Άρτεμις Χρυσοστομίδου Oh, That Hand of Yours, Yψηλού Επιπέδου Τραύμα, εκδόσεις Το Ροδακιό, 2022
Η ποιητική γραφή της Αρτέμιδος Χρυσοστομίδου δεν προσλαμβάνεται με το αμύητο βλέμμα μιας επιπεδικής όρασης, αλλά μήτε νοηματοδοτείται απλώς με τους συμβατικούς όρους πολλαπλών και πολυεπίπεδων αναγνώσεων. Η σημειωτική της ενδογενούς αυτοαναφορικότητάς της μετουσιώνεται σε πολυσημία διαλεκτικής μέθεξης και μεταστοιχειώνεται στην αυτούσια αισθητική μιας διαδραστικής ενόρασης πέραν της οπτικής ερμηνευτικών εκλογικεύσεων είτε κοινότοπων ή ουτοπικών προσεγγίσεων, που δεν συνάδουν με τις δυστοπίες ενός παράλογου κόσμου.
Τα ποιητικά και πεζόμορφα κείμενα της δίγλωσσης συλλογής στην Ελληνική και Αγγλική τους απόδοση με συνυφάνσεις εννοιολογικών προεκτάσεων, όπως προσημαίνει ο τίτλος, διανθίζονται από φωτογραφικές απεικονίσεις εικαστικών έργων, αστικών ή φυσικών τοπίων και μεγαλογράμματων εμφατικών στίχων. Αν απηχούν, ωστόσο, την ανατρεπτική επαναστατικότητα και τη δηκτική ειρωνεία μιας υπερρεαλιστικής έκφρασης, δεν παραπέμπουν εντούτοις σε καμιά ονειρώδη, φαντασιακή ή μεταφυσική υπερπραγματικότητα παρά στον πραγματισμό της αισθαντικής περίσκεψης και του διεισδυτικού αναστοχασμού, της ευφάνταστης δημιουργικότητας και της αυθεντικής ποιητικής νοημοσύνης. Εμφανής η πολυτροπία της έμπνευσης και η ποικιλομορφία της αποτύπωσής της από την επιγραμματική έως την εκτενέστερη σύνθεση της ποιητικής αφήγησης και της αφηγηματικής ποιητικότητας. Τα μονολεκτικά ή περιφραστικά σημαινόμενα τουτέστιν της ανεπιτήδευτης προφορικότητας και της πηγαίας επικοινωνιακής συνομιλίας προσφυώς συνάπτονται με τα πολυσχιδή σημαίνοντα σε ρητές και υπόρρητες συνδηλώσεις κυριολεκτικών αποφάνσεων ή αποφθεγματικών αλληγοριών, συναισθηματικών κραδασμών και φιλοσοφημένων εμβαθύνσεων, βιωματικών εμπειριών και έντονων υπαρξιακών αναζητήσεων.
Ενδεικτικά τα ακόλουθα παραθέματα των ως άνω συνοπτικών αποτιμήσεων: «Ποταμός: αστική παρηγοριά»: η μονόστιχη ετυμηγορία του ποιήματος που ευστόχως επιγράφεται «Το στοργικό βάθος ενός τοπίου» και παραστατικοποιεί το αντίστοιχο φωτογραφικό στιγμιότυπο. «Ενώ μιλάμε υπάρχει κάπου ένα μεγάλο ποσοστό βλακείας»: ένας απέριττος αφορισμός σκόπιμης αντιποιητικής πεζότητας, που δεν συνοψίζει μόνο το του Εράσμου αιρετικό «Μωρίας Εγκώμιον», αλλά και κατά κόρον υπονοεί με σωρείαν κυνικών συμφραζομένων τους βλακώδεις καιρούς μας της αμάθειας, της ημιμάθειας και της δοκησισοφίας. Αλλά και σε σχήμα επαναφοράς μιας οιονεί απνευστί πλημμυρίδας, που καλύπτει ολόκληρη σελίδα, ιδού η ποιητικότερη και μακρόθυμη χριστιανική ρήση: «Δεν υπάρχει τίποτα τίποτα τίποτα… πιο συγκλονιστικό από τη συγχώρεση». Εύληπτη επίσης η παραινετική υπόδειξη, που συναρθρώνει το γνωμολογικό τρίστιχο ποίημα «Προδοσία»: «Το δράμα τού να είσαι Οδυσσέας/ και να μην το ξέρεις,/ υποδουλωμένος στην αδράνεια.».
