Συνέντευξη στον Σωκράτη Ιωακείμ 

  • Η Κωνσταντίνα Λορτζιέ, υπεύθυνη στρατηγικής πολιτικής έξυπνης πόλης στο δημαρχείο Λευκωσίας αναλύει στο Insider τα έργα που έγιναν και τροχοδρομούνται, τα οποία θα διευκολύνουν την καθημερινότητα των δημοτών της πρωτεύουσας.

Tι σημαίνει έξυπνη πόλη για την Λευκωσία;

Όπως κάθε άνθρωπος έτσι και κάθε πόλη είναι διαφορετική. Πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες της και να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της κάθε εποχής. Δεν υπάρχουν εξορισμού έξυπνες πόλεις, υπάρχουν έξυπνοι σχεδιασμοί, ώστε οι πόλεις να καταστούν ανθεκτικές, καινοτόμες και βιώσιμες.  Εμείς στο Δήμο Λευκωσίας πιστεύουμε πως «έξυπνη πόλη σημαίνει»: η πόλη η οποία επικοινωνεί με τους πολίτες αλληλεπιδρά ανατροφοδοτεί και ανατροφοδοτείται με στόχο την βιωσιμότητα της και τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της.  H βιώσιμη αστική ανάπτυξη εξαρτάται σήμερα όχι μόνο από το πλήθος των «σκληρών υποδομών» μιας πόλης όπως δρόμοι, πάρκα, αξιοθέατα, συγκοινωνίες («φυσικό κεφάλαιο»), αλλά όλο και περισσότερο της χρήσης των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ), αποτελεσματικότερη  λειτουργία των υπηρεσιών και της ανταγωνιστικότητας της. Η προσπάθεια αυτή πρέπει πάντα να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των σημερινών και των μελλοντικών προκλήσεων, με σεβασμό στις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές.

Οι στόχοι μας από την υλοποίηση των έργων είναι:

  • Μείωση της χρήσης φυσικών πόρων, καθιέρωση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αύξηση της αποτελεσματικότητας των πόρων και την κλιματική ουδετερότητα του μέχρι το έτος 2050
  • Ελαχιστοποίηση των αρνητικών παρενεργειών από τη διαβίωση σε ένα πυκνοκατοικημένο αστικό περιβάλλον, όπως η περιβαλλοντική ρύπανση, οι ασθένειες που σχετίζονται με το άγχος ή τη μειωμένη αίσθηση της προσωπικής ασφάλειας
  • Περαιτέρω ανάπτυξη της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της πρωτεύουσας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τη βελτίωση της επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας
  • Δημιουργία πρωτοποριακής αγοράς καινοτόμων εφαρμογών
  • Ανάδειξη της Λευκωσίας σε πρότυπο κέντρο προώθησης της καινοτόμου επιχειρηματικότητας στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο
  • Ενίσχυση της ποιότητας και της χρηστικότητας των αστικών δημοτικών υποδομών
  • Μακροπρόθεσμη εξασφάλιση και βελτιστοποίηση δημόσιων υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, μέσω της δημοτικής  διοίκησης και των κοινωνικών φορέων της πόλης
  • Ενίσχυση μιας διαφανούς νοοτροπίας λήψης αποφάσεων στη δημόσια διοίκηση
  • Βελτίωση των ευκαιριών για μεγαλύτερη κοινωνική συμμετοχή

ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΛΑΝΟ

Τι έργα σχεδιάσατε μέχρι σήμερα και πόσο αυτά διευκόλυναν την καθημερινότητα των Δημοτών;

Ο Δήμος Λευκωσίας πήρε μια στρατηγική απόφαση το 2018 να εκπονήσει 10ετές Στρατηγικό Σχεδιασμό και Επιχειρησιακό Πλάνο για την Έξυπνη Πόλη, με τρεις άξονες υλοποίησης: τις υποδομές, τα ΙoT συστήματα και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Όλα τα έργα της Λευκωσίας είναι ‘’smart by design’’ αυτό σημαίνει ότι υπάρχει η έννοια του έξυπνου σχεδιασμού σε όλη τη διαδικασία υλοποίησης των αναπτυξιακών έργων από την προέγκριση τους μέχρι και την τελική υλοποίηση τους. Μέχρι σήμερα έχουμε ολοκληρώσει τις εργασίες στα έργα του το Εμπορικού Τριγώνου (Στασικράτους-Μακαρίου) αλλά και σε άλλες κύριες οδικές αρτηρίες όπως η Λεωφόρος Κυριάκου Μάτση και η Λεωφόρος Καλλιπόλεως, την Πλατεία Ελευθερίας τον ΔΧΣ Ομήρου και αρκετά μεγάλο μέρος της εντός των τειχών πόλης.

