Ξεκάθαρη είναι πλέον η στροφή ολοένα και περισσότερων νοικοκυριών σε ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και επενδύσεις, για εξοικονόμηση ενέργειας. Οι λόγοι για κάθε περίπτωση μπορεί να διαφέρουν, ωστόσο όλα δείχνουν πως η ενεργειακή αναβάθμιση και τα οφέλη που προκύπτουν, όχι μόνο σε νοικοκυριά αλλά και στο περιβάλλον, φαίνεται να κερδίζει έδαφος.

Ως εκ τούτου, το ενδιαφέρον για τα διάφορα σχέδια χορηγιών του Υπουργείου Ενέργειας και πολύ περισσότερο για αυτά του Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΕΞ.Ε) ολοένα και αυξάνεται. Όπως προκύπτει μάλιστα από στοιχεία που εξασφάλισε ο «Φ», οι αιτήσεις για τα εν λόγω σχέδια μέσα στο 2022 κατέγραψαν τριψήφια αύξηση, της τάξης του 100% και στην ουσία διπλασιάστηκαν από τις αντίστοιχες αιτήσεις που δέχτηκε το Ταμείο το 2021. Σε αυτό συνέτειναν και οι ενέργειες του Υπουργείου και η απόφαση για σημαντική αύξηση του ύψους της χορηγίας για τα διάφορα σχέδια χορηγιών, όπως για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, θερμομόνωση οροφής και ηλιακούς θερμοσίφωνες.

Συμβολή εξάλλου στο αυξημένο ενδιαφέρον είχε φυσικά και η κατάσταση όπως διαμορφώθηκε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που εκτόξευσε ακόμα περισσότερο τις τιμές της ενέργειας, προκαλώντας και το κύμα ακρίβειας που συνεχίζει να ταλαιπωρεί νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η ίδια η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε, φαίνεται ότι σε κάποιο βαθμό επιταχύνει και την πράσινη μετάβαση που επιδιώκεται σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Παράταση σχεδίου «Ηλεκτροκίνηση με τα 1000»

Αύξηση 100% το ’22

Του λόγου το αληθές προκύπτει όπως αναφέραμε και από τα στοιχεία του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞ.Ε, καθώς το σύνολο των αιτήσεων που δέχτηκε πέρσι για τα προαναφερόμενα σχέδια χορηγιών κατέγραψε αύξηση 100% σε ετήσια βάση. Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση, που άγγιξε το 170% κατέγραψαν τα αιτήματα που αφορούσαν την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών από ευάλωτα νοικοκυριά, στοιχείο που δείχνει πλέον το ενδιαφέρον για φωτοβολταϊκά από το σύνολο των νοικοκυριών. Σε αυτό φυσικά βοήθησε και η αύξηση της χορηγίας και των κινήτρων. Συγκεκριμένα:

  • Για την κατηγορία 3Β που αφορά εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κατοικίες όπου διαμένουν ευάλωτοι καταναλωτές, το Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞ.Ε δέχτηκε 2.781 αιτήσεις το 2022, σε σχέση με 1022 το 2021.
  • Για την κατηγορία 3Α που αφορά γενικά στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κατοικίες, υπήρξε το 2022 αύξηση 87% και 4.781 αιτήσεις σε σχέση με 2.558 το 2021. Οι αιτήσεις για θερμομόνωση οροφής κατέγραψαν ετήσια αύξηση 21% και ανήλθαν σε 280 και οι αιτήσεις για θερμομόνωση οροφής σε συνδυασμό με εγκατάσταση φωτοβολταϊκών αύξηση 54% καθώς ανήλθαν σε 77 πέρσι.
  • Για εγκατάσταση/αντικατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα υποβλήθηκαν 1.800 αιτήσεις πέρσι σε σχέση με 1.000 το 2021 καταγράφοντας αύξηση 80%.
  • Για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού για σκοπούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων υπήρξαν 20 αιτήσεις από μόλις 6 το 2021.

Αιτήσεις για θερμομονώσεις

Όσον αφορά στη θερμομόνωση οροφής ή συνδυασμό θερμομόνωσης και ΑΠΕ, τα σχέδια του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ δέχτηκαν το 2022 αυξημένο αριθμό αιτήσεων, παρόλα αυτά φαίνεται πως το ενδιαφέρον στρέφεται ως επί το πλείστον στα φωτοβολταϊκά. Το Υπουργείο Ενέργειας πιστεύει ότι η θερμομόνωση, που αποσκοπεί στην εξοικονόμηση ενέργειας, με οφέλη για το περιβάλλον αλλά και την τσέπη του καθενός, αποτελεί το πρώτο και σημαντικότερο βήμα πριν από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Σχετική ήταν και η καμπάνια του Υπουργείου Ενέργειας που έτρεξε τους προηγούμενους μήνες με στόχο την αλλαγή κουλτούρας των Κυπρίων.

