Νέα στοιχεία αναμένεται να προστεθούν προσεχώς στο σκάνδαλο των παρακολουθήσεων που απασχολεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει άμεση σχέση με την Κύπρο. Κι αυτό γιατί στο τέλος του τρέχοντος μήνα θα ανοίξει κι επίσημα ο φάκελος που αφορά τη χρήση λογισμικών παρακολούθησης και παραβίασης δεδομένων ιδιωτικής επικοινωνίας, σε βάρος πολιτών.

Η εξεταστική επιτροπή της Ευρωβουλής που συστάθηκε τον περασμένο Μάρτιο για να θέσει υπό το μικροσκόπιο το Pegasus και άλλα παρεμφερή συστήματα παρακολούθησης, θα συνέλθει στις 30 Αυγούστου.

Σύμφωνα με τον προκαταρκτικό προγραμματισμό, η ακροαματική διαδικασία θα έχει ως αντικείμενο τα ακόλουθα ζητήματα:

. «Λογισμικά παρακολούθησης που χρησιμοποιήθηκαν εναντίον πολιτών».

. «Λογισμικά παρακολούθησης – θύματα και διορθωτικά μέτρα».

Μεταξύ άλλων, θα κληθεί να καταθέσει και ο Ελλαδίτης δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης. Η παρακολούθηση του κινητού του τηλεφώνου μέσω του λογισμικού Predator αποτέλεσε το έναυσμα για τις αποκαλύψεις στον Ελλαδικό χώρο για τις παράνομες παρακολουθήσεις. Η υπόθεση πήρε διαστάσεις με τη γνωστοποίηση ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, Νίκος Ανδρουλάκης, παρακολουθείτο από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ). Αποτέλεσμα ήταν η παραίτηση του διοικητή της ΕΥΠ, Παναγιώτη Κοντολέοντος και του Γρηγόρη Δημητριάδη, ο οποίος εκτελούσε χρέη γενικού γραμματέα του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.

Όπως γίνεται αντιληπτό, οι εργασίες των μελών της εξεταστικής επιτροπής, στην οποία συμμετέχει ως αντιπρόεδρος ο Κύπριος ευρωβουλευτής Γιώργος Γεωργίου, θα αγγίξουν την πιο ενδιαφέρουσα παράμετρο του όλου ζητήματος. Στην ουσία αυτό που θα εξετάσουν είναι κατά πόσον λογισμικά, όπως το Pegasus και το Predator, που αγοράστηκαν από κυβερνήσεις νόμιμα, χρησιμοποιήθηκαν πράγματι για σκοπούς εθνικής ασφάλειας των χωρών τους.

Ως γνωστόν, πληροφορίες, καταγγελίες και στοιχεία, δείχνουν ότι σε αρκετές περιπτώσεις τέτοια λογισμικά εξελίχθηκαν σε «όπλο» για κυβερνήσεις που ήθελαν να κατασκοπεύουν πολιτικούς αντιπάλους, δημοσιογράφους και πολιτικούς ακτιβιστές. Υπό αυτά τα δεδομένα τα αποτελέσματα της ακρόασης στις 30 Αυγούστου αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: 

Πάντως, μέχρι τις 30 Αυγούστου, που είναι προγραμματισμένη η συνεδρία της εξεταστικής επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου, δεν αποκλείεται να σημειωθούν εξελίξεις σε σχέση με το νησί μας. Θυμίζουμε ότι ο ευρωβουλευτής Γιώργος Γεωργίου, με επιστολή προς τους επικεφαλής της εν λόγω επιτροπής, είχε ζητήσει όπως τεθεί υπό το μικροσκόπιο ο ρόλος της Κύπρου και ειδικότερα η δραστηριότητα του Ταλ Ντίλιαν, ο οποίος πώλησε το λογισμικό παρακολουθήσεων Predator στην Ελλάδα, με εταιρεία που διασυνδέεται με το νησί μας. Ο Κύπριος πολιτικός είχε αιτηθεί στην εξεταστική επιτροπή την επιτόπου μετάβαση στελεχών της στην Αθήνα, με αφορμή την υπόθεση του Ανδρουλάκη.