Από τις τρεις αντιρομαντικές και ρομαντικές ιστορίες, που παρεμβάλλονται εδώ δίκην συνειρμικών αντιστικτικών συνηχήσεων, υποσυνείδητων εξομολογήσεων και ετερόκλητων έως αντιφατικών συγκεφαλαιωτικών απολογισμών επιλέγουμε θραύσματα, που θα μπορούσαν να ανασυνθέσουν μια τέταρτη σπονδυλωτή ιστορία συνεκτικής ή ασυνεχούς αποσπασματικότητας: «Το κορίτσι στην άλλη πλευρά των Άλπεων είναι ένα βουνό που περιμένει να λιώσει το χιόνι, για να δει τι κρύβεται από κάτω. Της γράφει, Αγάπη μου, εμπιστεύσου την αγάπη, όχι τα επιχειρήματα, και έλα να με βρεις. Οι φωτεινοί σηματοδότες αναβοσβήνουν χωρίς πεζούς, η απουσία είναι το ίχνος των ανθρώπων.» [«Αυτή δεν είναι μια ρομαντική ιστορία στις Άλπεις»]. «Κάποιες φορές οι αλλαγές που γίνονταν μέσα της ήταν σαν διαφορετικά δωμάτια του ίδιου ξενοδοχείου. Παρ’ όλες τις αναποδιές ανανέωνε τακτικά τα υπαρξιακά στο κεφάλι της. Χρειαζόταν μόνο τρεις-τέσσερις φορές μπρος πίσω, ώστε να πάρει τη σωστή απόφαση.» [«Μια άδεια Βαστίλλη»]. «Αυτό που είπε, ότι εκείνος δεν μπορεί να εκτιμήσει σωστά τα πράγματα, το σκέφτηκε ξανά και κατάλαβε ότι δεν ισχύει. Μπορεί να αναγνωρίσει πότε ένα πάρκο είναι ωραίο και πότε κακόγουστο και μάλιστα περνώντας θα πει, Αυτό το πάρκο είναι ωραίο, έχει λίγα δέντρα, όχι πολλά δέντρα, δέντρα με διαφορετικά χρώματα.» [«Ρομαντικές ιστορίες»].
Η Άρτεμις όμως δεν θηρεύει μόνο ιστορίες, επινοώντας απρόσμενες κορυφώσεις με εύηχους επιλόγους και υπαινικτικά επιμύθια, αλλά με την πάλλουσα ευαισθησία του ψυχισμού της και το αισθητήριο της καλλιτεχνικής της παιδείας ανασημασιοδοτεί διαχρονικές αλήθειες, φιλοσοφώντας πάνω στην τέχνη της ζωής μέσα από τη διάσταση της πολυπλοκότητας ή της απλότητάς της και τη ζωή της τέχνης, ανακαλώντας σιωπηλά τον αρχέγονο αφορισμό «Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή»· προσδίδοντας στην τέχνη όχι μόνο με Ιπποκρατικούς αλλά και Καβαφικούς όρους ιατροφαρμακευτικές ιδιότητες. Αντικατοπτρισμοί του πρώτου της ποιητικού βιβλίου, βραβευμένου με το Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη (2018), καταγράφονται οι απόψεις της εικαστικής της βιοθεωρίας: «Ζωγραφική είναι το αιώνια γυμνό βλέμμα». «Τέχνη βασισμένη στη μοναξιά σας», καθώς πρέπει να καταφάσκει την πεμπτουσία της αλήθειας. Εικονοπλαστικά εμβληματικό το ποίημα «Νέα Γλυπτική», όπου τα γλυπτά μετά τον πόλεμο πρέπει να αποπνέουν τη λύπη των δημιουργών τους, καθότι «το κάλλος είναι αιώνες βαθιά πληγωμένο».
Σε συνάρτηση καίριες οι επισημάνσεις της ποιήτριας για τη Μνήμη, την Ιστορία, την Ελευθερία και άλλες ιδέες, που συνοψίζονται στην «Ανακεφαλαίωση» των ακροτελεύτιων σελίδων.
