Τα γεγονότα στο σχολείο του Ριζοκαρπάσου ήρθαν για να μας ξυπνήσουν από το λήθαργο. Ήρθαν για να μας θυμίσουν έννοιες οι οποίες αποτυπώνουν τις πραγματικότητες στην Κύπρο. Λέξεις όπως είναι η κατοχή, οι εγκλωβισμένοι και ο στρατός κατοχής. Αναφορές που αφήσαμε να ξεχαστούν και να ξεθωριάσουν στο πέρασμα του χρόνου έχοντας την ψευδαίσθηση πώς θα έσβηναν από μόνες τους τις αλήθειες της ιστορίας.
Είναι και αυτό όμως μια θλιβερή συνέπεια της αστόχευτης πορείας μας όλα αυτά τα χρόνια που από την μια άκρη πάει αυτόματα στην άλλη.
Η κατοχή είναι κατοχή ως αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής του 1974 και αυτό δεν αλλάζει σε καμία περίπτωση. Όπως και δεν παραγράφεται η ανάγκη για μια πολιτική διευθέτηση στην Κύπρο που να επιτρέπει την ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία όλων των κατοίκων της. Αυτό όμως προϋποθέτει την απαλλαγή από την κατοχή…
Το Ριζοκάρπασο, οι εγκλωβισμένοι και τα σχολεία των παιδιών της περιοχής είναι ακριβώς αυτό που αποτυπώνει χαρακτηριστικότερα την ιστορική πραγματικότητα στην Κύπρο. Στο Ριζοκάρπασο δεν λειτουργεί απλά ένα σχολείο παιδιών Ελληνοκυπρίων, αλλά ένα σχολείο σε μια κατεχόμενη περιοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Για αυτό και η λειτουργία του σημαίνει πολύ περισσότερα πράγματα από τη λειτουργία ενός οποιουδήποτε άλλου σχολείου. Είναι η αποτύπωση των προσπαθειών και του αγώνα ενός λαού για υπεράσπιση πρώτα και κύρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των παιδιών και εν συνέχεια της διατήρησης του ελληνοκυπριακού στοιχείου στην περιοχή.
Στον αφανισμό του ελληνοκυπριακού στοιχείου είναι που στοχεύουνε και οι πιέσεις και η λογοκρισία και ο έλεγχος που θέλει να ασκεί το κατοχικό καθεστώς. Από την εποχή της Ελένης Φωκά, της δασκάλας σύμβολο των δύσκολων χρόνων στην μετά την εισβολή εποχή, που παρέμενε εγκλωβισμένη διδάσκοντας τα παιδιά του Ριζοκαρπάσου με κίνδυνο ακόμα και της ίδιας της ζωής της, μέχρι το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, την επαναλειτουργία του Γυμνασίου και της προδημοτικής έως και το σήμερα.
Σήμερα μπορεί τα πράγματα να είναι διαφορετικά. Το άνοιγμα των οδοφραγμάτων συνέβαλε στο να καλυτερεύσουν οι συνθήκες της καθημερινότητας των εγκλωβισμένων λόγω των εύκολων μετακινήσεων από και προς τις ελεύθερες περιοχές και κυρίως διότι πλέον υπάρχει πιο άμεση επικοινωνία αυτών των ανθρώπων με τις ελεύθερες περιοχές και άρα υπάρχει και πιο άμεση αντίδραση με διαβήματα από ελληνοκυπριακής πλευράς μέσω της Κυπριακής Δημοκρατίας για όλες τις ενέργειες που γίνονται από το κατοχικό καθεστώς. Όπως έγινε και στη συγκεκριμένη περίπτωση με το σχολείο του Ριζοκαρπάσου.
Η αντίδραση που ακολούθησε από πλευράς κατοχικών αρχών έναντι των όσων ανέφερε η Υπουργός Παιδείας στις Βρυξέλλες, είναι μια απόδειξη πώς το πέρασμα του χρόνου και η αλλαγή των δεδομένων στην μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων εποχή, δεν αλλάζει επί της ουσίας την πραγματικότητα στην Κύπρο.
Οι άνθρωποι του κατοχικού καθεστώτος εισέβαλαν στο σχολείο και έκαναν φύλλο και φτερό τα βιβλία και ανέκριναν εκπαιδευτικούς. Πώς αλλιώς παρά ως εκφοβισμός μπορεί να ερμηνευθεί η συγκεκριμένη ενέργεια;
Με την Καρπασία είναι πάντα αλλιώς τα πράγματα. Οι άνθρωποι που έμειναν εκεί μετά την τουρκική εισβολή αποτελούν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της ιστορίας αυτού του τόπου. Άντεξαν πολλά στο πέρασμα του χρόνου. Κακοποιήσεις, στερήσεις, ακόμα και δολοφονίες.
Για πολλά χρόνια, τα παιδιά των εγκλωβισμένων μόλις τέλειωναν το δημοτικό σχολείο έπρεπε να έρθουν στις ελεύθερες περιοχές για να συνεχίσουν την φοίτηση τους στο γυμνάσιο. Μακριά από τους γονείς τους, μακριά από τους δικούς τους ανθρώπους. Μόνοι και άγνωστοι πολλές φορές. Και όταν ενηλικιώνονταν δεν μπορούσαν να επιστρέψουν πίσω γιατί οι κατοχικές αρχές δεν τους έδιναν άδεια.
Η κατοχή μπορεί να «κοινωνικοποιήθηκε», μπορεί απλά να την έχουμε συνηθίσει και να μην μας ενοχλεί, μπορεί και χίλια δυο άλλα. Η ουσία όμως είναι ότι είναι εκεί και παραμένει ως απειλή για όλους μας. Όχι μόνο τους Ελληνοκυπρίους αλλά και τους ίδιους τους Τουρκοκύπριους των οποίων η Τουρκία επικαλείται την προστασία τους κρατώντας τους σε απομόνωση…
