαρή μείωση €175,5 εκατ. τον Αύγουστο 2023. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής έφτασε στο 1,6%, σε σύγκριση με 1,7% τον Αύγουστο 2023. Το υπόλοιπο των καταθέσεων τον Σεπτέμβριο 2023 έφθασε στα €52 δισ.
Αυτή όμως είναι η μία όψη του νομίσματος, που δείχνει ότι οι καταθέσεις αυξάνονται κόντρα στο γενικότερο υψηλό πληθωριστικό και επιτοκιακό περιβάλλον. Η ανάλυση όμως των επιμέρους στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας δείχνει πως ναι μεν οι καταθέσεις γενικά αυξάνονται, αλλά όχι από τα νοικοκυριά, αλλά από τις καταθέσεις επιχειρήσεων, οι οποίες δείχνουν να αντέχουν.
Μέσα σε τρεις μήνες (Ιούλιος, Αύγουστος και Σεπτέμβριος), οι εκροές καταθέσεων των νοικοκυριών ήταν €74,7 εκατ., €67,5 εκατ. και €82,7 εκατ. αντίστοιχα και στο σύνολό τους έφθασαν στα €224,9 εκατ.
Διαφορετική εικόνα παρουσίασαν οι καταθέσεις των επιχειρήσεων, που κατέγραψαν άνοδο για δύο συνεχόμενους μήνες. Τον Σεπτέμβριο η άνοδος των αποταμιεύσεων επιχειρήσεων ήταν €55,9 εκατ. και τον Αύγουστο €43,1 εκατ. και το σύνολο στο δίμηνο ήταν €99 εκατ. Σημαντικό ρόλο στη γενικότερη εικόνα των αποταμιεύσεων που σημείωσαν άνοδο τον Σεπτέμβριο έπαιξαν οι καταθέσεις €198,9 εκατ. των λοιπών ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών, σε αντίθεση με τις καταθέσεις της Γενικής Κυβέρνησης που σημείωσαν μείωση €87 εκατ.
Ως προς τα δάνεια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας τον Σεπτέμβριο του 2023 κατέγραψαν καθαρή αύξηση €19,2 εκατ., σε σύγκριση με καθαρή αύξηση €8,5 εκατ. τον Αύγουστο 2023, παρουσιάζοντας μηδενικό ετήσιο ρυθμό μεταβολής, σε σύγκριση με -0,5% τον Αύγουστο 2023.
Το υπόλοιπο των συνολικών δανείων τον Σεπτέμβριο 2023 έφθασε στα €24,9 δισ. Στην Ευρωζώνη, περαιτέρω επιβράδυνση σημείωσαν τον Σεπτέμβριο οι χορηγήσεις δανείων από τράπεζες σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Ειδικότερα, τα δάνεια προς τις (μη χρηματοπιστωτικές) επιχειρήσεις αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό μόλις 0,2% έναντι 0,7% τον Αύγουστο, ενώ τα δάνεια προς νοικοκυριά αυξήθηκαν 0,8% έναντι 1%.
Η ζήτηση δανείων επηρεάζεται τόσο από το ύψος των επιτοκίων αλλά και από την αυστηρότητα που επιδεικνύουν οι τράπεζες για την έγκριση της αίτησης του υποψήφιου πελάτη. Το γεγονός ότι τα επιτόκια της ΕΚΤ βρίσκονται στο 4,5% -στο υψηλότερο σημείο από το 1999- δυσχεραίνει πολύ την πιστωτική επέκταση.
Σήμερα στην Αθήνα
Οι διοικητές των εθνικών κεντρικών τραπεζών των χωρών της ζώνης του ευρώ και τα έξι μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ θα συνεδριάσουν σήμερα στο κεντρικό κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδος στην Αθήνα και θα λάβουν τις αποφάσεις τους για τη νομισματική πολιτική, στην σκιά της πολεμικής σύρραξης Ισραήλ – Χαμάς, η οποία απειλεί να βάλει εκ νέου φωτιά στις τιμές της ενέργειας.
Παρόλα αυτά, τα επικρατέστερα σενάρια θέλουν την ΕΚΤ να «φρενάρει» και να διατηρεί σταθερά τα επιτόκια στη συνεδρίαση της Αθήνας, ενδεχομένως και στην επόμενη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου.