Πιέσεις για Κύπρο

Εξάλλου, οι πιέσεις για διερεύνηση των εταιρειών του Ταλ Ντίλιαν (διευθυντής της ιδιοκτήτριας εταιρείας του βαν παρακολουθήσεων) και του ρόλου που διαδραμάτισε, συνεχίζονται. Ενδεικτική είναι επιστολή της Σόφι ιν τ’ Βελντ την περασμένη Δευτέρα προς τον ίδιο τον Ντίλιαν. Τον καλεί να την ενημερώσει για την εταιρεία συμφερόντων του, Passitora Ltd, που εδρεύει στη Λεμεσό. Σύμφωνα και με δημοσίευμα του «Φ» την περασμένη Κυριακή (07/08), πρόκειται για την πρώην WiSpear, ιδιοκτήτρια του βαν παρακολουθήσεων. Η Passitora φέρεται να εξαγόρασε κατά το 2018 τη Cytrox, η οποία ανέπτυξε το λογισμικό Predator. Μέσω του εν λόγω «προϊόντος» φέρονται να επιμολύνθηκαν οι τηλεφωνικές συσκευές των Ανδρουλάκη και Κουκάκη.

Η Ολλανδή ευρωβουλευτής των φιλελευθέρων, απέστειλε προχθές επιστολή και σε δύο αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τον Επίτροπο Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρέιντερς, καθώς και τον Επίτροπο Προϋπολογισμού και Διοίκησης, Γιοχάνες Χαν. Στους τελευταίους υποβάλλει σχετικά ερωτήματα, κάποια εκ των οποίων αφορούν και την υπόθεση στην Ελλάδα, που έχει κυπριακή… απόχρωση.

Όλα τα πιο πάνω, είναι ενδεικτικά του γεγονότος ότι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν δείχνουν διατεθειμένοι να παραιτηθούν από το θέμα. Άλλωστε, η Σόφι ιν τ’ Βελντ στις 18 Ιουλίου 2021 είχε ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει κατά πόσον από πλευράς Κύπρου τηρούνταν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες από το ενωσιακό δίκαιο σε σχέση με τις εξαγωγές προϊόντων της NSO, της εταιρείας, δηλαδή, που παράγει το λογισμικό παρακολουθήσεων Pegasus. Ζητούσε να μάθει, αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διερευνήσει κατά πόσον η πολιτική της ΕΕ για τον έλεγχο τον εξαγωγών και διακίνησης ‘ειδών διπλής χρήσης’  ακολουθήθηκε στην περίπτωση της Κύπρου. Η NSO, πάντως, αρνήθηκε τον περασμένο Ιούνιο ότι εξάγει το Pegasus από την Κύπρο.

Προχθές αργά το απόγευμα, εξάλλου, η εκπρόσωπος για θέματα εσωτερικών υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ανίτα Χίπερ, ανέφερε ότι η κομισιόν αναμένει από τις εθνικές Αρχές των κρατών-μελών να εξετάσουν διεξοδικά υποθέσεις παρακολουθήσεων για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών.

Κυπριακός απόηχος 

Χθες, η υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, Στέφη Δράκου, εξέδωσε γραπτή τοποθέτηση για το σύστημα απενεργοποίησης κινητών τηλεφώνων στις Κεντρικές Φυλακές, με αφορμή θέσεις που εξέφρασε ο ευρωβουλευτής Γιώργος Γεωργίου. Η κ. Δράκου τόνισε πως αυτό που ζητούσε από τη Διεύθυνση του σωφρονιστικού ιδρύματος στη βάση γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας, ήταν η ενεργοποίηση λειτουργίας του συστήματος ώστε να εντοπίζονται τα κινητά των κρατουμένων. Ο κ. Γεωργίου καλούσε την εξεταστική επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου να εξετάσει το θέμα με το σύστημα των Φυλακών και ενδεχόμενο παραβίασης δεδομένων ιδιωτικής επικοινωνίας, προσώπων πέραν των κρατουμένων. Εξάλλου, ο υποψήφιος για την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας Αχιλλέας Δημητριάδης, με ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι «εταιρεία που προμήθευσε το λογισμικό παρακολούθησης» στην υπόθεση των Ανδρουλάκη και Κουκάκη «είναι εγγεγραμμένη στην Κύπρο και έχει απασχολήσει την κοινή γνώμη στο παρελθόν». Διερωτάται αν ασκείται έλεγχος από την Κυβέρνηση και επισημαίνει την ανάγκη για «θέσπιση νομοθεσίας που να καθορίζει ένα αυστηρό και αναλογικό πλαίσιο». Τέλος ο -επίσης- ανεξάρτητος υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας Γιώργος Κολοκασίδης, με ανακοίνωσή του ζητά τη διεξαγωγή ανεξάρτητης ποινικής έρευνας και καθαρές απαντήσεις από την Κυβέρνηση για τις υποκλοπές.

