«Πόλεμο» κατά της φοροδιαφυγής υπόσχονται να ανοίξουν με την εκλογή τους στην Προεδρία της Δημοκρατίας οι τρεις βασικοί υποψήφιοι για τον προεδρικό θώκο. Αβέρωφ Νεοφύτου, Νίκος Χριστοδουλίδης και Ανδρέας Μαυρογιάννης υπόσχονται επίσης κατάργηση φόρων και βελτίωση των διαδικασιών, ώστε να ενισχυθεί η αξιοπιστία της χώρας.
Ο Αβέρωφ Νεοφύτου αναφέρθηκε στη φορολογική μεταρρύθμιση μέσω των 100 αξόνων πολιτικής που εξήγγειλε, ενώ οι άλλοι δύο ανθυποψήφιοί του μέσα από το πρόγραμμα διακυβέρνησης καταγράφουν αναλυτικά τις θέσεις τους για τη φορολογική μεταρρύθμιση που οραματίζονται.
Συνέχιση της πολιτικής μείωσης φόρων
Ο Άβερωφ Νεοφύτου αναφέρει στους άξονες πολιτικής πως για την επόμενη μέρα της Κύπρου είναι αναγκαία η φορολογική μεταρρύθμιση, με τρόπο που θα αυξάνει τη διεθνή αξιοπιστία και την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας. Παράλληλα, σημειώνει πως η φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να είναι δημοσιονομικά ουδέτερη και να μην αυξάνει την ολική φορολογική επιβάρυνση, είτε σε φυσικά πρόσωπα, είτε σε νομικά πρόσωπα / επιχειρήσεις. Σταθερή επιλογή της διακυβέρνησης Νεοφύτου, σύμφωνα με τους άξονες πολιτικής του, θα είναι η συνέχιση της πολιτικής μείωσης των φόρων, με στόχο να τροφοδοτηθεί περαιτέρω η ανάπτυξη και να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, σε ένα απλό φορολογικό σύστημα, με τα λιγότερα βάρη σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ο κ. Νεοφύτου αναφέρει στους άξονες πολιτικής πως για την επόμενη μέρα της Κύπρου είναι αναγκαία η φορολογική μεταρρύθμιση, με τρόπο που θα αυξάνει τη διεθνή αξιοπιστία και την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας. Σταθερή επιλογή της διακυβέρνησης Νεοφύτου, σύμφωνα με τους άξονες πολιτικής του, θα είναι η συνέχιση της πολιτικής μείωσης των φόρων, με στόχο να τροφοδοτηθεί περαιτέρω η ανάπτυξη.
Προώθηση φορολογικού μετασχηματισμού
Από την πλευρά του, ο Νίκος Χριστοδουλίδης σκοπεύει να προωθήσει ολοκληρωμένο φορολογικό μετασχηματισμό, μέσω τεσσάρων προτάσεων. Συγκεκριμένα, στοχεύει στον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος, για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, σε εναρμόνιση με την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση. Παράλληλα, επιδιώκει την απλοποίηση και την κατάργηση αχρείαστων φόρων, χωρίς να τους αναφέρει, καθώς και τη βελτίωση των διαδικασιών, με στόχο την άμεση επιστροφή και συμψηφισμό φόρου.
Παράλληλα, επιδιώκει την απλοποίηση και την κατάργηση αχρείαστων φόρων, χωρίς να τους αναφέρει, καθώς και τη βελτίωση των διαδικασιών, με στόχο την άμεση επιστροφή και συμψηφισμό φόρου. Επιπρόσθετα, θα επιδιώξει μέσα από τον φορολογικό μετασχηματισμό να συρρικνωθεί η παραοικονομία, η οποία, σύμφωνα με τη Eurostat, το 2020 ήταν 30% του ΑΕΠ και την υιοθέτηση του στόχου του 15%-20% που καθορίζεται στο ”Όραμα 2035′.
Επιπρόσθετα, στοχεύει στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, μέσα από τη διαφάνεια και τον εμπλουτισμό της πληροφόρησης, που απορρέει από την ψηφιακή οικονομία. Τέλος, εισηγείται ευθυγράμμιση των φορολογικών πολιτικών με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, στο πλαίσιο και της προωθούμενης πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης.
