GOODFELLAS (1990)
Αν τα δύο Godfather μάς έμπασαν στον τρόπο δράσης και τους κώδικες τιμής και συμπεριφοράς της μαφιόζικης φαμίλιας, τα «Καλά παιδιά» επικεντρώνονται στον έναν και μοναδικό Θεό τους: το βρώμικο χρήμα. Βλέπουμε (και μαθαίνουμε) ακριβώς πως αποκτάται, διακινείται, ξεπλένεται για να αναδείξει αστέρια και μετά να τα ρίξει στον υπόνομο. Οι μαφιόζοι του Martin Scorsese δεν είναι ημίθεοι, είναι απλοί άνθρωποι με καταστροφικά πάθη, μπόλικη αλαζονεία κι επικίνδυνη τρέλα, αλλά προπάντων οικογενειάρχες με αρχές και ιδανικά. Από τις καλύτερες ταινίες του σημαντικού δημιουργού με -όπως πάντα- εξαιρετικό καστ (ο απίστευτος Joe Pesci πήρε το Όσκαρ β’ ανδρικού), διαλόγους που σπάνε κόκαλα (I’m funny how? Funny like a clown? I’m here to fuckin’ amuse you?), υπέροχη αναπαράσταση των διαφόρων εποχών (από τα 50s μέχρι τα 80s) και εκλεπτυσμένο soundtrack. Από το nonfiction βιβλίο Wiseguy του Nicholas Pileggi που συνυπογράφει το σενάριο με τον Scorsese.
Πήρε μια δεκαετία σχεδόν αφότου το AIDS έκανε επίσημα την εμφάνισή του, για να ασχοληθεί το Χόλιγουντ σοβαρά με τη μάστιγα του αιώνα -τουλάχιστον όμως το έκανε καλά! Ο αείμνηστος Jonathan Demme πέτυχε ένα από τα πλέον καλογυρισμένα, συγκλονιστικά και σπαρακτικά δράματα των 90’s, μια θαρραλέα καταγγελία του κοινωνικού ρατσισμού στις σύγχρονες ΗΠΑ (ο ήρωας διώκεται λόγω της ομοφυλοφιλίας του) και συνάμα μια ευπρεπώς συγκινητική, ανθρώπινη ιστορία που δεν πέφτει στην παγίδα του μελό (αν και κατηγορήθηκε γι’ αυτό ακριβώς από μερίδα της κριτικής). Μελό, ξε-μελό το φιλμ καθηλώνει το θεατή με την εξέλιξή του, αγγίζει κάθε ευαίσθητη χορδή και περνάει εύκολα τα μηνύματά του. Βασίστηκε στην πραγματική ιστορία του δικηγόρου Geoffrey Bowers που έπασχε από AIDS και μήνυσε τη νομική φίρμα που δούλευε για παράνομη και καταχρηστική απόλυση λόγω της ασθένειάς του (πέθανε το 1987).
BLACK HAWK DOWN (2001)
Τρεις Οκτωβρίου, 1993. Οι ΗΠΑ πραγματοποιούν επιδρομή στο Μογκαντίσου της Σομαλίας, με στόχο τον πολέμαρχο Αϊντίντ. Η επιχείρηση, που διαρκεί μόλις 24 ώρες, καταλήγει σε μακελειό. Ο Ridley Scott βασισμένος πάνω στα ημερολόγια του δημοσιογράφου Mark Bowden, πραγματεύεται το πολεμικό φιάσκο που διαδραματίστηκε στους δρόμους της σομαλικής πρωτεύουσας, στήνοντας την κάμερα στο μέσο της δράσης, έτσι ώστε ο θεατής να μοιάζει να συμμετέχει σ’ αυτό το ανελέητο παιχνίδι θανάτου που παίζεται στα στενά, στις ταράτσες, στη γη και στον αέρα. Την ίδια στιγμή, στέλνει πολιτικά μηνύματα στην Ουάσινγκτον με σκηνές όπως του Σομαλού επιχειρηματία που λέει σε Αμερικανό αξιωματικό: «Νομίζω δεν έπρεπε να έρθετε εδώ. Εδώ είναι εμφύλιος πόλεμος. Και είναι ο δικός μας πόλεμος».