Συνολικά, για τα σχέδια χορηγιών του Ταμείου για θερμομόνωση, φωτοβολταϊκά και ηλιακούς θερμοσίφωνες υποβλήθηκαν πέρσι 9.739 αιτήσεις σε σχέση με 4.867 αιτήσεις το 2021 με τη συνολική αύξηση να ανέρχεται στο 100%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αίτηση για καταβολή της χορηγίας γίνεται μετά την επένδυση. Αυτό, σύμφωνα με το Υπουργείο, σημαίνει ότι οι αιτήσεις που παραλαμβάνει ο Διαχειριστής Συστήματος Διανομής (ΔΣΔ), ο οποίος καλείται να συνδέσει τα συστήματα φωτοβολταϊκών, είναι πολύ περισσότερες για το 2022 απ’ ότι οι αιτήσεις για πληρωμή της χορηγίας που λαμβάνει το Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞ.Ε. Με βάση την πληροφόρηση του Υπουργείου από τον ΔΣΔ (ΑΗΚ), οι αιτήσεις για σύνδεση Net Metering φωτοβολταϊκών ανέρχονται πλέον σε 1000-1200 μηνιαίως, συνεπώς η πραγματική αύξηση των εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών είναι σημαντικά πέραν του 87% που υπολογίζεται με βάση τον αριθμό αιτήσεων για χορηγία και η επιπρόσθετη αύξηση αυτή αναμένεται το επόμενο διάστημα να μεταφερθεί και στις αιτήσεις για χορηγία.

Υπενθυμίζεται, στο μεταξύ, ότι πέραν των προαναφερόμενων Σχεδίων Χορηγιών, κατά την περσινή χρονιά το Ταμείο ΑΠΕ και ΕΞ.Ε προκήρυξε, στο πλαίσιο των αντισταθμιστικών μέτρων που λήφθηκαν από την Κυβέρνηση για περιορισμό των συνεπειών από τις ανατιμήσεις στο ρεύμα, Σχέδιο Χορηγιών ύψους €5 εκατ. για αντικατάσταση ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών με συσκευές χαμηλότερης ενεργειακής κατανάλωσης. Υποβλήθηκαν 5351 αιτήματα προέγκρισης από ευάλωτα νοικοκυριά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μπαίνει και στα φωτοβολταϊκά στην Κύπρο η TOTAL

Τετραπλασιασμός κονδυλίων

Όπως αναφέρθηκε, στο αυξημένο ενδιαφέρον που υπήρξε πέρσι για τα σχέδια του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞ.Ε συνέβαλαν καθοριστικά και οι αποφάσεις του Υπουργείου Ενέργειας. Συγκεκριμένα, το 2022, όπως μας αναφέρθηκε, υπήρξε τετραπλασιασμός των διαθέσιμων κονδυλίων για τα Σχέδια Χορηγιών για θερμομόνωση οροφής και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.

Συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός του αντίστοιχου Σχεδίου το 2021 ανερχόταν σε €7 εκατ. ενώ για τα έτη 2022-2023 το ποσό αυξήθηκε στα €70 εκατ. Με βάση τους υπολογισμούς του ΥΕΕΒ, τα €70 εκατ. μπορούν ενδεικτικά να ικανοποιήσουν τις χρηματικές ανάγκες για χορηγία για φωτοβολταϊκά σε 20 χιλιάδες νοικοκυριά (κατηγορία 3Α) και σε 10 χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά (κατηγορία 3Β). Συνολικά 30 χιλιάδες δικαιούχοι συν οι αιτήσεις για θερμομόνωση οροφής. Ως εκ τούτου, η ανταπόκριση των πολιτών προκαλεί ήδη ικανοποίηση στο υπουργείο, καθώς το σχέδιο δημιουργεί τις συνθήκες για περαιτέρω αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ, για ΕΞΕ, για μείωση

του κόστους ρεύματος στα νοικοκυριά και για επίτευξη των κλιματικών/ενεργειακών στόχων.

