Πριν τέσσερα χρόνια, ο Bjarke Ingels μας έδειξε πως μπορείς να διαχειρίζεσαι τα σκουπίδια με τον πιο κομψό τρόπο, χάρη στο εργοστάσιο επεξεργασίας το οποίο σχεδίασε στη Δανία, μετατρέποντας το σε δημόσιο κτήριο με πίστες σκι και αναρρίχησης. Τώρα μας δείχνει πως μπορούν τα φωτοβολταϊκά να είναι μέρος των κτιρίων.
Στην Κύπρο μπορεί να καταστρέψουμε ακόμα και δασικές περιοχές για τη δημιουργία αιολικών πάρκων. Τα βλέπουμε να καταβάλουν ολόκληρες εκτάσεις που δεν συνάδουν με το περιβάλλον κάνοντας μας συχνά να διερωτόμαστε: «Αξίζει αυτή η καταστροφή για την παραγωγή ενεργείας; Μήπως είναι σχήμα οξύμωρο;». Την απάντηση στα ερωτήματα δίνει ο Δανός αρχιτέκτονας Bjarke Ingels / BIG με το έργο αυτό στην Ισπανία. Πρόκειται για ερευνητικό κέντρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Σεβίλλη για το οποίο είχε διεξαχθεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, με τη λύση του Ingels να κερδίζει το πρώτο βραβείο.
Το νικητήριο σχέδιο περιλαμβάνει ένα «σύννεφο» από κλιμακωτά φωτοβολταϊκά πάνελα εμπνευσμένα -κατά τον αρχιτέκτονα- από τις σκιασμένες πλατείες και τους δρόμους της Σεβίλλης. «Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, προσπαθήσαμε να επιτρέψουμε στη βιώσιμη απόδοση του κτιρίου να οδηγήσει σε μια αρχιτεκτονική αισθητική που όχι μόνο κάνει το κτίριο να αποδίδει καλύτερα αλλά και το κάνει πιο λειτουργικό και πιο κομψό – μια νέα ανδαλουσιανή περιβαλλοντική γλώσσα», εξηγεί ο Bjarke Ingels ο οποίος ξεκίνησε τις σπουδές του στην Ανδαλουσία και σήμερα διατηρεί γραφείο 50 ατόμων στη Βαρκελώνη.
Με την ονομασία «Solar Cupola», το νέο κτίριο προορίζεται για το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC), την υπηρεσία επιστήμης και γνώσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το πρόγραμμα των 9.900 τ.μ. περιλαμβάνει 12 ερευνητικές μονάδες και υποστηρικτικές λειτουργίες καθώς και δημόσιους και ιδιωτικούς εξωτερικούς χώρους. Η κατασκευή αναμένεται να ξεκινήσει το 2024. Θα ανεγερθεί στην τοποθεσία Sevilla Expo ´92 στο Isla de la Cartuja. Το σχέδιο της BIG προνοεί την κάλυψη ολόκληρου του χώρου με ηλιακά στέγαστρα, κατασκευασμένα από ελαφριά φωτοβολταϊκά φύλλα, που υποστηρίζονται από ένα «δάσος» από λεπτές κολώνες. Η κατασκευή αυτή θα στεγάσει την πλατεία, τον κήπο και το ερευνητικό κτίριο, παραπέμποντας στις τυπικές πέργκολες της Σεβίλλης. Η οροφή κατεβαίνει από το κέντρο της τοποθεσίας σε ύψος ανθρώπινης κλίμακας στην περιφέρειά της, δημιουργώντας μια ποικιλία από δημόσιους χώρους κάτω από αυτήν.
Το κτίριο είναι τοποθετημένο διαγώνια για να συνδέει το Κέντρο με την όχθη του ποταμού «Jardin Americano» και την αγορά Torre Sevilla δημιουργώντας έναν δημόσιο χώρο που είναι τόσο πλατεία όσο και παραλιακός δρόμος. Η τοποθέτηση του κτιρίου διαγώνια δημιουργεί επίσης μια νέα δημόσια πλατεία στη μία πλευρά του κτιρίου και έναν ιδιωτικό κήπο για την κοινότητα στην άλλη. Πέριξ, δημιουργούνται μια σειρά από βεράντες, σκιασμένους εξωτερικούς χώρους με θέα στην πόλη.
Στο εσωτερικό, κοινόχρηστοι χώροι βρίσκονται στον πρώτο όροφο, ενώ τα γραφεία και οι ερευνητικές μονάδες καταλαμβάνουν τους επάνω ορόφους για ιδιωτικότητα και ασφάλεια. Ακολουθώντας τη γεωμετρία και την αρθρωτή δομή του κτιρίου, δύο διαγώνια αίθρια συνδέουν όλα τα επίπεδα του κτιρίου, ενθαρρύνοντας τη φυσική κίνηση και την κοινωνική αλληλεπίδραση.
Ο παθητικός σχεδιασμός του κτιρίου επιτρέπει φυσικό διασταυρούμενο αερισμό και ιδανικές ποιότητες φωτός, μειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας για τεχνητό φωτισμό, κλιματισμό και αερισμό. Επίσης, ο σχεδιασμός δίνει προτεραιότητα σε υλικά τοπικής προέλευσης, όπως ασβεστόλιθο, ξύλο και κεραμικά πλακάκια. Η δομή είναι από σκυρόδεμα χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα, μειώνοντας έως και 30% τις εκπομπές CO2, ενώ οι πέργκολες είναι κατασκευασμένες από ανακυκλωμένο χάλυβα. Οι κήποι, το πράσινο και τα υδάτινα στοιχεία στο εξωτερικό, επιδιώκουν να μειώσουν το φαινόμενο της θερμικής νησίδας και να δημιουργήσουν ένα άνετο μικροκλίμα.
Το ερευνητικό κέντρο, συνδέεται με τον στόχο της Σεβίλλης να γίνει, ως το 2025, παγκόσμιο σημείο αναφοράς για την αειφορία καθώς και την πλήρη απανθρακοποίηση της Isla de la Cartuja και μετάβαση της σε 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το κτίριο θα είναι ένα από τα πρώτα δείγματα αρχιτεκτονικής του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus που στοχεύει σε μέγιστη ενεργειακή απόδοση και βιωσιμότητα, καθώς και ένα νέο σημείο αναφοράς για τον χώρο εργασίας.
Ελεύθερα, 8.5.2022.