CATCH ME IF YOU CAN (2002)
Η αληθινή ιστορία ενός 19χρονου, που υιοθέτησε με επιτυχία τις ταυτότητες ενός πιλότου, ενός γιατρού, ενός εισαγγελέα και ενός καθηγητή ιστορίας προκειμένου να καταχραστεί περίπου 2,5 εκατομμύρια δολάρια. Ένας δαιμόνιος πράκτορας του FBI αναλαμβάνει τον εντοπισμό του και την σύλληψή του και μια απίστευτη καταδίωξη αρχίζει. Γρήγορη περιπέτεια που φέρει τη σκηνοθετική σφραγίδα του Steven Spielberg και υποστηρίζεται από τις κεφάτες ερμηνείες των Tom Hanks και Leonardo DiCaprio.
ZODIAC (2007)
Δεν θα ξεχάσετε εύκολα αυτή την κατάβαση στην προσωπική κόλαση ενός σκιτσογράφου (Jake Gyllenhaal) κι ενός αστυνομικού ρεπόρτερ (Robert Downey Jr.) καθώς αναζητούν μάταια τον επώνυμο serial killer που τρομοκράτησε την ευρύτερη περιοχή του Σαν Φρανσίσκο στα late 60s και early 70s. Αν και στα γράμματά του ανέλαβε την ευθύνη για τουλάχιστον 37 φόνους, μόνο πέντε έχουν επίσημα αποδοθεί σ’ αυτόν συν δύο θύματα των επιθέσεων που επέζησαν. Αποπνικτική ατμόσφαιρα, παράνοια και εμμονές σε ένα συνεχές, δυομισάωρο σφυροκόπημα αυτοκαταστροφής και μιζέριας που θα μείνει για καιρό μαζί σας μετά τους τίτλους τέλους. Αν το All the President’s Men έκανε πολλούς να θέλουν να γίνουν δημοσιογράφοι, το Zodiac τους έκανε να σκεφτούν σοβαρά να αλλάξουν καριέρα. Ένα από τα παραγνωρισμένα αριστουργήματα των 00s, πρέπει να αφεθείτε και να βουλιάξετε στην απελπισία του για να το απολαύσετε σε όλο του το μεγαλείο.
MONEYBALL (2011)
Ένας πρώην παίκτης του μπέιζμπολ και νυν μάνατζερ, παρά τον μικρό προϋπολογισμό, προσλαμβάνει έναν αναλυτή, άσσο των κομπιούτερ, για να στήσει την ομάδα στο πανούργο αυτό αθλητικό δράμα που βασίστηκε στο μπεστ σέλερ Moneyball: The Art of Winning an Unfair Game του Michael Lewis και εστιάζει κυρίως στο παρασκήνιο του μπέιζμπολ και ιδιαίτερα στον geek του Jonah Hill που οραματίζεται μια ομάδα ως μαθηματική εξίσωση. Δίπλα του ο Brad Pitt ως επιτομή του cool στο ρόλο του χαρισματικού μάνατζερ Μπίλι Μπιν.
ARGO (2012)
Όταν τον Νοέμβριο του 1979 οι επαναστατημένοι Ιρανοί καταλαμβάνουν την αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνη, έξι υπάλληλοι διαφεύγουν και βρίσκουν καταφύγιο στο σπίτι του Καναδού πρέσβη. Με απόλυτη μυστικότητα η CIA και το Χόλιγουντ καταστρώνουν ένα… κινηματογραφικό σχέδιο διάσωσής τους. Ο ειδικός «απομακρύνσεων» της CIA Tony Mendez (τον υποδύεται ο ίδιος ο σκηνοθέτης Ben Affleck) έστησε με τους συνδέσμους του στο Χόλιγουντ ολόκληρη εταιρία παραγωγής-μαϊμού και στη συνέχεια διαφήμισε σε όλον τον πλανήτη τη νέα «υπερπαραγωγή επιστημονικής φαντασίας» Αrgo που θα γυριζόταν σε εξωτικές τοποθεσίες όπως το Ιράν και η Μέση Ανατολή. Σκοπός του ασύλληπτου αυτού σχεδίου ήταν να μεταβεί ο Μέντεζ στην Τεχεράνη και να ποζάρει μαζί με τους εγκλωβισμένους έξι ως κινηματογραφικό συνεργείο που αναζητά locations για το Argo. Και μετά θα έφευγαν (κυρίες και) κύριοι με πτήση της Swiss Air. Τέτοιες ιστορίες που αψηφούν τους νόμους της πραγματικότητας και γίνονται stranger than fiction έρχονται μία φορά στα 100 χρόνια. Και στο φιλμ του Affleck το στόρι είναι ο αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής.
