Κάθε τόσο διαβάζουμε στον τύπο για εικονικούς γάμους μεταξύ Ευρωπαίων πολιτών και πολιτών τρίτων χωρών, με τους τελευταίους να επιδιώκουν να αποκτήσουν νόμιμη και μόνιμη διαμονή στην Κύπρο και κατ’ επέκταση σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, κάποιοι δήμοι, στους οποίους τελούνται πολλοί τέτοιοι εικονικοί γάμοι στοχοποιούνται και επικρίνονται ότι δεν ασκούν τους απαιτούμενους ελέγχους για να τους αποτρέψουν, ή κλείνουν τα μάτια για οικονομικό όφελος.
Κατ’ αρχάς, δεν είναι δουλειά του οιουδήποτε δήμου να ελέγξει και να κρίνει αν ένας γάμος που θα τελεστεί στο δημαρχείο είναι εικονικός ή όχι. Ένα ζευγάρι καταθέτει τα απαραίτητα χαρτιά και ζητά να παντρευτεί. Ας υποθέσουμε ότι εκείνος, από τρίτη χώρα, είναι 25 χρονών, και εκείνη 45 χρονών και Ευρωπαία πολίτης. Υπάρχει η υποψία ότι ο γάμος είναι εικονικός, αλλά με ποιο δικαίωμα θα διερευνήσει το ενδεχόμενο αυτό ο δήμαρχος, ή όποιος θα τελέσει το γάμο; Έτσι γουστάρουν και έτσι θέλουν να κάνουν.
Αυτός που θα διερευνήσει το ενδεχόμενο εικονικού γάμου είναι το Τμήμα Μετανάστευσης, όταν και αν το ζευγάρι αποταθεί για να εκδοθεί άδεια παραμονής στον πολίτη που προέρχεται από την τρίτη χώρα.
Έρχονται λέει «νύφες» από ευρωπαϊκές χώρες, «παντρεύονται» με πολίτες τρίτων χωρών και μετά από μερικές μέρες εκείνες επιστρέφουν στη χώρα τους με την πληρωμή, ενώ ο «σύζυγος» υποβάλλει αίτηση για διαμονή στην Κύπρο ως σύζυγος Ευρωπαίας πολίτη. Εδώ είναι το μεγάλο λάθος και το πρόβλημα.
Όταν κάποιος πολίτης τρίτης χώρας παντρευτεί με Ευρωπαία πολίτη δεν πρέπει να του παραχωρείται αμέσως καθεστώς μόνιμου κατοίκου. Θα πρέπει να υποβάλει αίτηση, στην οποία, πέρα από την απόδειξη του γάμου, να επισυνάπτει στοιχεία εργοδότησης της συζύγου του στην Κύπρο, όπως π.χ. βεβαίωση από εργοδότη ότι εργοδοτείται στην εταιρεία από την τάδε ημερομηνία και ο μηνιαίος της μισθός είναι το Χ ποσό, καθώς και κατάσταση εισφορών στις κοινωνικές ασφαλίσεις, (αφού υποτίθεται ότι θα τον συντηρεί μέχρι να εγκριθεί η αίτησή του και να δικαιούται να εργαστεί), απόδειξη μόνιμης διαμονής (όπως π.χ. τίτλος ιδιοκτησίας οικίας, ή συμβόλαιο ενοικίασης και απόδειξη πληρωμής λογαριασμών κοινής ωφελείας για τουλάχιστον έξι μήνες). Στον αιτητή να παραχωρείται μόνο βεβαίωση ότι έχει υποβάλει αίτηση για μόνιμη διαμονή η οποία είναι υπό εξέταση. Πέρα από αυτά, το ζευγάρι θα πρέπει να κληθεί σε προσωπική συνέντευξη σε 2-3 μήνες από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για να διαπιστωθεί ότι όντως είναι μαζί.
Αν ο λειτουργός μετανάστευσης υποψιαστεί για οιονδήποτε λόγο ότι ο γάμος είναι εικονικός, (π.χ. μεγάλη διαφορά ηλικίας, αδυναμία επικοινωνίας μεταξύ τους, ή για άλλο λόγο) να έχει το δικαίωμα ακόμα και να επισκεφθεί την οικία του ζευγαριού για έλεγχο. Διαζευκτικά, να έχει και το δικαίωμα να περάσει χωριστά σε συνέντευξη το ζευγάρι, υποβάλλοντας ακόμα και προσωπικές ερωτήσεις για να βεβαιωθεί πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας ότι ο γάμος δεν είναι εικονικός.
Με τον τρόπο αυτό, δεν θα μπορεί μια «νύφη» στην Κύπρο για να τελέσει εικονικό γάμο, να πάρει την πληρωμή της και να φύγει, γιατί η αίτηση για μόνιμη διαμονή θα απορριφθεί.
Μπορεί να πει κάποιος ότι μία πολίτης χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης έρχεται στην Κύπρο για διακοπές, ερωτεύεται κεραυνοβόλα ένα πολίτη από τρίτη χώρα και παντρεύονται αμέσως. Όμως, η Ευρωπαία πολίτης δεν είναι μόνιμος κάτοικος Κύπρου, άρα δεν θα μπορεί να στηρίξει την αίτησή του για μόνιμη διαμονή. Θα μπορεί, όμως, να κινήσει τις διαδικασίες και να τον πάρει στη χώρα της.
Αυτές είναι οι διαδικασίες που ακολουθούνται από διάφορες χώρες και δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό.
*Πολιτικός Επιστήμονας/Δημοσιογράφος
