Του Πανίκου Χαραλάμπους*
Στις 3 Αυγούστου, το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, μέσα από μια στομφώδη ανακοίνωση, μας πληροφόρησε ότι η χώρα μας βρίσκεται πλέον στην 20ή θέση της Ευρώπης σε ό,τι αφορά τον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI). «Με σταθερά βήματα μπροστά, συνεχίζει την πορεία εκσυγχρονισμού της η Κύπρος, βελτιώνοντας για ακόμη μία φορά την κατάταξή της στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI), που αξιολογεί την πρόοδο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ως προς τη μετάβασή τους στη ψηφιακή εποχή. Ως αποτέλεσμα της δέσμευσης και των στοχευμένων δράσεων της Πολιτείας, η χώρα μας έχει επιτύχει τα τελευταία δύο χρόνια, μετά και τη σύσταση του υφυπουργείου, άνοδο συνολικά τεσσάρων θέσεων στον ευρωπαϊκό ψηφιακό χάρτη, ως αποτυπώνεται στον δείκτη DESI για το έτος 2022», ανέφερε η ανακοίνωση του Υφυπουργείου και συνέχιζε ως εξής: «Συγκεκριμένα, η Κύπρος κατατάσσεται 20ή μεταξύ των 27 κρατών μελών της (ΕΕ), σημειώνοντας ραγδαίο ρυθμό προόδου».
Αυτά σημείωνε στις πρώτες τρεις παραγράφους της ανακοίνωσής του το υφυπουργείο μας, λες και από την 24η θέση βρεθήκαμε στην 5η ή 6η και όχι στην 20ή! Άρα, φίλες και φίλοι αναγνώστες, θα πρέπει κι εμείς να πανηγυρίζουμε μαζί με το υφυπουργείο και την Κυβέρνησή μας, αφού πλέον η χώρα μας δεν είναι ανάμεσα στις τέσσερις τελευταίες χώρες της Ευρώπης, αλλά ανάμεσα στις τελευταίες εφτά!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 10 Χρήσιμες συμβουλές για ασφάλεια στον κυβερνοχώρο
Ένας στόχος με πολλά θα…
Βέβαια, ο στόχος της ψηφιακής αναβάθμισης της Κύπρου δεν είναι καινούριος. Ήταν πάντα ένας από τους ΜΕΓΑΛΟΥΣ στόχους των εκάστοτε κυβερνήσεων, μη εξαιρουμένης της σημερινής. Πριν από εφτά χρόνια, για παράδειγμα, είχε επισκεφθεί την Κύπρο ο τότε Εσθονός πρωθυπουργός Ταάβι Ρόιβας. Και τότε, μέσα από ανάλογου ύψους και στόμφου ανακοινώσεις, η Κυβέρνηση ανακοίνωνε την υπογραφή σχετικών μνημονίων με την Εσθονία για το ΜΕΓΑΛΟ όραμα της ψηφιακής διακυβέρνησης. Στόχος, όπως δήλωνε στις 26 Ιανουαρίου 2016 ο Πρόεδρος Αναστασιάδης «η Κύπρος να μπορέσει να ωφεληθεί από την εκτενή γνώση και τεχνογνωσία στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, ένας τομέας στον οποίον η Εσθονία είναι αξιοθαύμαστος πρωτοπόρος».
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Εσθονίας μάς είπε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να μοιραστεί την εμπειρογνωμοσύνη της μαζί μας, υπογραμμίζοντας πως, από τη χρήση εγγράφων με ψηφιακό τρόπο, η Εσθονία κερδίζει ετησίως 2% του ΑΕΠ της. Σημείωσε, επίσης, ότι «υπάρχει περισσότερη διαφάνεια».
Πριν εφτά χρόνια
Μια μέρα μετά, στις 27 Ιανουαρίου 2016, ο Εσθονός πρωθυπουργός, σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ανέλυσε το πετυχημένο μοντέλο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης της Εσθονίας. Μεταξύ άλλων, ο κ. Roivas ανέφερε ότι «η πρωτοποριακή διεθνώς υπηρεσία τηλεφωνίας μέσω διαδικτύου, Skype, δημιουργήθηκε αρχικά στην Εσθονία το 2003 και συνέβαλε στη δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλών προδιαγραφών και στην προώθηση της κουλτούρας της καινοτομικής επιχειρηματικότητας της χώρας, με αποτέλεσμα σήμερα η Εσθονία να παρουσιάζει τον μεγαλύτερο κατά κεφαλήν αριθμό νεοφυών καινοτομικών επιχειρήσεων στην Ευρώπη».
Ο κ. Roivas ανέφερε επίσης «ότι οι μικρές χώρες όπως είναι η Εσθονία και η Κύπρος πρέπει να επικεντρωθούν στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στην ενίσχυση της καινοτομίας των υπηρεσιών, για να μπορούν να προσελκύουν τις απαραίτητες άμεσες ξένες επενδύσεις, προκειμένου να καταστούν εύπορες και ευημερούσες».
Ο Εσθονός πρωθυπουργός εξήγησε ακόμη πως «η Εσθονία έχει καταφέρει να παρέχει στους πολίτες, τους επιχειρηματίες και τους επενδυτές διαφανείς, φιλικές και αποτελεσματικές δημόσιες υπηρεσίες, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα εντυπωσιακές εξοικονομήσεις στον κρατικό προϋπολογισμό, με την αξιοποίηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και την εισαγωγή της ηλεκτρονικής ταυτότητας και της ηλεκτρονικής υπογραφής για όλους τους πολίτες». Αναφέρθηκε, μάλιστα, σε συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως ότι η σύσταση μιας νέας εταιρείας στην Εσθονία μπορεί να γίνει μέσω διαδικτύου σε 18 λεπτά!
