Με τη συμπερίληψη ασφαλιστικών δικλίδων για να αποτραπεί η εκμετάλλευση και η κατάχρηση του μειωμένου φορολογικού συντελεστή κατά την αγορά ή την ανέγερση κύριας κατοικίας, το Υπουργείο Οικονομικών ετοίμασε αναθεωρημένο νομοσχέδιο το οποίο θα συζητηθεί αύριο στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών. Το νέο κείμενο του νομοσχεδίου είναι αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων που υπήρξαν μεταξύ τεχνοκρατών του Υπουργείου Οικονομικών και του ΕΤΕΚ, για να αρθούν οι επιφυλάξεις που εκφράστηκαν στο προηγούμενο νομοσχέδιο που είχε κατατεθεί στη Βουλή, σύμφωνα με το οποίο 5% ΦΠΑ θα επιβαλλόταν στα πρώτα 140 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ) του ακινήτου, με συνολικό εμβαδόν μέχρι 200 τ.μ. Τότε υπήρξαν έντονες αντιδράσεις ότι ο τομέας των ακινήτων θα δεχόταν μεγάλο πλήγμα, λόγω της μείωσης των τ.μ.

Από το 2016 και μέχρι σήμερα το φορολογικό καθεστώς που εφαρμόζεται είναι η επιβολή μειωμένου ΦΠΑ στα πρώτα 200 τ.μ. του ακινήτου ανεξαρτήτως εμβαδού. Καθεστώς για το οποίο η Κομισιόν κίνησε πέρσι το καλοκαίρι διαδικασία επί παραβάσει κατά της Δημοκρατίας, λόγω της μη στοχευμένης και καταχρηστικής εφαρμογής του. Στο αναθεωρημένο νομοσχέδιο λαμβάνονται υπόψη η αξία της συναλλαγής του ακινήτου και τα τετραγωνικά μέτρα, ενώ γίνεται διαχωρισμός των κατοικιών με τα διαμερίσματα, έτσι ώστε να μην επαναληφθούν τα φαινόμενα των προηγούμενων χρόνων, όταν εκατομμυριούχοι ξένοι επενδυτές, στο πλαίσιο του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος, αγόραζαν ένα μικρό παραθαλάσσιο πολυτελέστατο διαμέρισμα και επωφελούνταν του μέτρου, το οποίο μόνο κοινωνικό δεν ήταν, καθώς στο όνομα της κοινωνικής πολιτικής κάποιοι έκαναν πάρτι. Το νέο αναθεωρημένο νομοσχέδιο προβλέπει πως 5% ΦΠΑ θα επιβάλλεται στα πρώτα 170 τ.μ. κατοικιών, με συνολικό εμβαδόν μέχρι 220 τ.μ. και με συνολική αξία συναλλαγής που να μην υπερβαίνει τις €350 χιλ. Επίσης, μειωμένο ΦΠΑ 5% θα επιβάλλεται και για τα πρώτα 90 τ.μ. διαμερισμάτων, με συνολικό εμβαδόν μέχρι 110 τ.μ. και με συνολική αξία που δεν θα υπερβαίνει τις €200 χιλ.

Παράλληλα, στο αναθεωρημένο νομοσχέδιο προστέθηκε και νέα πρόνοια, σύμφωνα με την οποία, στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής για τα άτομα με αναπηρία ΑΜΕΑ δεν θα εφαρμόζεται το κριτήριο του συνολικού εμβαδού κατοικίας. Επίσης, στο νομοσχέδιο περιλήφθηκαν και μεταβατικές διατάξεις, έτσι ώστε να μην αδικηθούν αυτοί που ανεγείρουν ή θα αγοράσουν κύρια κατοικία.

Οι διατάξεις της νέας νομοθεσίας θα ισχύουν για υπεύθυνες δηλώσεις που υποβάλλονται στην αρμόδια αρχή για την εξασφάλιση μειωμένου ΦΠΑ μετά τις 30 Νοεμβρίου του 2022. Οι τέσσερις αλλαγές που έγιναν στο νομοσχέδιο είναι καθοριστικές, καθώς βάζουν ένα δίκτυ προστασίας από την εκμετάλλευση και την κατάχρηση. Ωστόσο, ακόμα είναι άγνωστη η θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς  το αναθεωρημένο νομοσχέδιο δεν της έχει προωθεί. Το αρμόδιο υπουργείο εκτιμά πως θα πειστεί η Κομισιόν, καθώς οι αλλαγές που έγιναν είναι τεκμηριωμένες και στηρίζονται σε δεδομένα της Στατιστικής Υπηρεσίας που αφορούν τις πωλήσεις. Λογικά, οι κυπριακές αρχές θα έπρεπε να στείλουν στις Βρυξέλλες το νέο νομοσχέδιο προτού προωθηθεί στα κόμματα, έτσι ώστε να δείξουν πως γίνονται κάποιες ενέργειες για να αποτραπεί το πρόστιμο. Από την άλλη, όμως, ίσως ο λόγος που δεν έχει σταλεί στην ΕΕ είναι οι πιθανές επιπρόσθετες αλλαγές στις οποίες θα προχωρήσει η Βουλή.

Είναι δεδομένο πως στη αυριανή συζήτηση τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα διαφωνήσουν με το νομοσχέδιο, καθώς είχαν ζητήσει επιστροφή στο καθεστώς του 2011. Δηλαδή, να επιβάλλεται μειωμένο ΦΠΑ στα πρώτα 200 τ.μ. της κύριας κατοικίας, με συνολικό εμβαδό μέχρι 275 τ.μ. Πρόταση την οποία απέρριψε η ΕΕ, καθώς δεν πληρούσε τον κοινωνικό σκοπό της ευρωπαϊκής οδηγίας. Το θέμα συζητείτο σχεδόν εδώ και ένα χρόνο, με αποτέλεσμα κάποιοι που δεν είναι δικαιούχοι, να συνεχίζουν να το εκμεταλλεύονται. Αύριο, οι εκπρόσωποι των κομμάτων αντί να αναλωθούν σε λαϊκισμό, θα ήταν καλό να επικεντρωθούν στην έγκριση του νομοσχεδίου για να γλιτώσει η χώρα τις χρηματικές κυρώσεις από την ΕΕ. Τα 170 τ.μ. για μια κύρια κατοικία, δεν είναι λίγα. Πλέον πρέπει όλοι να καταλάβουμε πως δεν είναι καιρός για να έχουμε επαύλεις και κατοικίες των 300 και 350 τ.μ. και να συμβαδίσουμε με τα δεδομένα της εποχής. Πρέπει να καταλάβουμε πως όσο μεγαλύτερο είναι ένα σπίτι, τόσο περισσότερα είναι τα λειτουργικά έξοδα, αλλά και η φορολογία.