Έκθεση της πρόωρα χαμένης Σαρλότ Μπαλεστέρος στο The Office

Την έκθεση της πρόωρα χαμένης Γαλλίδας φωτογράφου Σαρλότ Μπαλεστέρος (1988-2021) με τίτλο «A Place to Wash Your Heart» φιλοξενεί από τις 6 Οκτωβρίου η γκαλερί The Office στη Λευκωσία.

Η γκαλερί είχε παρουσιάσει και στο παρελθόν δουλειά της Μπαλεστέρος και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 2011, δέκα χρόνια πριν τον θάνατό της, υπό τον τίτλο «Scars are like flowers».

Η Σαρλότ Μπαλεστέρος γεννήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1988 στο Παρίσι στην 15η συνοικία κοντά στο Σεν Ζερμέν όπου ζούσε πάντοτε και πέθανε την ίδια μέρα το 2021.

Της άρεσε να πηγαίνει από τη μια όχθη στην άλλη, τα μουσεία, οι πλατείες, τα σπίτια, οι καφετέριες, οι διαφορές, οι ατμόσφαιρες, όλα ήταν υλικά για να αποτυπώσει τη μοναδικότητα του κόσμου. Στις σπουδές της, επέλεξε έναν καλλιτεχνικό κλάδο: τη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών και μετά τη Σχολή Γραφικών Τεχνών. Πολύ γρήγορα στράφηκε στην επιλογή της Φωτογραφίας, αλλά απογοητευμένη από το περιεχόμενο των μαθημάτων προτίμησε να επενδύσει στην πρώτη της φωτογραφική μηχανή από δεύτερο χέρι και να τρέφεται με εκθέσεις, ταξίδια και αναγνώσεις.

Η αυτοδίδακτη κουλτούρα της είναι εντυπωσιακή, η αναζήτηση της τελειότητας και το βλέμμα και η υπερευαισθησία της επιτρέπουν να συμμετάσχει στις διαγωνιστικές εξετάσεις για την Εθνική Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών (Ensad Paris). Παθιασμένη με τους αρχαιολογικούς χώρους, ταξιδεύει στην Ιορδανία, το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο, μ’ ένα έργο που θα δώσει αφορμή για τις πρώτες της εκθέσεις, βρίσκουμε τα αγαπημένα της θέματα:

«Scars are like flowers» (γκαλερί the Office, Ιούλιος 2011, Λευκωσία, Κύπρος- Υπό την αιγίδα του Γαλλικού Ινστιτούτου και του ΥΠΠΑΝ)
«Unbroken» (Espace Galerie L’ Eclaireur, Ιούνιος 2011, Παρίσι, Γαλλία- A.SIS. Collaboration Eon Amharech Architect and Artistic Director of L’Eclaireur

Δημοσιεύσεις:

Some/ Things Space», Ιούνιος, Μάρτιος 2011 & Ιούνιος 2012 περιοδικό
Dapper Dan, Μάρτιος 2011 περιοδικό
Tranoï magazines, 2011 περιοδικό

Όπως σημειώνει η Εύα Βασλαματζή στο συνοδευτικό κείμενό της με τίτλο «Τόποι- ησυχαστήρια, τόποι- ορμητήρια», στη σειρά φωτογραφιών της Σαρλότ Μπαλεστέρος «A Place to Wash Your Heart» απεικονίζεται η επιθυμία της να αφουγκραστεί μέσα από το φωτογραφικό μέσο χώρους που αποτελούν τοπία και μικρόκοσμους από μόνοι τους: το Κοιμητήριο Brion του Ιταλού αρχιτέκτονα Κάρλο Σκάρπα στο Σαν Βίτο ντι Αλτιβόλε της Ιταλίας και το ατελιέ του Γερμανού καλλιτέχνη Άνσελμ Κίφερ, γνωστό και ως «La Ribaute», στο Μπαρζάκ της νότιας Γαλλίας.

«Και οι δύο τόποι, φαντάζουν εντελώς διαφορετικοί καθώς ο ένας πρόκειται για ένα ιερό σχεδιασμένο σύμφωνα με τις αρχές του ζεν ως ησυχαστήριο και το άλλο πρόκειται για ένα καλλιτεχνικό εργαστήριο, ορμητήριο, χώρος πειραματισμού και μόνιμης έκθεσης, δοκιμής και λάθους, χάους. Και τα δύο όμως αποτελούν καταφύγια, που αντανακλούν, πέρα από την ίδια τους την αισθητική, αντιλήψεις για τη ζωή, τη δημιουργία και τον θάνατο και προσφέρουν χώρο για ενατένιση και περισυλλογή, όπως η δομή σε σχήμα vesica piscis στο κοιμητήριο, που συμβολίζει την ένωση πνευματικού και φυσικού, λειτουργεί σαν παράθυρο στον έξω κόσμο».