Εμείς διαβατήρια και πύργους
Κι αυτά εν έτει 2016. Εμείς, βέβαια, στην Κύπρο, στη συνέχεια, επιλέξαμε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης. Πιο κοντά στα δικά μας δεδομένα και πιο κοντά στους δικούς μας, τους περίγυρού μας και του κατεστημένου μας. Το μοντέλο των χρυσών διαβατηρίων και των πύργων τύπου Ντουμπάι. Το μνημόνιο με την Εσθονία μπήκε στα συρτάρια για να το θυμηθούμε φέτος, με την υπογραφή ενός νέου, επικαιροποιημένου, έως ότου σύντομα ξεπεραστεί κι αυτό. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επισκέφθηκε τον περασμένο Απρίλιο την Εσθονία όπου, με την Εσθονή πρωθυπουργό Κάγια Κάλας, όπως επίσημα ανακοινώθηκε, «υπέγραψαν επικαιροποιημένο Μνημόνιο Συναντίληψης μεταξύ Κύπρου και Εσθονίας στον τομέα της Ψηφιακής Συνεργασίας, ένας τομέας στον οποίο η κυπριακή Κυβέρνηση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία».
Τον Πρόεδρο, μεταξύ άλλων, συνόδευσε και ο υφυπουργός μας της Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Κόκκινος, ο οποίος, στην πρόσφατη ανακοίνωσή του, μας επισημαίνει ότι «η Κύπρος έχει βελτιώσει τη βαθμολογία της σε όλες σχεδόν τις διαστάσεις του Δείκτη, που συνδέονται άμεσα με τις στρατηγικές επιδιώξεις της Ευρώπης για τη Ψηφιακή Δεκαετία 2030, με την πιο αξιοσημείωτη βελτίωση να καταγράφεται στους τομείς της συνδεσιμότητας, της ενσωμάτωσης της ψηφιακής τεχνολογίας και των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών. Κατατάσσεται πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ στη διείσδυση κινητών ευρυζωνικών επικοινωνιών και έχει βελτιώσει την κάλυψή της σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, ενώ επίσης υπερβαίνει τον μέσο όρο της ΕΕ ως προς το ποσοστό κυπριακών Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ) που χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες και έχουν βασικό τουλάχιστον επίπεδο ψηφιακής έντασης». Δηλαδή, με απλά λόγια, έχει βελτιωθεί εκεί που έχει κάνει επενδύσεις ο ιδιωτικός τομέας και η Cyta που, εκ των πραγμάτων, είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί τις εξελίξεις, διαφορετικά θα μείνει εκτός αγοράς.
Πάτος στην ψηφιακή διακυβέρνηση
Το 2016 η Εσθονία ήταν έτη μπροστά από εμάς σε ό,τι αφορά στην ψηφιακή διακυβέρνηση. Σήμερα, μπορεί να είναι δεκαετίες, παρά την άνοδό μας στους εφτά τελευταίους της Ευρώπης. Για παράδειγμα, την ίδια περίοδο που ανακοινώθηκε ο δείκτης DESI, ανακοινώθηκε και η έκθεση eGovernment Benchmark 2021 (https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/egovernment-benchmark-2021). Η έκθεση συγκρίνει τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις παρέχουν ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο συγκεκριμένος δείκτης βασίζεται σε τέσσερις τομείς που αφορούν στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών και διευκολύνσεων προς υποστήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων, όπως ο βαθμός που μια υπηρεσία παρέχεται στο διαδίκτυο, η διαφάνεια στην παροχή των υπηρεσιών αυτών και η διασυνοριακή κινητικότητα. Και ξέρετε σε ποια θέση είναι η χώρα μας στον δείκτη αυτό; Στην 25η θέση ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης, με 54%, έχοντας πιο κάτω μόνο την Ελλάδα με 52% και τη Ρουμανία με 40%. Σε αυτό τον δείκτη, στις πρώτες θέσεις είναι η Μάλτα με 96%, η Εσθονία με 92%, η Αυστρία με 84%, η Πορτογαλία και η Ολλανδία με 82% και η Λιθουανία με 81%. Γι’ αυτό, όμως, τον δείκτη το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής δεν μας είπε τίποτε!
Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια
Ως κατάληξη, θα ήθελα να υποστηρίξω πως η παροχή ψηφιακών υπηρεσιών ή αν θέλετε καλύτερα, η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών που ένα κράτος παρέχει στους πολίτες του, είναι στοιχείο πολιτισμού και εξέλιξης. Όσο πιο απλό είναι ένα κράτος στη διακυβέρνηση, τόσο πιο πολλές υπηρεσίες παρέχει, τόσο περισσότερο αξιοποιεί τους πόρους του και τόσο λιγότερο ισχύουν η γραφειοκρατία, η αναξιοκρατία και το φαγοπότι δημόσιου χρήματος.
Αυτό είναι το στοίχημα, κύριε υφυπουργέ και κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας και όχι οι ανακοινώσεις για αυτολιβάνισμα και οι υπογραφές μνημονίων που παραμένουν στα χαρτιά
* Δημοσιογράφος