Εκσυγχρονισμός του συστήματος φορολογίας
Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης τονίζει την ανάγκη για άμεσο εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος της χώρας, έτσι ώστε να καταστεί εργαλείο άσκησης πολιτικής και όχι τρόπος χρηματοδότησης των αναγκών του δημοσίου. Μεταξύ άλλων προτείνει την ενσωμάτωση παραμέτρων, στο πλαίσιο υπολογισμού του φορολογητέου εισοδήματος, αναφορικά με το οικογενειακό εισόδημα και τα βασικά έξοδα διαβίωσης των νοικοκυριών και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, με προτεραιότητα στη δικαιότερη φορολόγηση του συσσωρευμένου πλούτου και των πολύ υψηλών εισοδημάτων.
Επιπρόσθετα, εισηγείται την αξιοποίηση του φορολογικού συστήματος για την επίτευξη των στόχων της πράσινης μετάβασης και την ενσωμάτωση στο φορολογικό σύστημα προνοιών οι οποίες θα ενισχύουν την υλοποίηση στόχων σχετικών με την εργασία και την αντιμετώπιση της κοινωνικής μάστιγας της φοροδιαφυγής. Παράλληλα, στις προτάσεις Μαυρογιάννη περιλαμβάνεται μεταρρύθμιση και τεχνολογική αναβάθμιση του Τμήματος Φορολογίας και παράλληλα ενίσχυση του έμψυχου δυναμικού και η θέσπιση αποτελεσματικών και αποτρεπτικών κανόνων με τους οποίους θα τιμωρούνται όσοι φοροδιαφεύγουν. Τέλος, εισηγείται και εφαρμογή της φορολογικής συμμόρφωσης, με την υποβολή απλής φορολογικής δήλωσης από την ηλικία των 18 ετών, για τη δημιουργία φορολογικής συνείδησης αλλά και για λόγους παροχής επιδοτήσεων και άλλων ωφελημάτων.
Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης τονίζει την ανάγκη για άμεσο εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος της χώρας, έτσι ώστε να καταστεί εργαλείο άσκησης πολιτικής και όχι τρόπος χρηματοδότησης των αναγκών του δημοσίου. Μεταξύ άλλων προτείνει την ενσωμάτωση παραμέτρων, στο πλαίσιο υπολογισμού του φορολογητέου εισοδήματος, αναφορικά με το οικογενειακό εισόδημα και τα βασικά έξοδα διαβίωσης των νοικοκυριών και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, με προτεραιότητα στη δικαιότερη φορολόγηση του συσσωρευμένου πλούτου και των πολύ υψηλών εισοδημάτων.
Το αντίδοτο για ακρίβεια και πληθωρισμό
Οι τρεις υποψήφιοι προτείνουν και ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και των πληθωριστικών πιέσεων που ταλανίζουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Αβέρωφ Νεοφύτου και Ανδρέας Μαυρογιάννης τάζουν στοχευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις, οι οποίες θα δώσουν ανάσα στους φορολογούμενους.
Όπως επισημαίνει ο Αβέρωφ Νεοφύτου, η Κύπρος δεν μπορεί να ανακόψει τον παγκόσμιο πληθωρισμό και θα ήταν λάθος να διολισθήσει σε έναν λαϊκισμό που εκτροχιάζει τα δημόσια οικονομικά, αντίστοιχου εκείνου που βίωσε η χώρα πριν από το 2013, με μέτρα που θα διογκώνουν το πρόβλημα. Αυτό, σημειώνει, μπορεί να γίνει μέσω στοχευμένων πρωτοβουλιών για την αποτελεσματική στήριξη των ευάλωτων ομάδων, τη συγκράτηση του κόστους ενέργειας, τη ραγδαία επιτάχυνση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών και της αποθήκευσης ενέργειας, καθώς και την ενίσχυση της επισιτιστικής αυτάρκειας.
Ο κ. Νεοφύτου προτείνει όπως, για όσο διαρκεί η κρίση, να αναλαμβάνονται συνεχείς πρωτοβουλίες, οι οποίες να είναι επικεντρωμένες στην ανακούφιση τόσο των ασθενέστερων, όσο και της μεσαίας τάξης. Συγκεκριμένα, με βάση τις δημοσιονομικές δυνατότητες του κράτους και για περίοδο ενός έτους – για το 2023 – θα παραχωρηθεί φορολογική ελάφρυνση προς όφελος όσων έχουν ετήσιο εισόδημα από 19.500 έως 28.000 ευρώ. Επιπρόσθετα, όσοι έχουν εισοδήματα κάτω από το όριο των 19.500 και δεν πληρώνουν φόρο εισοδήματος, θα δοθεί και αντίστοιχη ελάφρυνση στις συνεισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οι οποίες θα αναπληρωθούν από το κράτος, για περίοδο ενός έτους. Με αυτό τον τρόπο, τονίζει, θα καλυφθούν και τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, παρέχοντας την ίδια ώρα και κίνητρο για συμμετοχή στην αγορά εργασίας.
