Η εξαγγελία από τον Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη, των μονομερών μέτρων προς τους τουρκοκύπριους, παραμονές  της άφιξης της  προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ στο νησί, προκάλεσε θετικές, αρνητικές αντιδράσεις αλλά  προβληματισμό σε ότι τη στρέβλωση που παρατηρείται στο εμπόριο μέσω της Πράσινης Γραμμής  από τις ελεύθερες προς τις κατεχόμενες περιοχές.

 Οι επηρεαζόμενοι, και πιο συγκεκριμένα το ΚΕΒΕ, που είναι ένας σημαντικός βραχίονας σε ότι αφορά τη λειτουργία του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής,  αντιμετώπισε μεν θετικά την εξαγγελθείσα πρόθεση αλλά συνόδευσε αυτή τη θέση  και με ένα σχέδιο αντισταθμιστικό των  στρεβλώσεων που παρατηρούνται όσον αφορά τις πωλήσεις προϊόντων από τις ελεγχόμενες από το κυπριακό κράτος περιοχές προς τις υπό κατοχή περιοχές. Στο παρόν στάδιο κρατά κλειστά τα χαρτιά του, αφού όπως εξηγεί ο γενικός γραμματέα του, Μάριος Τσιακκής στον «Φ», αφού βρίσκεται σε εξέλιξη η διαβούλευση με την κυβέρνηση. Στη συνέντευξή του ο κ. Τσιακκής υπογραμμίζει με νόημα πως η αύξηση των ελληνοκυπριακών πωλήσεων θα συμβάλει στην ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων και συνεργασιών των δύο κοινοτήτων σε μία πιο ισορροπημένη βάση.

Το ΚΕΒΕ, σύμφωνα με τον αξιωματούχο του, συνεχίζει τις πιέσεις προς όλες τις κατευθύνσεις προς αύξηση των πωλήσεων προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα με έντονη την πεποίθηση ότι η ανάπτυξη κάθε μορφής σχέσεων με τους τουρκοκύπριους στον επιχειρηματικό, στον οικονομικό, πολιτιστικό, αθλητικό ή άλλους τομείς φέρνουν πιο κοντά τις δυο κοινότητες και διευκολύνουν τις προσπάθειες επίλυσης του πολιτικού προβλήματος.

-Αντιμετωπίσατε με προβληματισμό τα μονομερή μέτρα που εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για τους Τουρκοκύπριους, γιατί;

–Δεν θα έλεγα ότι αντιμετωπίσαμε με προβληματισμό το μέτρο που αφορά στη διεύρυνση του καταλόγου των προϊόντων που θα μπορούν να διακινούνται προς τις ελεύθερες περιοχές βάσει του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής (ΚΠΓ) καθ’ ότι τα προϊόντα αυτά εμπίπτουν στα είδη που επιτρέπονται από τον κανονισμό.

Ο Κανονισμός επιτρέπει τη διέλευση εμπορευμάτων που παράγονται / κατασκευάζονται εξ’ ολοκλήρου ή που έχουν υποστεί την τελευταία σημαντική οικονομικά δικαιολογημένη επεξεργασία τους στις περιοχές που ευρίσκονται εκτός του αποτελεσματικού ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας δεδομένου ότι ικανοποιούν τις σχετικές Τεχνικές Προδιαγραφές και απαιτήσεις συμμόρφωσης εκεί και όπου εφαρμόζονται τέτοιες. 

Τα προϊόντα που δεν επιτρέπεται να διακινούνται προς τις ελεύθερες περιοχές είναι ζωντανά ζώα και ζωικά προϊόντα (μεταποιημένα ζωικά προϊόντα) των κεφαλαίων 1-5 του Περί Τελωνειακών Δασμών και Φόρων Κατανάλωσης Νόμου.

Τα έξη προϊόντα που έχουν ανακοινωθεί ικανοποιούν τα πιο πάνω κριτήρια και κατά συνέπεια δεν μπορούσαμε να έχουμε ένσταση στη συμπερίληψη τους γιατί αυτό θα έστελνε το μήνυμα τόσο προς τους τουρκοκύπριους όσο και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι δεν επιθυμούμε την ομαλή λειτουργία του Κανονισμού.