THE IMPOSSIBLE (2012)
Μια πενταμελής οικογένεια Βρετανών επισκέπτεται την Ταϊλάνδη τα Χριστούγεννα του 2004. Μετά το χτύπημα του φονικού τσουνάμι, η σοβαρά τραυματισμένη μητέρα και ο μεγαλύτερος γιος αναζητούν μέσα στο απόλυτο χάος τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Μετά το συγκλονιστικό 10λεπτο όπου απεικονίζεται το χτύπημα του τσουνάμι και η βιβλική καταστροφή που προκαλεί, η ιστορία εστιάζει στα μέλη μιας πενταμελούς οικογένειας τουριστών που χωρίζονται όταν χτυπά το πρώτο κύμα και τις αγωνιώδης προσπάθειες τους να επανενωθούν χωρίς να γνωρίζουν οι μεν εάν ζουν οι υπόλοιποι. Ο J. A. Bayona προέρχεται από το είδος της ταινίας τρόμου και του φαίνεται: το The Impossible είναι ένα συνεχές μαστίγωμα αισθήσεων και συναισθημάτων που -ειδικά αν έχεις παιδιά- δύσκολα θα αντέξεις μέχρι τέλους.
CAPTAIN PHILLIPS (2013)
Πλέοντας ανοιχτά της ανατολικής Αφρικής, το φορτηγό πλοίο Maersk Alabama καταλαμβάνεται από πειρατές. Ο Αμερικανός καπετάνιος του θα έρθει σε σκληρή αντιπαράθεση με το Σομαλό αρχηγό, 145 μίλια μακριά από τις ακτές. Όποιος ετοιμάζεται να απορρίψει το Captain Phillips ως ακόμα μία ηρωική αμερικανιά τύπου Under Siege, θα απογοητευτεί: εδώ δεν υπάρχει Στίβεν Σιγκάλ να σπάσει τους σβέρκους των κακών, εδώ που τα λέμε δυσκολεύεσαι να ΜΗΝ λυπηθείς τους φερόμενους ως «κακούς». Ο Tom Hanks είναι όσο καλός περιμένεις να είναι: Ο συνηθισμένος, συντηρητικός οικογενειάρχης, ο average Joe που δεν ξέρει και πολλά πέρα από τη δουλειά του, όμως την τελευταία ξέρει να την κάνει καλά. Αυτός που μαρκάρεται στη μνήμη με πυρακτωμένο σίδερο είναι ο Barkhad Abdi που υποδύεται τον κοκκαλιάρη αρχηγό των πειρατών. Σομαλός μετανάστης από τη Μινεάπολη, ο Abdi δεν είχε παίξει ποτέ ξανά στη ζωή του πριν κολλήσει ένα αυτόματο στο κεφάλι του Hanks και φωνάξει “No Al-Qaeda here. Just business”. Αυτή η σκοτεινή, ασκητική, ταλαιπωρημένη φιγούρα είναι το υλικό από το οποίο φτιάχνονται οι εφιάλτες.
AMERICAN SNIPER (2014)
Ο Chris Kyle υπήρξε ένας από τους καλύτερους και πιο «παραγωγικούς» (160 επιβεβαιωμένα θύματα και καμιά εκατοστή ακόμα φημολογούμενα) ελεύθερους σκοπευτές στη στρατιωτική ιστορία των ΗΠΑ – καταγράφηκε ότι έσωσε εκατοντάδες ζωές συναδέλφων του κατά τη διάρκεια της αμερικανικής επέμβασης στο Ιράκ. Ο Clint Eastwood αναμειγνύει αμερικανικό πατριωτισμό, Τεξανή βλαχιά, οπλολαγνεία, πολεμικά τραύματα, εσωτερικές συγκρούσεις, το μέτωπο στο σπίτι, οικογενειακό δράμα και μπόλικη μιλιταριστική προπαγάνδα, όμως επειδή είναι ο Eastwood και όχι κάποιος τυχάρπαστος, αντί για στεγνό ακροδεξιό κήρυγμα έχουμε ένα εξαιρετικό ψυχόδραμα γύρω από έναν ρηχό Τεξανό μπουρτζόβλαχο. Εξοχος ο Bradley Cooper που δεν διεκδίκησε ποτέ του δάφνες… βάθους: παρέμεινε μέχρι τον πρόωρο θάνατό του (τον σκότωσε ένας τρελαμένος βετεράνος που βοηθούσε) ένας απλοϊκός, ολίγον άξεστος και τραχύς redneck που δεν αμφισβήτησε ούτε για μια στιγμή το «καθήκον» του.