Επανεξέταση της ΑΤΑ προς όφελος των χαμηλόμισθων
Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα της ακρίβειας και του πληθωρισμού, ο Νίκος Χριστοδουλίδης αναφέρει στις προγραμματικές του θέσεις ότι θα αξιολογούνται συνεχώς τα μακροοικονομικά δεδομένα και οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, για τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών, με στόχο τη διαμόρφωση των σωστών πολιτικών. Υπόσχεται πως θα παρέχει στοχευμένη οικονομική στήριξη στις ευάλωτες ομάδες, ανάλογα και με τις εξελίξεις του πληθωρισμού, τηρώντας παράλληλα τη δημοσιονομική πειθαρχία και ενθαρρύνοντας την πειθαρχία και στα νοικοκυριά, αξιοποιώντας τα προγράμματα της χρηματοοικονομικής παιδείας. Επιπρόσθετα, μέσα από το πρόγραμμα της χρηματοοικονομικής παιδείας θα ενημερώνονται οι πολίτες για τα θέματα διαχείρισης του επιτοκιακού κινδύνου. Επίσης, θα προχωρήσει και στην ενθάρρυνση συνετών πολιτικών ως προς την αύξηση των δανειστικών επιτοκίων και την αξιοποίηση κατάλληλων χρηματοοικονομικών εργαλείων κάλυψης κινδύνων, για την προστασία των δανειοληπτών και των ίδιων των τραπεζών, για να αποφευχθεί η δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων. Την ίδια ώρα, θα επανεξεταστεί, αναφέρει, ο θεσμός της ΑΤΑ, με στόχο τη δικαιότερη κατανομή της για όφελος όλων των χαμηλόμισθων, καθώς, όπως υποστηρίζει, τέτοια πρωτοβουλία αποτελεί βασικό μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης, χωρίς να επιβαρύνονται οι εργοδότες. Τέλος, μέσω της Υπηρεσίας Προστασίας του Καταναλωτή και της ΕΠΑ θα επιδιώξει αποτροπή της αισχροκέρδειας.
Μειώσεις φόρων κατανάλωσης και πλήρης αναπροσαρμογή
Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης τονίζει πως το κράτος έχει την υποχρέωση να στέκεται αρωγός στους πολίτες του, ιδιαίτερα σε αυτούς με χαμηλά εισοδήματα. Στο πρόγραμμα Μαυρογιάννη περιλαμβάνονται επτά προτάσεις για αναχαίτιση της ακρίβειας. Αξίζει να σημειωθεί πως κάποιες από τις εισηγήσεις είχαν πρόσφατα μετουσιωθεί σε νομοθεσίες, οι οποίες στην πορεία αναπέμφθηκαν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και στη συνέχεια τις ανέφερε στο Ανώτατο Δικαστήριο. Ο κ. Μαυρογιάννης προτείνει την καθολική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε οικιακές μονάδες, στη βάση κλιμακωτής επιδότησης, η οποία θα φτάνει μέχρι και το 100%. Επιπρόσθετα, εισηγείται να διερευνηθεί η δυνατότητα διεκδίκησης από την Ε.Ε. περαιτέρω μείωσης του φόρου κατανάλωσης, για να μην επιβαρύνεται δυσανάλογα ο καταναλωτής σε ενδεχόμενες νέες αυξήσεις.
Εισηγείται και την πλήρη απόδοση της ΑΤΑ, με βάση τη διακύμανση του πληθωρισμού και διεύρυνσή της για όλους τους εργαζόμενους, την επαναφορά της μείωσης του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα από το 19% στο 9% και την κατάργηση της διπλής φορολογίας στα καύσιμα. Τέλος, προτείνει τη φορολόγηση των απροσδόκητα υπέρογκων κερδών των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας και την εφαρμογή ενός βιώσιμου μοντέλου αστικών συγκοινωνιών και γενικότερα μέσων μαζικής μεταφοράς.
