Στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες το μυθιστόρημα της βραβευμένης Βρετανοτουρκάλας συγγραφέως Ελίφ Σαφάκ «Το νησί των χαμένων δέντρων», στο επίκεντρο του οποίου είναι η ρομαντική σχέση ενός Ελληνοκύπριου με μια Τουρκοκύπρια.
Το συγκινητικό και τρυφερά δομημένο μυθιστόρημα, πρωτοκυκλοφόρησε στα αγγλικά το 2021 και η υπόθεσή του διαδραματίζεται στην Κύπρο και το Λονδίνο. Θέμα του είναι ο πόλεμος, ο διχασμός, η υπέρβαση, η απώλεια και η αγάπη, συνδυάζοντας ιστορία και οικολογική συνείδηση. Το βιβλίο είχε βρεθεί στη βραχεία λίστα για τα: Costa Award, British Book Awards, RSL Ondaatje Prize και Women’s Prize for Fiction και θεωρείται το καλύτερο μέχρι σήμερα βιβλίο της Σαφάκ.
Η ευπώλητη συγγραφέας έχει εκδώσει 19 βιβλία, 12 από τα οποία είναι μυθιστορήματα. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε 57 γλώσσες.
Η υπόθεση
Δύο έφηβοι, ο Ελληνοκύπριος Κώστας και η Τουρκοκύπρια Ντέφνε, συναντιούνται σε μια ταβέρνα, στο νησί που και οι δυο αποκαλούν πατρίδα τους. Στην ταβέρνα, κρυμμένη πίσω από πλεξούδες σκόρδα και αρμαθιές καυτερές πιπεριές, κάτω από το αγιόκλημα που σκαρφαλώνει στους τοίχους της, μεγαλώνει ο απαγορευμένος έρωτάς τους.
Μια συκιά περνάει θαρρετά μέσα από μια τρύπα στην οροφή κι αυτό το δέντρο γίνεται μάρτυρας των κρυφών, ευτυχισμένων συναντήσεών τους και κάποια στιγμή του σιωπηρού, λαθραίου φευγιού τους. Το δέντρο είναι εκεί όταν ξεσπάει ο όλεθρος, όταν η πρωτεύουσα γίνεται στάχτη και ερείπια, ακόμα κι όταν οι έφηβοι εξαφανίζονται. Δεκαετίες αργότερα, ο Κώστας επιστρέφει. Έχει γίνει βοτανολόγος και ψάχνει να βρει ντόπιες ποικιλίες, στην πραγματικότητα όμως αναζητά τη χαμένη του αγάπη.
Χρόνια μετά, μια συκιά, μια Ficus carica, μεγαλώνει στον πίσω κήπο ενός σπιτιού στο Λονδίνο, όπου ζει η Άντα Καζαντζάκη. Το δέντρο είναι ο μόνος της σύνδεσμος μ’ ένα νησί που δεν έχει επισκεφτεί ποτέ– ο μόνος της σύνδεσμος με τη βασανισμένη ιστορία της οικογένειάς της και την περίπλοκη ταυτότητα της ίδιας, ενώ προσπαθεί να εξιχνιάσει μυστικά χρόνων, με την ελπίδα να βρει τη θέση της στον κόσμο.