BLACK MASS (2015)
To Goodfellas συναντά το American Hustle κι ο Johnny Depp την ερμηνευτική του φόρμα, σ’ αυτό το φλύαρο αλλά σκοτεινό, βίαιο και ψυχοβγαλτικό δράμα που εξιστορεί το χρονικό του Whitey Bulger, ενός από τους πλέον διαβόητους γκάνγκστερς της σύγχρονης Αμερικής και το πώς σκαρφάλωσε στην κορυφή του οργανωμένου εγκλήματος της Βοστόνης ρουφιανεύοντας τον ανταγωνισμό στο FBI. Η αλήθεια είναι πως μέσα σε όλη αυτή τη δαιδαλώδη διαδρομή ανάμεσα σε χρήματα, μαγνητοταινίες και πτώματα υπάρχει περίπτωση να χαθείς έτσι και αφαιρεθείς έστω και για λίγο, όμως υπάρχει κάτι που θα σε επαναφέρει στην τσίτα και είναι ΚΑΘΕ σκηνή του Ντεπ.
THE 33 (2015)
Αυτή η αμερικανο-χιλιανή συμπαραγωγή διηγείται την πραγματική ιστορία των 33 Χιλιανών μεταλλωρύχων, που παρέμειναν εγκλωβισμένοι 700 μέτρα κάτω από το έδαφος επί 69 ημέρες, μετά την κατάρρευση του μεταλλωρυχείου του Σαν Χοσέ όπου εργάζονταν τον Οκτώβριο του 2010. Το σενάριο, που βασίστηκε στο σχετικό τηλεοπτικό αφιέρωμα του Jose Rivera και το βιβλίο Deep Down Dark του δημοσιογράφου της Los Angeles Times Héctor Tobar, μεταφέρει για πρώτη φορά τα όσα συνέβησαν μέσα στο μεταλλωρυχείο, καταγράφει το χρονικό της καταστροφής και παρακολουθεί τις ηρωικές προσπάθειες των σωστικών συνεργείων να προσεγγίσουν και να απεγκλωβίσουν τις 33 παγιδευμένες ψυχές.
DEEPWATER HORIZON (2016)
H καταστροφή της εξέδρας πετρελαίου Deepwater Horizon τον Απρίλιο του 2010 άφησε πίσω της 11 νεκρούς και περίπου 210 εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού – θεωρείται, όχι άδικα, η χειρότερη στην ιστορία των ΗΠΑ. Ο Peter Berg επανενώνεται τρία χρόνια μετά το Lone Survivor με τον βασικότερο εκπρόσωπο της αμερικανικής εργατικής τάξης Mark Wahlberg για μια ακόμα ιστορία λαϊκού ηρωισμού, επιβίωσης κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες και της αιώνιας ταξικής διαμάχης ανάμεσα στις αδίστακτες πολυεθνικές και το φτωχό πλην τίμιο προλεταριάτο. Ο Μπεργκ σκηνοθετεί με νεύρο, δεν χαραμίζει ούτε λεπτό σε περιττές σκηνές ή μελοδράματα και χάρη στο εντυπωσιακά πειστικό σκηνικό (που κατασκευάστηκε σε 80% κλίμακα με κομμάτια της πραγματικής εξέδρας) πετυχαίνει να μεταφέρει στον θεατή όλον τον τρόμο, την αγωνία, τον πανικό και την απελπισία των επιζώντων αυτής της εξωφρενικά παράλογης και εγκληματικής καταστροφής.
THE CONJURING 2 (2016)
Ο Patrick Wilson και η Vera Farmiga επαναλαμβάνουν τους ρόλους του υπαρκτού ζεύγους παραψυχολόγων ερευνητών Ed και Lorraine Warren οι οποίοι μεταβαίνουν στην Αγγλία για να βοηθήσουν μία διαζευγμένη μητέρα και τα τέσσερα παιδιά της που βασανίζονται από ένα poltergeist (θορυβώδες πνεύμα). Η -πραγματική- ιστορία είναι γνωστή ως «το στοίχειωμα του Ένφιλντ» και θεωρείται μέχρι σήμερα το μεταφυσικό γεγονός με τις περισσότερες καταγεγραμμένες μαρτυρίες (ακόμα κι από την αστυνομία!) και αποδείξεις – αν και δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν πως επρόκειτο για μια καλοστημένη φάρσα εκ μέρους των κοριτσιών της οικογένειας.