Στο επίπεδο των υποδομών, υλοποιούμε:

  • Το δίκτυο Οπτικών Ινών του Δήμου Λευκωσίας (Nicosia Fiber Network – NFN) σε ήδη εγκατεστημένη υποδομή ιδιόκτητων σωληνώσεων και φρεατίων.
  • Ασύρματο Δίκτυο (Wi-Fi) του Δήμου Λευκωσίας (Nicosia Wireless Network – NWN) και συμπληρωματικές εφαρμογές.
  • Ασύρματο LoRaWAN δίκτυο Internet of Things (IoT) για τη διασύνδεσης όλων των αισθητήρων της πόλης και τέλος
  • Κεντρική υπολογιστική υποδομή συμπεριλαμβανομένων των υποδομών ασφάλειας δεδομένων και πληροφοριών

Οι υποδομές έξυπνης πόλης έχουν υλοποιηθεί σε ποσοστό άνω το 60% ενώ όλα τα δίκτυα είναι πλήρως λειτουργικά σε πιλοτική φάση. Έως το τέλος του 2022 θα φτάσουμε σε ποσοστό ολοκλήρωσης άνω του 80%.

Στο επίπεδο των συστημάτων υλοποιούμε τα ακόλουθα:

  1. Σύστημα παρακολούθησης και ενημέρωσης των πολιτών για τη διαθεσιμότητα θέσεων στάθμευσης (smart parking).
  2. Εγκαθιστούμε έξυπνο φωτισμό (smart lighting), με σύστημα παρακολούθησης της απόδοσης των φωτιστικών σωμάτων γεγονός που θα εξασφαλίσει αποτελεσματικότερη και καλύτερη συντήρηση του δικτύου παρόδιου φωτισμού και θα βελτιώσει την οδική ασφάλεια.
  3. Σύστημα παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων (environmental sensor), με αυτούς του περιβαλλοντικούς αισθητήρες θα γίνεται καταγραφή και παρακολούθηση της σκόνης, της θερμοκρασίας, της ποιότητας του αέρα έτσι ώστε να υπάρχουν πλέον μετρήσιμα στοιχεία τρόπος μέτρησης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της πόλης. Αποδεικνύοντας  με μετρήσιμα στοιχεία την συμβολή των έργων στην αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής.
  4. Σύστημα παρακολούθησης ακουστικού θορύβου από τις επιχειρήσεις της πόλης.
  5. Σύστημα παρακολούθησης πλήρωσης κάδων απορριμμάτων, (smart waste) με στόχο τον  προγραμματισμό στην αποκομιδή σκυβάλων, εξοικονομώντας ταυτόχρονα πολύτιμους πόρους για το Δήμο και βελτιώνοντας τους στόχους της ανακύκλωσης.
  6. Σύστημα και υποδομή ενημέρωσης πολιτών και επισκεπτών μέσω δικτύου info-points και digital signage.
  7. Έξυπνοι δημοτικοί μετρητές ύδρευσης
  8. Κεντρικό Διαχειριστικό Σύστημα Έξυπνης Πόλης (πλατφόρμα κανονικοποίησης και οπτικοποίησης δεδομένων έξυπνης πόλης).
  9. Προηγμένα συστήματα παρακολούθησης παραμέτρων βιώσιμης κινητικότητας στο Δήμο Λευκωσίας και δυναμικής ενημέρωσης των ενδιαφερομένων (smart urban mobility).

Όλα τα παραπάνω ελέγχονται και διαχειρίζονται από ένα Κέντρο Διαχείρισης και Ελέγχου Έξυπνης Πόλης (Smart City Command & Control Center), το οποίο είναι ήδη έτοιμο. Πολλά από τα παραπάνω συστήματα λειτουργούν ήδη σε πιλοτική φάση ενώ θα είναι πλήρως διαθέσιμα εντός του 2023.