Είπαν για το βιβλίο
«Το μυθιστόρημα της Σαφάκ δείχνει πώς οι ιστορίες των προγόνων μας μπορούν να φτάσουν σ’ εμάς έμμεσα, ασυνείδητα… Η Σαφάκ έχει ξεκάθαρη αντίληψη για το πόσο δύσκολο είναι να γεφυρώσουμε τα χάσματα μέσα στις ίδιες μας τις οικογένειες». The New York Times Book Review
«Ένα βαθύ μυθιστόρημα που μιλάει για αγάπη και πένθος, για ρίζες και κλαδιά, για ξεριζωμό και για πατρίδες, για την αφοσίωση και την πίστη. Το ‘Νησί των χαμένων δέντρων’ είναι βάλσαμο για την πληγωμένη εποχή μας». Ντέιβιντ Μίτσελ, συγγραφέας
Ποια είναι η Ελίφ Σαφάκ
Γεννημένη στο Στρασβούργο το 1971 από Τούρκους γονείς, έχει διδακτορικό τίτλο στις Πολιτικές Επιστήμες κι έχει διδάξει σε διάφορα πανεπιστήμια σε Τουρκία, ΗΠΑ και Μ. Βρετανία, μεταξύ των οποίων και στο Κολέγιο Σεντ Ανν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, του οποίου είναι επιστημονική συνεργάτις. Έχει επίσης διδακτορικό τίτλο στις Ανθρωπιστικές Σπουδές από το Κολέγιο Μπαρντ.
Είναι Μέλος και Αντιπρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας Λογοτεχνίας της Μ. Βρετανίας και έχει συμπεριληφθεί από το BBC στις 100 γυναίκες-πρότυπα με τη μεγαλύτερη επιρροή. Ιδρυτικό μέλος του ECFR, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων. Υπέρμαχος των δικαιωμάτων των γυναικών, της LGBTQ+ κοινότητας και της ελευθερίας του λόγου, η Σαφάκ συναρπάζει με τις δημόσιες ομιλίες της (δύο φορές ομιλήτρια στο TED Global). Αρθρογραφεί σε σημαντικά έντυπα ανά τον κόσμο, ενώ έχει τιμηθεί με το μετάλλιο του Ιππότη του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών (Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres).
Το 2017 επιλέχθηκε από το Politico ως ένα από τα 12 άτομα που μπορούν «να συμβάλουν στην πολυπόθητη ανάταση της ψυχής».
Η Σαφάκ έχει συμμετάσχει ως κριτής σε πολλά λογοτεχνικά βραβεία, μεταξύ των οποίων στο PEN Nabokov prize, ενώ έχει προεδρεύσει στα βραβεία Wellcome. Της έχει απονεμηθεί το διεθνές λογοτεχνικό βραβείο Halldór Laxness για τη συμβολή της «στην ανανέωση της τέχνης της αφήγησης».
Έχει εκδώσει 19 βιβλία, 12 από τα οποία είναι μυθιστορήματα. Το μυθιστόρημά της «10 λεπτά και 38 δευτερόλεπτα σ’ έναν παράξενο κόσμο» ήταν στη βραχεία λίστα για τα βραβεία Booker και RSL Ondaatje, ενώ έλαβε τον τίτλο Blackwell’s Book of the Year. Το μυθιστόρημά της «Οι σαράντα κανόνες της αγάπης» συγκαταλέχθηκε από το BBC στα 100 μυθιστορήματα που διαμόρφωσαν τον κόσμο μας. Ο «Μαθητευόμενος Αρχιτέκτονας» επιλέχθηκε από τη Δούκισσα της Κορνουάλης ως το εναρκτήριο βιβλίο για τη λέσχη ανάγνωσής της, The Reading Room.
Εξαιτίας αναφορών στην Αρμενική Γενοκτονία στο βιβλίο της «Το Μπάσταρδο της Κωνσταντινούπολης», η Σαφάκ κατηγορήθηκε στην Τουρκία για «προσβολή της Τουρκικότητας» σύμφωνα με το Άρθρο 301 του Τουρκικού Ποινικού Κώδικα. Η υπόθεση απορρίφθηκε τον Ιούνιο του 2006. Εντούτοις, οι εισαγγελείς ξανάνοιξαν την υπόθεση τον Ιούλιο του 2006. Στις 21 Σεπτεμβρίου 2006, και η καινούρια αυτή υπόθεση έκλεισε λόγω έλλειψης στοιχείων.
Από το 2019 δηλώνει αυτοεξόριστη από την Τουρκία εξαιτίας φόβων για δίωξη.