Σύμφωνα με τη Βασλαματζή, οι δύο εν λόγω σημαντικές αντρικές φιγούρες, ο Σκάρπα για την ιδιαίτερη προσοχή του στη λεπτομέρεια και για την ενσωμάτωση ιαπωνικών αρχιτεκτονικών στοιχείων στα έργα του και ο Κίφερ για τις εγκαταστάσεις του που ενσωματώνουν την προσωπική εμπειρία του από την διχασμένη Γερμανία, προσεγγίζεται με ευαισθησία από τον φακό της Σαρλότ Μπαλεστέρος που ακολουθεί τις κατευθύνσεις που δίνει ο ίδιος ο χώρος.

Στο Κοιμητήριο Brion ο φακός σπάνια στρέφεται στο σύνολο του χώρου, κυρίως όμως ξεθάβει λεπτομέρειες· μια επιγραφή με το όνομα του αρχιτέκτονα, γεωμετρικές συμμετρίες, το νερό που κυλάει, μια κρυμμένη πόρτα που αντανακλά την ήρεμη ατμόσφαιρα διαλογισμού που αποπνέει ο χώρος. Στον Kiefer, η Μπαλεστέρος αποτυπώνεται την ανάστατη διάσταση του χώρου, όγκους υλικών, ράντζα και καλώδια που σέρνονται με κάδρα που δείχνουν υποσύνολα του χώρου που φαντάζουν μεγάλα αλλά αποτελούν λεπτομέρειες αν λάβει κανείς υπόψη τα σαράντα εκτάρια στα οποία εκτείνεται αυτό το πρώην εργοστάσιο μεταξιού.

«Παράλληλα και πέρα από τον χώρο, η Μπαλεστέρος συνδιαλέγεται και, ίσως, αντικρούεται και με τους ίδιους τους δημιουργούς, οι οποίοι είναι υπό μια έννοια παρόντες στον χώρο· ο Σκάρπα είναι θαμμένος στο κοιμητήριο, χαμένος πρόωρα από ατύχημα, όπως και ο Τζουζέπε Μπριόν στου οποίου τη μνήμη χτίστηκε το Κοιμητήριο, και ο Κίφερ έχει αφήσει τα αποτυπώματα του στη διάρκεια της δεκαπενταετίας που χρησιμοποίησε την La Ribaute τόσο για εργαστήριο όσο και για κατοικία – μηδενίζοντας την απόσταση ανάμεσα στη ζωή και στην εργασία».

Παρά την επιφανειακή τους διαφοροποίηση – το κοιμητήριο σαν χώρος αποσιώπησης, θανάτου και συμμετρίας και το εργαστήριο σαν χώρος δημιουργίας, ζωής και χάους – αυτοί οι δύο χώροι μοιάζουν; «Και στους δύο λαμβάνουν χώρα αποσυνθέσεις· στο Κοιμητήριο πρόκειται για μια αέναη φυσική διαδικασία και στο εργαστήριο μέρος μιας δημιουργικής, ένα πείραμα που μετουσιώνεται στα έργα του Κίφερ και που όταν ο ίδιος το επιλέγει σταματάνε. Και όπως η διατήρηση του λουλουδιού μέσα στο γύψο έχει κάτι το ποιητικό και το αιώνιο, όπως αναφέρει η Σαρλότ Μπαλεστέρος στις σημειώσεις της, έτσι και η διατήρηση των χώρων αυτών μέσα από την φωτογραφική τους αποτύπωση, που μοιάζουν αρκετά πιο ανθεκτικοί από ένα λουλούδι, εμπεριέχει περιέργως μια κινητικότητα, μια μετατόπιση. Η Μπαλεστέρος με τη ματιά της καταφέρνει να μαλακώσει αυτούς τους χώρους και να τους αποτυπώσει σχεδόν σαν τοπία, εστιάζοντας στο μη-αναμενόμενο και αποδίδοντας τους, έτσι, τη θηλυκή τους πλευρά».