«Δασμοί» λειτουργούν ανασταλτικά

–Σωστή η επισήμανση σας για την ανάγκη αμφίδρομης προσπάθειας για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των δυο κοινοτήτων.  Βρίσκετε κατανόηση στις Βρυξέλλες σε ότι αφορά αυτή τη θέση και τι θα μπορούσε να γίνει;

–Σε σχέση με το ερώτημα σας να διευκρινίσουμε ότι ο ΚΠΓ καθορίζει αποκλειστικά τους όρους που διέπουν την πώληση τουρκοκυπριακών προϊόντων προς τις ελεύθερες περιοχές και όχι αντίστροφα.  Σκοπός του ΚΠΓ ήταν και παραμένει η διευκόλυνση και προώθηση της πώλησης τουρκοκυπριακών προϊόντων προς τις ελεύθερες περιοχές σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της οικονομικής κατάστασης των τουρκοκυπρίων ώστε να αναπτυχθούν οικονομικές και εμπορικές σχέσεις μεταξύ επιχειρήσεων στις δυο κοινότητες, με απώτερο στόχο την ενίσχυση των προσπαθειών επίλυσης του πολιτικού προβλήματος.

Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι η ΕΕ δεν απαγορεύει την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος στην τουρκοκυπριακή κοινότητα από τις ελεύθερες περιοχές. Το τ/κ καθεστώς ωστόσο, απαιτεί εκ των προτέρων εξασφάλιση «ειδικής άδειας» από τις τουρκοκυπριακές επιχειρήσεις οι οποίες επιθυμούν να αγοράσουν προϊόντα από ελληνοκυπριακές επιχειρήσεις.

«Η άδεια» αυτή δεν δίνεται πάντοτε, με αποτέλεσμα να μην πραγματοποιείται σημαντικός όγκος πωλήσεων από ελληνοκυπριακές εταιρείες προς τα κατεχόμενα.  Η απαίτηση αυτή λειτουργεί ουσιαστικά ως απαγόρευση όσον αφορά την πώληση ορισμένων ελληνοκυπριακών προϊόντων όταν την ίδια στιγμή τα αντίστοιχα τουρκοκυπριακά προϊόντα, διακινούνται νόμιμα μέσω του Κανονισμού.  Αν και δεν υπάρχει νομική υποχρέωση, σίγουρα υπάρχει η ηθική απαίτηση το εμπόριο να είναι αμφίδρομο σε όλα τα προϊόντα που καλύπτει ο Κανονισμός της Πράσινης Γραμμής.  Η τουρκοκυπριακή κοινότητα καλείται να ανταποκριθεί θετικά προς αυτή την κατεύθυνση και επιπλέον να μην επιβάλει «δασμούς» στα ελληνοκυπριακά προϊόντα που πωλούνται σε τουρκοκυπριακές  επιχειρήσεις.

Το ΚΕΒΕ συνεχίζει τις πιέσεις προς όλες τις κατευθύνσεις για αύξηση των πωλήσεων προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα γιατί πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη κάθε μορφής σχέσεων με τους τουρκοκύπριους συμπολίτες μας, στον επιχειρηματικό, στον οικονομικό, πολιτιστικό, αθλητικό ή άλλους τομείς φέρνουν πιο κοντά τις δυο κοινότητες και διευκολύνουν τις προσπάθειες επίλυσης του πολιτικού προβλήματος.

Θεματοφύλακες για σωστή λειτουργία

–Η διεύρυνση του καταλόγου των προϊόντων δεν θα επηρεάσει αρνητικά τους ελληνοκύπριους παραγωγούς και επιχειρήσεις;

–Θεωρούμε ότι τα προϊόντα που ανακοινώθηκαν δεν αναμένεται ότι θα παράγονται σε τέτοιες ποσότητες στις μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές που να απειλούν την κερδοφορία ή ακόμα περισσότερο τη βιωσιμότητα των αντίστοιχων δικών μας παραγωγών ή προμηθευτών.  Τόσο η ποσότητα όσο και η αξία αυτών των προϊόντων δεν εκτιμούμε ως ΚΕΒΕ ότι θα πρέπει να μας ανησυχούν. Εν πάση περιπτώσει το ΚΕΒΕ θα παρακολουθεί στενά την κατάσταση όπως κάνει τόσα χρόνια που λειτουργεί ο ΚΠΓ για να διασφαλίζει ότι γίνεται σωστή χρήση του Κανονισμού και ότι τα προϊόντα που φθάνουν στις ελεύθερες περιοχές ικανοποιούν τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

