Τα μαύρα του τα χάλια είχε το Τμήμα Δασών την περίοδο της πυρκαγιάς της Σολιάς το 2016, όπου κάηκαν περίπου 18,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικής γης, και αυτό λόγω των ελλείψεων σε έμψυχο και άψυχο υλικό, κάτι το οποίο μεγιστοποιεί τις ευθύνες της κυβέρνησης.
Οι ανάγκες και οι ελλείψεις διαπιστώνονται από σημείωμα του διευθυντή του Τμήματος Δασών το 2018, δηλαδή τρία χρόνια πριν την πρόσφατη πυρκαγιά στις επαρχίες Λεμεσού και Λάρνακας κατά τις οποίες κάηκε έκταση περίπου 55 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Έκτοτε ελάχιστα βήματα έγιναν μέχρι που ξέσπασε η πυρκαγιά στον Αρακαπά, η οποία επεκτάθηκε και σε κοινότητες της Λάρνακας, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τέσσερις εργάτες και να αποτεφρωθεί έκταση 55 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Οι όποιες ενέργειες έγιναν ήταν μεμονωμένες και υλοποιήθηκαν κυρίως με πρωτοβουλίες του Τμήματος.
Στους προϋπολογισμούς που ακολούθησαν, εγκρίθηκαν κονδύλια ενίσχυσης του Τμήματος Δασών με το σταγονόμετρο, αλλά η ουσία των εισηγήσεων φαίνεται εκ των πραγμάτων να αγνοήθηκε.
Η κατάσταση το 2018 στο Τμήμα Δασών είχε ως ακολούθως:
Το Τμήμα Δασών διέθετε 209 υπηρεσιακά οχήματα μεταφοράς προσωπικού από τα οποία 12 ήταν ακινητοποιημένα και 105 ήταν ηλικίας από 15 μέχρι 24 χρόνων, με 84 από αυτά να έχουν διανύσει απόσταση πέραν των 200.000 χιλιομέτρων και τόσο η μηχανική όσο και η γενικότερη κατάσταση τους δεν ήταν καλή.
Λόγω της εκτός δρόμου κυκλοφορίας τους, τα υπερήλικα οχήματα παρουσίαζαν αυξημένα μηχανικά προβλήματα και ψηλότερο κόστος συντήρησης. Παράλληλα είχαν μειωμένη αξιοπιστία ενώ δημιουργείτο σοβαρό θέμα ασφάλειας του προσωπικού και καθίστατο πιο δυσχερής η αποτελεσματική εκπλήρωση της αποστολής του Τμήματος και ιδιαίτερα της προστασίας των δασών από τις πυρκαγιές.
Ο διευθυντής εισηγείτο, όπως την τριετία 2019 – 2021 αντικατασταθούν όλα τα υπερήλικα οχήματα. Με βάση το τότε πρόγραμμα θα αγοράζονταν και θα παραχωρούνταν στο Τμήμα 45 οχήματα (15 κάθε χρόνο).
Ο διευθυντής υποδείκνυε επίσης, πως για να αντικατασταθούν όλα τα υπερήλικα οχήματα μεταφοράς προσωπικού υπήρχε ανάγκη αγοράς επιπρόσθετα 20 οχημάτων κατ’ έτος με συνολικό κόστος για την τριετία 2019 -2021 €2.100.000.
Για το έτος 2022 ο διευθυντής εισηγείτο όπως συνεχιστεί η αγορά κατά μέσο όρο ετησίως 15 οχημάτων μεταφοράς προσωπικού (έναντι δαπάνης περίπου €500.000 το χρόνο) για αντικατάσταση των οχημάτων που θα καθίστανται υπερήλικα και όσων παρουσιάσουν μηχανικά προβλήματα που θα καθιστούν ασύμφορη την επιδιόρθωση και συντήρηση τους.
Όσον αφορά τον πυροσβεστικό στόλο, το Τμήμα Δασών διέθετε 47 μεγάλα πυροσβεστικά οχήματα για κατάσβεση πυρκαγιών και 45 μικρά πυροσβεστικά οχήματα, τα οποία χρησιμοποιούνταν για την εκτέλεση περιπολιών για πρόληψη των δασικών πυρκαγιών και άμεση επέμβαση κυρίως στο αρχικό στάδιο μιας πυρκαγιάς. Από τα μεγάλα λειτουργούσαν μόνο τα 42 εκ των οποίων τα 10 ήταν ηλικίας άνω των 25 χρόνων και 6 πέραν των 21 χρόνων.
Από τα μικρά πυροσβεστικά οχήματα, δύο ήταν ακινητοποιημένα ενώ 18 είναι ηλικίας πέραν των 15 χρόνων, με τα περισσότερα από αυτά να είχαν διανύσει πέραν των 200.000 χιλιομέτρων σε δασικούς χωμάτινους δρόμους.
