Πόλεμος και στις πληροφορίες – Στο φως Ρωσικά έγγραφα

Του Thomas Brewster

Η Emma Best, γνωστή ως επικεφαλής και συνιδρύτρια του Distributed Denial of Secrets (DDoSecrets) –ενός οργανισμού που έχει αφιερωθεί στη δυνατότητα της ελεύθερης μετάδοσης δεδομένων για το δημόσιο συμφέρον– κοιμάται ελάχιστα τον τελευταίο καιρό. Αιτία: τα σφοδρά κύματα ειδήσεων για τον πόλεμο, την πανδημία, την υπερθέρμανση του πλανήτη και –ξανά– για τον πόλεμο. Αυτή την περίοδο, όμως, το νευρικό της σύστημα είναι τσακισμένο για έναν ακόμη λόγο: η Best λαμβάνει μέρος στον “πόλεμο πληροφοριών” που διεξάγουν Ρωσία και Ουκρανία στο πεδίο του διαδικτύου. 

ΛΕΠΤΟ ΠΡΟΣ ΛΕΠΤΟ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Την Πέμπτη, ο οργανισμός της Best –παρόμοιος με το Wikileaks– δημοσίευσε έναν τεράστιο όγκο αρχείων που, όπως υποστηρίζει, υπέκλεψε ένα μέλος της ακτιβιστικής ομάδας χάκερ των Anonymous από τη Roskomnadzor – τη ρωσική ομοσπονδιακή υπηρεσία που είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση και τη λογοκρισία των ΜΜΕ. Πρόκειται για έναν μεγάλο αριθμό e-mail και συνημμένων εγγράφων. Το Forbes εξέτασε την περασμένη εβδομάδα πώς η Roskomnadzor απαίτησε από αμερικανικές εταιρείες –ιδίως από την Google– να λογοκρίνουν περιεχόμενο κατά την τελευταία δεκαετία: από τις ουκρανικές διαδηλώσεις που ανέβαιναν σε βίντεο στο YouTube μέχρι υλικό που αφορά τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, τους οποίους η Ρωσία θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση. Η διαρροή των εσωτερικών εγγράφων της Roskomnadzor, αποκαλύπτει πόσο βαθιά φτάνει η λογοκρισία του Κρεμλίνου στο διαδίκτυο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Οι νάρκες- πεταλούδες μπλοκάρουν την απομάκρυνση αμάχων

(Σημείωση: γίνονται αναφορές που δείχνουν ότι η Ρωσία λογοκρίνει οτιδήποτε αναφέρεται στον πόλεμο ως ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η Roskomnadzor απέκλεισε τη χρήση του Facebook από τη Ρωσία αφού επισήμανε ρωσικά άρθρα ως ανακριβή. Απειλεί επίσης ότι θα μπλοκάρει τη ρωσική Wikipedia επειδή συμπεριέλαβε ένα άρθρο για τη ρωσική εισβολή.)

Η ρωσική υπηρεσία δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό κατά τον χρόνο δημοσίευσης αυτού του άρθρου.

Η πρώτη “παρτίδα” των δεδομένων της Roskomnadzor που διέρρευσαν αριθμεί 340.000 αρχεία και ο όγκος τους ξεπερνά τα 800 gigabytes. Δεν καλύπτουν τη δραστηριότητα της Roskomnadzor σε εθνικό επίπεδο, αλλά στη ρωσική Δημοκρατία του Μπασκορτοστάν (Μπασκιρία). Πρόκειται για το πολυπληθέστερο ομοσπονδιακό υποκείμενο της χώρας, το οποίο δεν έχει αυτονομία.

Το DDoSecrets αποκαλύπτει τις πληροφορίες τώρα, καθώς φοβάται ότι η Ρωσία θα αποκοπεί σύντομα από το ευρύτερο διαδίκτυο. Τις τελευταίες ημέρες, μεγάλοι πάροχοι internet backbone αποσύρονται από τη χώρα, απειλώντας τη δυνατότητα της Ρωσίας να συνδέεται με servers στο εξωτερικό. “Η πηγή, μέλος των Anonymous, θεώρησε ότι ο ρωσικός λαός πρέπει να αποκτήσει πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν την κυβέρνησή του. Επιπλέον, εξέφρασε την αντίθεσή της στο να αποκοπεί ο ρωσικός λαός από τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και τον έξω κόσμο”, αναφέρει η ανακοίνωση του DDoSecrets.

Σε ερώτηση για το αν ανησυχούν για την είσοδό τους σε αυτό τον “πόλεμο πληροφοριών” σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή, και μάλιστα δημοσιοποιώντας πληροφορίες από ένα ρωσικό κυβερνητικό όργανο, η Best έστειλε στο Forbes ένα GIF που δείχνει ένα χαριτωμένο τερατάκι-κινούμενο σχέδιο να χτυπάει ένα πληκτρολόγιο και ένα μήνυμα από το προφίλ του οργανισμού στο Twitter που έγραφε: “Бáба-Ягá UwU,” ή, στα αγγλικά, “Baba Yaga UwU”. Η Baba Yaga είναι ένας αινιγματικός χαρακτήρας της σλαβικής λαογραφίας, που συχνά απεικονίζεται σαν μια άγρια γυναίκα. Το UwU είναι το emoticon της “χαριτωμένης φατσούλας”. Το οξύμωρο της εικόνας υποδηλώνει την –ενίοτε– σκληρή φύση της Best, σε συνδυασμό με την επίγνωση ότι η δραστηριότητα του οργανισμού της πολύ πιθανόν να εξοργίσει αρχές και φορείς εξουσίας.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το DDoSecrets διαρρέει δεδομένα για τη Ρωσία. Το 2019, έφερε στο φως έναν τεράστιο αριθμό e-mail και αρχείων που, σύμφωνα με τον οργανισμό, προέρχονταν από Ρώσους πολιτικούς, δημοσιογράφους, ολιγάρχες, προσωπικότητες από τον χώρο της θρησκείας και εθνικιστές/τρομοκράτες στην Ουκρανία. Μεγάλο μέρος των εγγράφων εστίαζε στην επιχειρησιακή δραστηριότητα της Ρωσίας στην Ουκρανία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, και κάποια εξ αυτών φέρονται να υποκλάπηκαν μετά από κυβερνο-επίθεση στο ρωσικό Υπουργείο Εσωτερικών.