Σε ποια άλλα έργα θα δώσετε έμφαση το επόμενο διάστημα;

Έχοντας ολοκληρώσει μεγάλο μέρος του πρώτου κύκλου της στρατηγικής, που αφορά στις υποδομές και τα συστήματα έξυπνης πόλης, ο επόμενος κύκλος, αφορά σε συστήματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης όπως το ολοκληρωμένο σύστημα GIS και τέλος, στον 3ο κύκλο θα επικεντρωθούμε σε ολοκληρωμένες παρεμβάσεις ψηφιακού μετασχηματισμού. Καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης των έργων αυτών, υποδομές και συστήματα έξυπνης πόλης θα συνεχίσουν να εξαπλώνονται καλύπτοντας τις ανάγκες όλων των Δήμων της μείζονος Λευκωσίας. Επιπρόσθετα ήδη έχουν σχεδιαστεί και προχωρούν προς υλοποίηση έργα όπως η ανάπλαση της οδού Τρικούπη, τμήμα του Εσωτερικού Περιμετρικού τόξου της τάφρου οδός Παλαιολόγο, το ΓΣΠ, οι πεζόδρομοι και οι νέες φοιτητικές εστίες εντός της παλιάς πόλης.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΧΩΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

O Δήμος Λευκωσίας ηγήθηκε της Στρατηγικής Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης σε συνεργασία με άλλους πέντε Δήμους της Λευκωσίας. Περιγράψετε μας τα έργα που θα γίνουν μέσω αυτής της προσπάθειας.

Η Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη (ΟΧΑ) για την ευρύτερη αστική περιοχή Λευκωσίας προσδιορίζει τη γενική κατεύθυνση και τους στόχους για την έξυπνη πόλη και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Οι προτάσεις αυτές εξειδικεύτηκαν συμπεριλαμβάνοντας επενδύσεις έξυπνης πόλης και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για ακόμα πέντε δήμους της μείζονος περιοχής Λευκωσίας, δηλαδή, Στροβόλου, Έγκωμης, Αγλαντζιάς, Αγίου Δομετίου και Λακατάμιας. Οι βασικοί στόχοι μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν: τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, την καινοτομία και ανάπτυξη καθώς επίσης τον περιορισμό του ενεργειακού αποτυπώματος και των αρνητικών επιδράσεων του σύγχρονου τρόπου ζωής στο κλίμα.

Τα έργα Έξυπνης Πόλης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης που σχεδιάστηκαν, κινούνται στο πνεύμα της ολοκληρωμένης παρέμβασης και υιοθετούν πρακτικές σχεδιασμού που υπερβαίνουν τα τομεακά ή τεχνολογικά σιλό. Επίσης, έχουν σχεδιαστεί προκειμένου να ολοκληρώνουν προηγούμενες επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές και να αξιοποιούν παραγωγικά όλους τους διαθέσιμους πόρους των Δήμων που συμμετέχουν στην κοινή προσπάθεια. Για το σκοπό αυτό περιλαμβάνουν τρεις βασικές αρχές σχεδιασμού:

  • Συμφωνημένα πρότυπα, πρωτόκολλα και κοινά μορφότυπα δεδομένων που διευκολύνουν τη διαλειτουργικότητα μεταξύ συστημάτων, εμποδίζουν τον αποκλεισμό και ενθαρρύνουν τον ανταγωνισμό.
  • Δημόσια δεδομένα προσιτά σε όλους (με πλήρη σεβασμό της ιδιωτικής ζωής των καταναλωτών και των πολιτών και της προστασίας των νόμιμων επιχειρηματικών συμφερόντων) ώστε να προωθηθεί η ανάπτυξη και η υιοθέτηση νέων εφαρμογών.
  • Επαναχρησιμοποίηση της υφιστάμενης υποδομής πληροφορικής και επικοινωνιών για πολλαπλή χρήση.
  • Έξυπνες υποδομές και δράσεις από το επίπεδο του σχεδιασμού (smart by design).

Η Στρατηγική Έξυπνης Πόλης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της ΟΧΑ Λευκωσίας περιλαμβάνει πέντε Δέσμες Έργων με 35 Υποέργα συνολικά σε εννιά διαφορετικές θεματικές περιοχές. Τα έργα αφορούν σε δράσεις για την ενέργεια, τη βιώσιμη κινητικότητα, το περιβάλλον, την κυκλική οικονομία, τις υποδομές επικοινωνιών, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, την υγεία, την εκπαίδευση, την ασφάλεια. Όλα τα Έργα συνεισφέρουν στους Άξονες Προτεραιότητας του Ευρωπαϊκού Πλαισίου 2021- 2027 ενώ ταυτόχρονα καλύπτουν το εθνικό πλαίσιο για τις έξυπνες πόλεις. Ο συνολικός αρχικός προϋπολογισμός είναι 23,8 εκ. ΕΥΡΩ, εκ των οποίων δημοτική συμμετοχή: 4,8 εκ. για την περίοδο υλοποίησης που σημαίνει 0,7εκ ΕΥΡΩ/ έτος και αναλύεται σε περίπου 3 ΕΥΡΩ/ κάτοικο το χρόνο.