Ο διευθυντής προειδοποιούσε, πως τα υπερήλικα πυροσβεστικά οχήματα παρουσιάζουν συχνά μηχανικά προβλήματα και έχουν μειωμένη αξιοπιστία, γι αυτό η χρήση τους, μπορεί να επιφέρει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην εξέλιξη μιας πυρκαγιάς και ταυτόχρονα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια των πυροσβεστικών δυνάμεων.
Σύμφωνα πάντα με το σημείωμα του διευθυντή Τμήματος Δασών, το 2015, αποφασίστηκε όπως την τριετία 2017-2019, προωθηθεί η αγορά οκτώ μεγάλων πυροσβεστικών οχημάτων, και 13 μικρών πυροσβεστικών συνολικού κόστους €2.672.459. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», αυτή ήταν και η μοναδική ενέργεια που έγινε για ενίσχυση του στόλου του Τμήματος και μάλιστα προηγήθηκε των εισηγήσεων της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων.
Εξάλλου, κατά την τριετία 2019-2021 ο διευθυντής εισηγήθηκε όπως αγοραστούν οκτώ μεγάλα πυροσβεστικά οχήματα έναντι €1,5 εκατ. και οκτώ μικρά πυροσβεστικά οχήματα έναντι €720.000.
Ο διευθυντής εισηγείτο επίσης, όπως από το 2022 και μετά συνεχιστεί η αγορά κατά μέσο όρο τριών μεγάλων και πέντε μικρών πυροσβεστικών οχημάτων έναντι ετήσιας δαπάνης περίπου €1.050.000, για αντικατάσταση των οχημάτων πυρόσβεσης που θα καθίστανται υπερήλικα και θα παρουσιάζουν μηχανικά προβλήματα που θα καθιστούν ασύμφορη τη επιδιόρθωση και συντήρηση τους.
Εισηγήθηκε επίσης την αντικατάσταση υπερήλικων μηχανημάτων πυρόσβεσης (προωθητών γης) και αγορά νέων μηχανημάτων που είναι απαραίτητα για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης των πυρκαγιών. Το Τμήμα Δασών διέθετε 14 προωθητές γης με ερπύστριες, από τους οποίους ένας ήταν εκτός λειτουργίας ένας ήταν ηλικίας 40 χρόνων, πέντε ήταν ηλικίας άνω των 20 χρόνων, πέντε ηλικίας άνω των 15 χρόνων, ενώ δύο αγοράστηκαν μετά τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές του 2016.
Ο διευθυντής υπεδείκνυε, πως η συνέχιση της χρήσης των υπερήλικων προωθητών γης μπορούσε να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στην εξέλιξη μιας πυρκαγιάς.
Δημιουργία Ομάδων Ταχείας Επέμβασης
Ο διευθυντής εισηγείτο παράλληλα τη δημιουργία τριών Ομάδων Ταχείας Επέμβασης (Δασοκομάντος) οι οποίες να λειτουργούν σε βάρδιες, με τη δημιουργία 60 νέων θέσεων.
Εισηγείτο επίσης αύξηση αριθμού δασοπυροσβεστών (20 νέες θέσεις) ενώ προσέθετε, πως το σώμα Δασοπυροσβεστών θα έπρεπε να ενισχυθεί με τη δημιουργία επίλεκτων ομάδων κατάλληλα εκπαιδευμένες.
Όπως εξηγούσε ο διευθυντής, η περιοχή υπό την ευθύνη του Τμήματος Δασών αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια και καλύπτει πέραν του 57% των ελεύθερων περιοχών. Το Τμήμα αριθμούσε 446 δασοπυροσβέστες οι οποίοι εργάζονταν με το σύστημα βάρδιας. Έτσι, σε κάθε βάρδια εργάζονταν 223 δασοπυροσβέστες. Αν λάβουμε υπόψη, συνέχιζε ο διευθυντής, ότι ένας μικρός αριθμός δασοπυροσβεστών (περίπου 20 άτομα) κάθε μέρα βρίσκονται με άδεια απουσίας, τότε σε κάθε βάρδια εργάζονται περίπου 203 δασοπυροσβέστες, αριθμός ο οποίος δεν αρκεί για τη στελέχωση των πυροσβεστικών οχημάτων. Για να στελεχωθούν τα οχήματα απαιτούνται 231 δασοπυροσβέστες σε κάθε βάρδια, σύνολο 462, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι άδειες.
Ο διευθυντής εισηγείτο επίσης τη συμπλήρωση των κενών θέσεων ώστε να επιλυθούν τα προβλήματα ανεπαρκούς στελέχωσης του Τμήματος και να βελτιωθεί το σύστημα επιφυλακής των Δασικών Υπαλλήλων και κατ’ επέκταση η αποτελεσματικότητα του Τμήματος στην πρόληψη και κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών.
Τότε υπήρχαν πέντε κενές θέσεις συντηρητή δασών, 49 κενές θέσεις Δασικού Λειτουργού. Εισηγείτο επίσης επαναφορά των 27 θέσεων δασικών υπαλλήλων που έχουν καταργηθεί την περίοδο από το 2012-2015 ένεκα της οικονομικής κρίσης.
