Προ ημερών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε αναφέρει ότι το στεγαστικό κατέχει σημαντική θέση στην ατζέντα της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Μάλιστα, σημείωσε ότι η Κυβέρνηση θα εργαστεί για υιοθέτηση συγκεκριμένων δράσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και ότι θα αξιοποιήσει το ευρωπαϊκό σχέδιο προσιτής στέγης.
Είναι γεγονός ότι το στεγαστικό αποτελεί ένα από τα κορυφαία ζητήματα για την κυπριακή κοινωνία, καθώς αφορά μια από τις βασικότερες ανάγκες των πολιτών. Οι οποίοι έχουν μεγαλώσει με την ιδέα της απόκτησης στέγης όχι ως προνόμιο των λίγων, αλλά ως ένα αγαθό για τον κάθε ένα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η ιδέα αυτή απομακρύνεται όλο και περισσότερο για τους πολίτες της μεσαίας και χαμηλής εισοδηματικής τάξης και στην περίπτωση που τα δεδομένα συνεχίσουν ως έχουν, το πρόβλημα αυτό θα μεγεθύνεται. Ως εκ τούτου, Πολιτεία, εμπλεκόμενοι φορείς και επαγγελματίες της αγοράς αναζητούν λύσεις, ώστε η στέγαση να μην εξελιχθεί σε όνειρο απατηλό.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είχε προσθέσει στα πιο πάνω ότι για πρώτη φορά το θέμα της στέγασης συζητήθηκε σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον περασμένο Οκτώβριο και «μετά και από δική μας παρέμβαση, με πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα υφιστάμενα κονδύλια από το Ταμείο Συνοχής μπορούν να αξιοποιηθούν για σκοπούς στέγασης», είπε. Υπενθυμίζεται ότι κατά την ίδια χρονική περίοδο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο υπουργός Εσωτερικών ανακοίνωσαν το Στεγαστικό Σχέδιο Ανέγερσης Μονάδων Συλλογικής Διαμονής, στα πλαίσια του οποίου θα κατασκευαστούν περίπου 500 νέες οικιστικές μονάδες, οι οποίες θα παραχωρηθούν έναντι προσιτού ενοικίου, σε οικογένειες ή και μονήρη άτομα, στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, με έμφαση στη νέα γενιά.
Η συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας
Όπως έχει προαναφερθεί, το στεγαστικό και τα επί μέρους ζητήματα αυτού απασχολούν ολόκληρη την Ευρώπη και ως εκ τούτου συζητούνται σε διάφορα συνέδρια και συνελεύσεις επαγγελματικών σωμάτων και οργανώσεων, με στόχο την εξεύρεση λύσεων και την απλοποίηση διαδικασιών. Στις αρχές Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες η Γενική Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας της Κατασκευαστικής Βιομηχανίας (FIEC), στην οποία συμμετείχε αντιπροσωπεία της ΟΣΕΟΚ.
Όπως προκύπτει, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν ίδιες ή παρόμοιες προκλήσεις με την Κύπρο, όσον αφορά στο στεγαστικό ζήτημα. Την ίδια ώρα, προκύπτουν ανάλογα ή αντιστρόφως ανάλογα θέματα, τα οποία απασχολούν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Τρανταχτό παράδειγμα το ζήτημα του νερού, με ορισμένες χώρες να πλήττονται από την ανομβρία, όπως η Κύπρος και άλλες να ταλαιπωρούνται από πλημμύρες και να έχουν υποστεί σημαντικές καταστροφές.
Ειδικότερα, τα θέματα της προσιτής στέγης και του κόστους απόκτησης κατοικίας, οι καθυστερήσεις στο κομμάτι των αδειοδοτήσεων, τα προβλήματα στην υδροδότηση και η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, ήταν εκ των βασικότερων θεμάτων, τα οποία συζητήθηκαν στα πλαίσια της Γενικής Συνέλευσης της FIEC. Η κυπριακή αντιπροσωπεία της ΟΣΕΟΚ, κατέγραψε τις εξελίξεις που σημειώνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ταυτόχρονα κατέθεσε προτάσεις και σημείωσε τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας, με στόχο να υπάρχει ίση μεταχείριση, τόσο στη χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά κονδύλια, όσο και στη σωστή διατύπωση των νομοθετημάτων, τα οποία προωθούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τα οποία θα κληθούμε να υιοθετήσουμε και εμείς.
Ενεργειακή απόδοση κτηρίων
Μιλώντας στον «Φ», ο Γενικός Γραμματέας της ΟΣΕΟΚ Στέφανος Πιερίδης, ο οποίος συμμετείχε στη Συνέλευση υπό την ιδιότητα του Επικεφαλής της αρμόδιας Περιβαλλοντικής Επιτροπής της FIEC, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ορισμένα από τα προβλήματα που παρουσιάζονται στη χώρα μας, ταλαιπωρούν και άλλες ευρωπαϊκές αγορές, ενώ προς έκπληξη μας, επισήμανε, διαπιστώσαμε ότι σε ορισμένα ζητήματα, η χώρα μας βρίσκεται σε αρκετά καλή κατάσταση σε σχέση με άλλες χώρες. Ειδικότερα, σε σχέση με το θέμα της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, ο κ. Πιερίδης σημείωσε ότι πιθανό να δοθεί παράταση στο χρονικό περιθώριο των 18 μηνών για να εφαρμοστεί από τα κράτη μέλη η νέα σχετική οδηγία που υιοθετήθηκε το 2023 από την ΕΕ.
