Με ρωτούσε ένας φίλος Τουρκοκύπριος, που είδε το κείμενο μου για το αθηναϊκό κράτος, με αφορμή τις νέες δηλώσεις του Χρήστου Ροζάκη, και προσπαθούσε να καταλάβει ποια είναι η διαφορά των δικών μας σκέψεων και αισθημάτων για την Ελλάδα με αυτές των Τουρκοκυπρίων για την Τουρκία.
Όταν γράφεις για την Ελλάδα, μου είπε, φοβάμαι ότι μοιάζεις με τους Τουρκοκύπριους που θέλουν την Τουρκία στην Κύπρο, θέλουν τον τουρκικό στρατό, τις εγγυήσεις κ.λπ.
Η αλήθεια, λοιπόν, για να είμαστε εξηγημένοι, είναι ότι διαφέρουμε από τη γη στον ουρανό. Και είναι ευκαιρία να το ξεκαθαρίσουμε, λέγοντας τα πράματα με το όνομά τους. Παρότι η μεγάλη διαφορά είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού: Οι Τουρκοκύπριοι, η μεγάλη πλειονότητα νομίζω, έμειναν κολλημένοι στη δεκαετία του 60. Οι Ελληνοκύπριοι, πολλοί Ελληνοκύπριοι, μπορεί να έμειναν επίσης κολλημένοι στην ιστορία, αλλά μετά το 74 πέρασαν περίοδο απογαλακτισμού. Τόσο λόγω της τραγωδίας που βίωσαν με την εισβολή και την κατοχή, όσο και λόγω της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σέβονται και αναφέρονται συχνά στην ελληνική ιστορία τους, όπως θα κάνουν και αύριο με αφορμή την επέτειο, αλλά η συντριπτική πλειονότητά τους, είναι πια συνειδητοποιημένοι ότι το μέλλον τους είναι σε μια ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα. Η Ένωση με την Ελλάδα πέρασε από το πλυντήριο του ευκταίου και του εφικτού πριν από πολλές δεκαετίες. Και η αναφορά στην Ένωση ως τον προαιώνιο πόθο των Ελλήνων της Κύπρου αφορά τους προγόνους τους, όχι τους σημερινούς.
Δεν υπάρχει σήμερα κανένας πολιτικός ταγός που να δηλώνει ότι η Κύπρος ανήκει στην Ελλάδα, όπως ακούς τον Ερσίν Τατάρ να δηλώνει ότι η Κύπρος ανήκει στην Τουρκία. Το έλεγε και την Πέμπτη στην Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Γκιουνές, δήλωνε ότι το 1878 η Κύπρος παραδόθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στη Βρετανία για σκοπούς διοίκησης, αλλά η ιδιοκτησία παραμένει στην διάδοχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Τουρκία!
Αυτό δεν θα το ακούσεις από κανέναν Ελληνοκύπριο. Μπορεί να λένε πολλοί ότι η Κύπρος είναι κομμάτι του ελληνισμού, αλλά γνωρίζουν ότι «η ιδιοκτησία» ανήκει στους Κύπριους. Μπορεί προς απάντηση στον Τατάρ να αναφερθούμε κι εμείς σε αυτή την στήλη (και το κάνουμε συχνά) στην ελληνική ιστορία 3.000 χρόνων του νησιού, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι «η ιδιοκτησία» παραμένει στον Τεύκρο ή στον Ευαγόρα.
Άλλο, λοιπόν, να έχεις επίγνωση των σημερινών δεδομένων, άλλο να σέβεσαι την ιστορία σου, την ταυτότητα, τον πολιτισμό, άλλο να γνωρίζεις ως ελληνοκυπριακή κοινότητα ότι για την επιβίωσή σου μόνο την Ελλάδα έχεις αρωγό και άλλο να θεωρείς την Κύπρο ιδιοκτησία της Ελλάδας ή της Τουρκίας.
Η άλλη μεγάλη διαφορά είναι ότι οι Ελληνοκύπριοι, χωρίς να διαγράφουν την ιστορία τη δική τους ή των Τουρκοκυπρίων, στο ενδεχόμενο να λυθεί το Κυπριακό είναι απολύτως έτοιμοι να συνεργαστούν, να ευημερήσουν, να κυβερνήσουν μαζί με όλους τους νόμιμους Κύπριους, ειρηνικά και χωρίς διακρίσεις, σε ένα νησί των Κυπρίων. Όχι των εποίκων, φυσικά. Ούτε την Τουρκία, ούτε την Ελλάδα, ούτε τη Βρετανία θέλουν να έχουν ρόλο στη διαχείριση της χώρας και της ζωής τους. Σε αντίθεση με τους Τουρκοκύπριους, που με κάθε τρόπο εκφράζουν την επιθυμία να παραδώσουν τη χώρα τους στην Τουρκία. Όπως ήδη την παρέδωσαν μισό αιώνα τώρα.
Όχι τώρα, λόγω των δυσκολιών που απορρέουν από την παρανομία της κατοχής, αλλά και σε όποια πιθανή διευθέτηση στο μέλλον. Κόκκινη γραμμή, λένε, ο κατοχικός στρατός και οι εγγυήσεις. Ποιος Ελληνοκύπριος είπε ποτέ ότι είναι κόκκινη γραμμή ο ρόλος της Ελλάδας στην Κύπρο; Ε, είναι μεγάλη διαφορά!
Όταν νιώθουν διάδοχοι
Αύριο οι Έλληνες της Κύπρου τιμούν την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης. Όχι επειδή κόλλησαν στο παρελθόν, αλλά επειδή οι παππούδες τους έλαβαν μέρος στην Επανάσταση. Και δυστυχώς, για τους Τούρκους της Κύπρου που πιστεύουν ότι είναι απόγονοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αυτή η επανάσταση ήταν εναντίον τους. Είχαν θυσίες οι Ελληνοκύπριοι και στην Κύπρο και σε όλα τα μέρη της επαναστατημένης Ελλάδας. Κι αυτό δεν διαγράφεται. Μπαίνει στις σελίδες της ιστορίας και μένει εκεί με σεβασμό και επίγνωση, αν θέλουμε να έχουμε μέλλον. Το να πιστεύεις, όμως, σήμερα ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία συνεχίζεται από την διάδοχό της, την Τουρκία, είναι παραφροσύνη.
Σεβασμός, όχι μηδενισμός
Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, μετά την απελευθέρωση, ο Ιωάννης Καποδίστριας, ήταν μισός Κύπριος. Ο πατέρας του Κερκυραίος, η μητέρα του Κύπρια. Ούτε στην Ελλάδα δεν το γνωρίζουν αυτό κι όσοι το γνωρίζουν το αποκρύβουν. Ακριβώς γιατί κατά την περίοδο του απογαλακτισμού από τη «μητέρα πατρίδα», δεν σεβαστήκαμε την ιστορία μας, την μηδενίσαμε αντί να την αναγνωρίσουμε ως ιστορία και να την σεβαστούμε για να προχωρήσουμε στο μέλλον. Και τώρα φτάσαμε στο σημείο να μας λένε ότι είμαστε και στην ιδιοκτησία της Τουρκίας. Ε, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να το αντιμετωπίσουμε αυτό παρά μόνο με την ιστορική αλήθεια.