SULLY (2016)
Στις 15 Ιανουαρίου 2009 το αεροσκάφος της US Airways λίγα λεπτά μετά την απογείωσή του από το Λα Γκουάρντια χάνει και τους δύο κινητήρες από πρόσκρουση πουλιών. Χωρίς τη δυνατότητα επιστροφής στο αεροδρόμιο ή προσγείωσης σε κάποιο γειτονικό, ο βετεράνος πιλότος Chesley “Sully” Sullenberger πήρε την αδιανόητη και ριψοκίνδυνη απόφαση: προσυδάτωσε το αεροπλάνο στα παγωμένα νερά του ποταμού Χάντσον. Από τους 155 επιβαίνοντες, κανείς δεν έπαθε το παραμικρό, ένα «θαύμα στον Χάντσον» όπως το αποκάλεσαν τα media. Φυσικά καμία καλή πράξη δεν μένει ατιμώρητη κι ο Σάλι βρέθηκε στον κυκεώνα όχι μιας ανέλπιστης και φορτικής δημοσιότητας αλλά και της έρευνας της Υπηρεσίας Μεταφορών που τον κατηγόρησε ότι εξέθεσε σε κίνδυνο τους επιβάτες αγνοώντας ασφαλέστερες λύσεις και επιλέγοντας την πιο επικίνδυνη (στατιστικά σχεδόν κανένας δεν επιβιώνει από προσθαλάσσωση). Αυτό το πραγματικά απίστευτο συμβάν τράβηξε το ενδιαφέρον του Clint Eastwood, κι όχι μόνο ως θέμα αλλά κυρίως γιατί εμπεριέχει έναν δυνατό, αντισυμβατικό χαρακτήρα που είναι ταυτόχρονα νοικοκύρης, εργατικός και καλός Αμερικανός – η ειδικότητα του γερόλυκου σκηνοθέτη τα τελευταία χρόνια. Και ποιος ιδανικότερος να υποδυθεί τον καλό, έντιμο, λαϊκό Αμερικανό; Μα φυσικά ο Tom Hanks γιατί πολύ απλά James Stewart, Henry Fonda ή Gregory Peck δεν βρίσκονται πια ανάμεσά μας.
DARKEST HOUR (2017)
Ένας αγνώριστος Gary Oldman ως Winston Churchill είναι ο βασικός κράχτης αυτού του καλογυρισμένου βιογραφικού δράματος του Joe Wright που αφηγείται τις πρώτες εβδομάδες της πρωθυπουργίας του, όταν οι Ναζί είχαν αρχίσει να καταλαμβάνουν την Ευρώπη. Έχοντας όχι μόνο την απειλή της εισβολής των δυνάμεων του Χίτλερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και 300.000 στρατιώτες εγκλωβισμένους στη Δουνκέρκη, ο Churchill έπρεπε να αποφασίσει αν θα συνθηκολογήσει μαζί τους, στην πιο σκοτεινή στιγμή της δικής του αλλά και της ιστορίας της χώρας του ή αν θα τους αντιμετωπίσει στο πεδίο της μάχης.
THE LAUNDROMAT (2019)
H Κύπρος έχει την τιμητική της στο φιλμ του Steven Soderbergh γύρω απ’ τους τρόπους με τους οποίους οι διάφορες offshore και εταιρείες-κελύφη γαμάνε τον ανυποψίαστο μη-προνομιούχο πολίτη. Το νησί μας αναφέρεται όχι μία αλλά τρεις φορές ως παράδεισος για εταιρίες-σφραγίδες μαζί με άλλα μέρη του κόσμου που εντάσσονται στην κατηγορία «πού-στ’ανάθεμα-είναι-πάλι-αυτό;». Και τις τρεις φορές δια στόματος Gary Oldman και Antonio Banderas που υποδύονται τους πραγματικούς δικηγόρους Jürgen Mossack και Ramón Fonseca της ομώνυμης παναμέζικης δικηγορικής φίρμας που έγινε γνωστή, ή ορθότερα διαβόητη, από τις διαρροές των Panama Papers για τον ρόλο της στο ξέπλυμα και τη διακίνηση του παγκόσμιου μαύρου χρήματος.
Περιοδικό “Down Town”, τεύχος 694.