Ωστόσο, ανέφερε, είναι σημαντικό για την Κύπρο το γεγονός ότι έγιναν αποδεκτές οι προτάσεις ορισμένων χωρών της νότιας Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και της Κύπρου, πως το κομμάτι της ψύξης των κτηρίων θα πρέπει να είναι ίσης σημασίας με το κομμάτι της θέρμανσης για τους σκοπούς της χρηματοδότησης με ευρωπαϊκά κονδύλια και της αξιολόγησης για την εφαρμογή της νομοθεσίας. Η μεγάλη πρόκληση για την Κύπρο, ανέφερε ο κ. Πιερίδης, είναι να διατηρούνται τα κτίρια δροσερά κατά τους θερμούς μήνες του καλοκαιριού, σε αντίθεση με τους στόχους των βόρειων χωρών που είναι να διατηρούνται ζεστά τα κτίρια τους κρύους μήνες του χειμώνα.
Διαχείριση νερού
Εκτενής συζήτηση έγινε για το θέμα του νερού, το οποίο όπως φάνηκε αφορά αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Είτε επειδή επικρατεί ανομβρία και απαιτούνται λύσεις εξοικονόμησης και σωστής διαχείρισης, είτε γιατί δέχονται μεγάλες ποσότητες βροχόπτωσης με αποτέλεσμα να υπόκεινται σε καταστροφές. Ερωτηθείς για την περίπτωση της Κύπρου, ο κ. Πιερίδης σημείωσε ότι τέθηκαν στο τραπέζι προτάσεις, όπως η χρήση έξυπνων μετρητών κατανάλωσης νερού, η χρήση αισθητήρων, οι οποίοι να είναι σε θέση να εντοπίζουν τις βλάβες και να μην υπάρχουν μεγάλες απώλειες νερού, ακόμα και η χρήση ανιχνευτών, οι οποίοι να μπορούν να εντοπίζουν πιθανές βλάβες πριν ακόμα εμφανιστούν, ώστε να γίνεται προληπτική αλλαγή του σημείου που ενδεχομένως να παρουσιάσει πρόβλημα. Όλα αυτά, τα έργα υποδομής αλλά και πρόληψης, θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια, σημείωσε ο κ. Πιερίδης.
Προσιτή κατοικία και χρονοβόρες διαδικασίες σε Κύπρο και αλλού
Ρωτήσαμε τον κ. Πιερίδη κατά πόσο συζητήθηκε το θέμα της προσιτής κατοικίας, καθώς, όπως φαίνεται, πέραν της Κύπρου απασχολεί και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως μας ανέφερε, όντως πρόκειται για ένα μεγάλο ζήτημα που απασχολεί σημαντικό αριθμό χωρών, με το βασικότερο σημείο να εντοπίζεται στη χρονική διάρκεια των αδειοδοτήσεων και τις χρονοβόρες διαδικασίες. Μάλιστα, επισήμανε, μπορεί να επικρατεί και στην Κύπρο το πρόβλημα με τις χρονοβόρες διαδικασίες, ωστόσο, υπάρχουν χώρες με αρκετά μεγαλύτερο πρόβλημα, κάτι που δεν αναμέναμε να δούμε, σημείωσε. Ένα άλλο θετικό στοιχείο που προέκυψε για την Κύπρο, ήταν το γεγονός ότι τα σχέδια που ετοίμασε το Υπουργείο Εσωτερικών και εφαρμόζει ο ΚΟΑΓ θεωρήθηκαν από αρκετές χώρες ως καλές πρακτικές που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν και από αυτές.
Ορισμένες από τις προτάσεις που έπεσαν στο τραπέζι, με στόχο τη μείωση των χρονοβόρων διαδικασιών, είναι να μπουν όρια στον αριθμό των ενστάσεων που μπορεί να υποβάλει κάποιος, αλλά και στην χρονική περίοδο που θα μπορούν αυτές να υποβληθούν, ενώ συζητήθηκαν και ορισμένες πρακτικές που εφαρμόζει η Ιρλανδία, όσον αφορά στο κομμάτι της χρηματοδότησης, με την παραχώρηση ενός εφάπαξ ποσού, ώστε να είναι σε θέση κάποιος να καταβάλει την προκαταβολή που ζητά το τραπεζικό ίδρυμα για την παραχώρηση δανείου.
Αδειοδοτήσεις και άσκηση ελέγχων
Το θέμα των αδειοδοτήσεων ήταν ένα ακόμα θέμα που συζητήθηκε στη Γενική Συνέλευση της FIEC. Οι προτάσεις που κατατέθηκαν προς συζήτηση ήταν όπως καθιερωθεί μια διαδικασία για την έκδοση αδειών και όχι δύο όπως ισχύει σήμερα, στα πλαίσια των προσπάθειών απλοποίησης που καταβάλλονται.
Δηλαδή, αντί να υπάρχει η διαδικασία της εξέτασης των επιπτώσεων πριν από την έναρξη του έργου, όπου εμπλέκεται το Τμήμα Περιβάλλοντος και ακολούθως η διαδικασία με τη διεξαγωγή διαβούλευσης, η οποία λαμβάνει χώρα στα πλαίσια έκδοσης της πολεοδομικής άδειας, να θεσπιστεί μία μόνο διαδικασία, όπου θα γίνονται όλοι οι έλεγχοι μαζί.