Ωστόσο, η Best δεν προβαίνει σε αυτές τις διαρροές από πατριωτικό καθήκον. Στο παρελθόν, πρόθυμα αποκάλυψε στοιχεία για αμερικανικές οντότητες, ιδίως για την αστυνομία. “Δεν θέλω να έχω κάποια εθνικότητα”, τονίζει η Best. “Δεν χαίρομαι που με προσδιορίζουν ως Αμερικανίδα. Δεν χαίρομαι καθόλου”. “Γιατί;” είναι η ερώτηση. Και η απάντηση: “Ιμπεριαλισμός, υπερ-καπιταλισμός, νεοαποικιοκρατία, στρατιωτική επέκταση, παρακολούθηση των πάντων, στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας, το ίδιο το αστυνομικό σύστημα”.

Το Forbes δεν μπόρεσε να επαληθεύσει την τελευταία διαρροή, η οποία έρχεται μετά τη δημοσιοποίηση e-mail και διαγραμμάτων που φέρεται να έχουν κλαπεί από τη λευκορωσική εταιρεία κατασκευής όπλων Tetraedr, λίγες ημέρες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. (Η Tetraedr δεν έχει απαντήσει σε αίτημα για σχολιασμό.) Ωστόσο, η DDoSecrets δεν έχει πιαστεί μέχρι σήμερα να διαδίδει ψευδή στοιχεία μεγάλης σημασίας. Στο παρελθόν έχει φέρει στο φως στοιχεία για παραβάσεις των αστυνομικών αρχών μετά τις διαδηλώσεις για τη δολοφονία του George Floyd, αλλά και πιο αμφιλεγόμενα δεδομένα, που αφορούν θύματα επιθέσεων ransomware, τα οποία αποκαλύφθηκαν αφού οι εμπλεκόμενοι αρνήθηκαν να πληρώσουν λύτρα στους δράστες. Η Best επισημαίνει ότι “κατά καιρούς έχω λάβει διορθώσεις για τις περιγραφές ορισμένων δεδομένων, οι οποίες έχουν συνδράμει στην αποσαφήνισή τους. Ορισμένα σύνολα δεδομένων περιέχουν ψευδείς πληροφορίες, το επισημαίνουμε προληπτικά”.

Σε μια εποχή που διακινούνται πολλές εσφαλμένες θεωρίες ως προς τη νομιμότητα των κυβερνο-επιθέσεων κατά ουκρανικών και ρωσικών οντοτήτων, και καταγγέλλεται διάδοση fake news και από τις δύο πλευρές, το περιεχόμενο της τελευταίας διαρροής ήταν αξιόλογο. Η Best ανέφερε ότι τα δεδομένα προήλθαν από έναν χάκερ των Anonymous και δεν έχουν εντοπιστεί ενδείξεις ότι τα δεδομένα είναι ψευδή.

“Καταφέραμε να επαληθεύσουμε ότι τα στοιχεία προέρχονται από το γραφείο που μας υπέδειξε η πηγή”, πρόσθεσε. “Πιστεύουμε ότι η πηγή μας ήταν ειλικρινής και μέχρι στιγμής δεν έχουμε εντοπίσει ανακρίβειες στα δεδομένα”.

Η Best έχει επίγνωση των πιθανοτήτων να έχουν αλλοιωθεί πληροφορίες που εμπεριέχονται στην τελευταία διαρροή. “Σε έναν τόσο μεγάλο όγκο αρχείων, πάντοτε είναι πιθανό να υπάρχουν αλλοιώσεις ή να έχουν φυτευτεί στοιχεία”.

Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο η δημοσίευση της διαρροής απλώς να δημιουργεί περισσότερο θόρυβο μες στον ορυμαγδό της πληροφόρησης, αν και το DDoSecrets έχει τους υποστηρικτές του. Ο David Betz, καθηγητής της Θεωρίας του Πολέμου στον Σύγχρονο Κόσμο στο King’s College του Λονδίνου, δήλωσε ότι υποστηρίζει το Wikileaks και, εκ πρώτης όψεως, το ίδιο ισχύει και για την τελευταία διαρροή της Best. “Νομίζω ότι είναι θετικό γεγονός. Οι λογοκριτές πρέπει να εκτίθενται”, τόνισε ο Betz.

Ωστόσο, “όποιος βουτάει μες τα δεδομένα θα πρέπει να είναι προσεκτικός”, προειδοποίησε η Best. Τα συνημμένα αρχεία στα e-mail που περιέχονται στα αρχεία θα μπορούσαν να είναι “μολυσμένα” με κακόβουλο λογισμικό. Ο ιστότοπος του DDoSecrets διαθέτει μια σειρά από συνδεδεμένα εργαλεία που μπορούν να προστατεύσουν τους χρήστες, αν και, όπως κάθε τεχνολογία, δεν είναι απολύτως εγγυημένη η ασφαλής πλοήγησή τους. 

Προσεγγίστε προσεκτικά τα έγγραφα, όπως πρέπει να κάνετε και με τις σφοδρές εχθροπραξίες στο πεδίο των πληροφοριών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. 

Πηγή: Forbes