–Το κατοχικό καθεστώς λειτουργεί αρνητικά σε ότι αφορά τον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής, μπορεί να ξεπεραστεί αυτό;  Και πως, ώστε να μην νοιώθουν και οι επιχειρηματίες και παραγωγοί στις ελεύθερες περιοχές ότι δίνουν συνεχώς με αποτέλεσμα η άλλη πλευρά να «εισπράττει» συνεχώς οπότε γιατί να προχωρήσει σε προσέγγιση για λύση του Κυπριακού;

–Όπως έχω αναφέρει και προηγουμένως ο ΚΠΓ είναι κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αφορά μόνο τις πωλήσεις τουρκοκυπριακών προϊόντων προς τις ελεύθερες περιοχές. Οι ελληνοκυπριακές πωλήσεις ρυθμίζονται από ένα αντίστροφο «κανονισμό» που ετοιμάστηκε από τους τουρκοκύπριους , οι οποίοι έχουν και την αποκλειστική αρμοδιότητα εφαρμογής του.  Υπάρχουν ωστόσο, όπως έχω ήδη αναφέρει, οι πιο κάτω περιορισμοί:

α.Οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεώνουν τις ελληνοκυπριακές επιχειρήσεις να επιβάλουν ΦΠΑ κατά την πώληση των προϊόντων τους προς μια τουρκοκυπριακή επιχείρηση, χωρίς ο  τουρκοκύπριος αγοραστής να μπορεί να το διεκδικήσει, αφού δεν είναι εγγεγραμμένος στις αρμόδιες Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας.  Έτσι τα δικά μας προϊόντα καθίστανται πολύ πιο ακριβά και μη ανταγωνίσιμα με τα αντίστοιχα τουρκοκυπριακά ή τουρκικά προϊόντα που έρχονται στα κατεχόμενα.

β.Οι τουρκοκυπριακές αρχές, απαιτούν από τους τουρκοκύπριους που θα αγοράσουν προϊόντα από κάποιο ελληνοκύπριο πωλητή να εξασφαλίσουν «άδεια» για την μεταφορά τους, την οποία πολλές φορές αρνούνται ή δυσκολεύουν πολύ να παραχωρήσουν, με αποτέλεσμα να μην ολοκληρώνονται αυτές οι πωλήσεις.

γ.Σε αρκετές περιπτώσεις απαιτούν από τον τουρκοκύπριο αγοραστή να πληρώσει «δασμούς» κατά την μεταφορά αυτών των προϊόντων, γεγονός που αυξάνει ακόμα περισσότερο την τιμή πώλησης τους στον τελικό καταναλωτή.

Όπως αντιλαμβάνεστε τα πιο πάνω δεν βοηθούν στο να υπάρξουν μεγαλύτερες πωλήσεις ελληνοκυπριακών προϊόντων.  Γνωρίζουμε φυσικά ότι αρκετοί τουρκοκύπριοι αγοράζουν διάφορα προϊόντα όταν επισκέπτονται τις ελεύθερες περιοχές τα οποία μεταφέρουν οι ίδιοι στις αποσκευές τους.  Το γεγονός αυτό μπορεί να αντισταθμίζει σε κάποιο βαθμό τις πωλήσεις ελληνοκυπριακών προϊόντων που θα έφθαναν στα κατεχόμενα μέσω του κανονισμού, και τα οποία εμποδίζονται με τους τρόπους που προανέφερα.

Για μια πιο ισορροπημένη βάση

–Καλέσατε την κυβέρνηση προς εκπόνηση σχεδίου για αντιστάθμιση στρεβλώσεων που παρατηρούνται όσον αφορά τις πωλήσεις προϊόντων από τις ελεγχόμενες από το κράτος περιοχές.  Το σχέδιο που ως ΚΕΒΕ επεξεργαστήκατε τι διαλαμβάνει;

-Δεν θα ήταν σωστό να αναφερθούμε σε λεπτομέρειες πριν ολοκληρώσουμε τις επαφές μας με την κυπριακή κυβέρνηση για την επεξεργασία των εισηγήσεών μας. Σκοπός μας είναι η απάμβλυνση των στρεβλώσεων που επικρατούν σήμερα στο νησί λόγω της εκκρεμότητας του κυπριακού προβλήματος. Η αύξηση των ελληνοκυπριακών πωλήσεων θα συμβάλει στην ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων και συνεργασιών των δύο κοινοτήτων σε μία πιο ισορροπημένη βάση.