Μέχρι το τέλος του 2022, πέραν των 31 χιλιάδων φωτοβολταϊκών συστημάτων net metering ήταν εγκατεστημένα σε κατοικίες και η συνολική ισχύς τους ξεπερνά τα 141 MW. «Εάν λάβουμε υπόψη το τεράστιο ενδιαφέρον και τα διαθέσιμα κονδύλια (για 30 χιλιάδες φωτοβολταϊκά), τα οικιακά φωτοβολταϊκά συστήματα σε κατοικίες θα αυξηθούν σημαντικά»,

μας αναφέρθηκε. Βεβαίως το δίκτυο της ΑΗΚ χρειάζεται επείγουσα αναβάθμιση, για να μπορέσει να «χωρέσει» το τεράστιο ενδιαφέρον των πολιτών, οι οποίοι επιθυμούν να γίνουν αυτοπαραγωγοί.

Τα αυξημένα κίνητρα και τα σχέδια που συνεχίζουν να τρέχουν

Οι αυξημένοι προϋπολογισμοί και τα αυξημένα κίνητρα του Υπουργείου Ενέργειας για ενεργειακή αναβάθμιση συνεχίζονται και φέτος και ενόσω συνεχίζεται ως γνωστόν και η ενεργειακή κρίση εκτιμάται ότι το ενδιαφέρον για αυτά θα συνεχίσει να είναι αυξημένο.

Την ερχόμενη εβδομάδα εξαγγέλλεται το Σχέδιο του Υπουργείου Ενέργειας που αφορά στην πλήρη κι εκτεταμένη ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και το οποίο παραχωρεί χορηγίες έως 60% των επιλέξιμων δαπανών. Η συνολική δαπάνη για το Σχέδιο θα ανέλθει στα €35 εκατ. Ο Οδηγός αναμένεται να δημοσιοποιηθεί μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας. Η πρώτη προκήρυξη του Σχεδίου που προκηρύχθηκε το 2021 με δαπάνη επίσης €35 εκατ. είχε συγκεντρώσει το ενδιαφέρον πέραν των 2100 νοικοκυριών. Στο μεταξύ συνεχίζεται και το Σχέδιο του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ το οποίο παραχωρεί χορηγίες για μεμονωμένες επενδύσεις θερμομόνωσης οροφής και εγκατάστασης φωτοβολταϊκών. Συνοπτικά τα σχέδια του 2022-2023 αφορούν τις εξής κατηγορίες:

  • ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 1: Θερμομόνωση οροφών υφιστάμενων κατοικιών. Προνοείται χορηγία 45% επί των επιλέξιμων δαπανών της κάθε αίτησης/κατοικίας, με μέγιστο ποσό χορηγίας ανά αίτηση τα €2.250. Για τους κατοίκους ορεινών κοινοτήτων τα ποσά αυξάνονται κατά 50%.
  • ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 2: Θερμομόνωση οροφών υφιστάμενων κατοικιών σε συνδυασμό με εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος με τη μέθοδο του συμψηφισμού μετρήσεων (Net Metering ή Virtual Net Metering). Προνοείται χορηγία 55% επί των επιλέξιμων δαπανών για τη θερμομόνωση οροφής, με μέγιστο ποσό χορηγίας €2.750 και χρηματοδότηση €450 ανά εγκαταστημένο kW φωτοβολταϊκού συστήματος, με μέγιστο ποσό χορηγίας €1.800. Το μέγιστο ποσό χορηγίας ανά αίτηση δύναται να ανέλθει στις €4.550. Για τους κατοίκους ορεινών κοινοτήτων τα ποσά αυξάνονται κατά 50%.
  • ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 3: Εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος με τη μέθοδο του συμψηφισμού μετρήσεων (Net Metering) ή του εικονικού συμψηφισμού μετρήσεων (Virtual Net Metering) σε υφιστάμενες κατοικίες. Το ύψος της χορηγίας ανέρχεται στα €375 ανά εγκαταστημένο kW φωτοβολταϊκού συστήματος, με μέγιστο ποσό χορηγίας €1.500 (ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 3Α). Για τους κατοίκους ορεινών κοινοτήτων τα ποσά αυξάνονται κατά 50%. Το ποσό αυξάνεται στα €1.000 ανά εγκαταστημένο kW φωτοβολταϊκού για τις κατοικίες ευάλωτων καταναλωτών, με μέγιστο ποσό χορηγίας €5.000 (ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 3Β).

Επίσης, φέτος, ο προϋπολογισμός για εγκατάσταση/αντικατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα υπολογίζεται να αυξηθεί στο 1 εκατ. από 950 χιλ. το 2022 και 350 χιλ που ήταν τα προηγούμενα χρόνια και οι δικαιούχοι αναμένεται να αυξηθούν στις 2.000.

Όλες οι πληροφορίες για τα Σχέδια Χορηγιών του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞ.Ε διατίθενται στην ιστοσελίδα: resecfund.org.cy