Ανδρουλάκης: «Δεν πρόκειται να δεχθώ ενημέρωση “στο αυτί”»

Την κατηγορηματική του άρνηση να μετάσχει σε οποιαδήποτε ενημέρωση που δεν διέρχεται μέσα από τις επίσημες θεσμικές διαδικασίες για την υπόθεση της παρακολούθησής του, εξέφρασε χθες ο πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης.

Στην ουσία απαντούσε στις αιτιάσεις της ελληνικής Κυβέρνησης ότι ο ίδιος αρνείται να ενημερωθεί.

«Ξεκαθαρίζω σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να μπω σε προφορική συζήτηση με τις αρχές της ΕΥΠ, που λειτούργησαν παρά το Σύνταγμα και τους νόμους», αναφέρει σε γραπτή δήλωσή του ο Νίκος Ανδρουλάκης.

«Ζητώ να διαβιβαστεί αμέσως το σύνολο του φακέλου στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας και να ενημερωθούν με τον πιο επίσημο τρόπο η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, για τους λόγους της παράνομης και αντισυνταγματικής παρακολούθησής μου από την ΕΥΠ», υπογράμμισε.

«Δεν πρόκειται να δεχθώ ενημέρωση “στο αυτί”. Δεν πρόκειται να ανεχθώ “απώλεια” ή αλλοίωση στοιχείων. Δεν θα παίξω το παιχνίδι της συνωμοσιολογίας με τις διαρροές για ξένες χώρες. Σας διέψευσαν εκθέτοντας σας οι Πρεσβείες της Αρμενίας και της Ουκρανίας», συμπληρώνει.

Ασκώντας δριμεία κριτική στην ελληνική κυβέρνηση για «παράνομες πρακτικές» αναφορικά με τις παρακολουθήσεις, ο κ. Ανδρουλάκης ξεκαθαρίζει ότι δεν πρόκειται να μετάσχει σε μια «εξωθεσμική διαδικασία, που δεν είναι ούτε νόμιμη ούτε ηθική». Πρόσθεσε ότι δεν έχει καμία εμπιστοσύνη σε υπουργούς της ελληνικής κυβέρνησης που ισχυρίζονται ότι «μπορεί να έχει καταστραφεί ο φάκελος της παρακολούθησης».

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Δεν ξεμπερδέψαμε

Για όσους ασχολούνται με το θέμα των παρακολουθήσεων, γνωρίζουν πως η Ευρωπαϊκή Ένωση με τους ισχυρούς μηχανισμούς της δεν πρόκειται να αφήσει την όλη υπόθεση να περάσει έτσι. Όχι μόνο τίθεται θέμα θεμελιωδών συνταγματικών δικαιωμάτων (παραβίαση απορρήτου της ιδιωτικής επικοινωνίας), αλλά φαίνεται να προκύπτουν κι άλλα ζητήματα με τους κανόνες εξαγωγής «προϊόντων» εταιρειών που έχουν ως αντικείμενο λογισμικά παρακολούθησης. Ούτε οι ΗΠΑ αδιαφορούν. Περί τα τέλη του περασμένου έτους το αρμόδιο αμερικανικό υπουργείο έβαλε σε black list την εταιρεία NSO (Pegasus). Η Κύπρος, λοιπόν, δεν ξεμπέρδεψε ούτε με το πρόστιμο στην εταιρεία του κατασκοπευτικού βαν, αλλά ούτε και με τη δήλωση του Πελεκάνου ότι δεν γίνονταν παρακολουθήσεις πολιτικών και δημοσιογράφων.