Ήταν 20 Φεβρουαρίου. Τέσσερις ημέρες πριν από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Στο τηλέφωνο, ο Εμανουέλ Μακρόν μιλούσε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Σε μια τελευταία προσπάθεια, εν μέσω σημαντικής κλιμάκωσης και έντονων προειδοποιήσεων, να ξεκινήσει διπλωματικές επαφές και να αποτρέψει μια αρνητική εξέλιξη, ο γάλλος πρόεδρο μίλησε με τον ρώσο ομόλογό του επιχειρώντας, μεταξύ άλλων, να προγραμματίσει μια συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν.
Ο Πούτιν δεν φάνηκε να απορρίπτει εντελώς την πρόταση συνάντησης με τον Μπάιντεν, όμως δεν ήταν πρόθυμος να μιλήσει ξεκάθαρα. Όσο ο Εμανουέλ Μακρόν προσπαθούσε να λάβει μια ξεκάθαρη απάντηση και να πάρει εγγύηση ότι θα συμβεί μια συνάντηση Πούτιν-Μπάιντεν, ο ρώσος πρόεδρος μιλούσε για… χόκει και απέφευγε να ορίσει ημερομηνία για μια τέτοια επαφή.
«Για να είμαι τελείως ειλικρινής μαζί σας, ήθελα να πάω για χόκεϊ επί πάγου, επειδή αυτήν τη στιγμή είμαι στο γυμναστήριο. Αλλά πριν ξεκινήσω τη γυμναστική μου, υπόσχομαι ότι θα καλέσω τους συμβούλους μου. Ευχαριστώ, κύριε πρόεδρε» είπε ο Βλαντίμιρ Πούτιν, πριν κλείσει το τηλέφωνο.
Η πλευρά της γαλλικής προεδρίας φάνηκε να εκλαμβάνει τις δηλώσεις του Πούτιν ως επιβεβαιωτικές, θεωρώντας τες καλό σημάδι και πιστεύοντας ότι η συνάντηση των δύο προέδρων θα γίνει πραγματικότητα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Την επόμενη ημέρα μετά τη συνομιλία του με τον Εμανουέλ Μακρόν, ο Βλαντίμιρ Πούτιν αναγνώρισε την ανεξαρτησία των αποσχισθεισών περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας. Και, στις 24 Φεβρουαρίου, ξεκίνησε την εισβολή.
Σπάνιο ντοκουμέντο
Τέτοια στιγμιότυπα, όπως αυτό, περιλαμβάνονται στο ντοκιμαντέρ «Ένας Πρόεδρος, Η Ευρώπη και ο Πόλεμος», το οποίο κυκλοφόρησε πριν από μερικές ημέρες και ρίχνει φως στη διπλωματική προσπάθεια του Μακρόν να προσεγγίσει τη Ρωσία.
Ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ, Guy Lagache, είχε την ευκαιρία να καταγράψει εμπιστευτικές συνομιλίες του Μακρόν με άλλους αρχηγούς κρατών, χωρίς ωστόσο να είναι ξεκάθαρο εάν αυτοί είχαν ενημερωθεί για αυτό.
Τι είπαν Πούτιν – Μακρόν
Στην αρχή της συνομιλίας των δύο ηγετών, ο Μακρόν ρώτησε ευθέως τον Πούτιν για τις προθέσεις του. «Τι μπορώ να πω; Εσείς οι ίδιοι βλέπετε τι συμβαίνει» απάντησε ο Πούτιν, κατηγορώντας την Ουκρανία πως παραβίασε τις συμφωνίες του Μινσκ.
Επίσης, ο Πούτιν κατακεραύνωσε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατηγορώντας ψευδώς το Κίεβο πως επιδιώκει την απόκτηση πυρηνικού όπλου. «Στην πραγματικότητα, ο αγαπητός μας συνάδελφος κ. Ζελένσκι δεν κάνει τίποτα για να εφαρμόσει τις συμφωνίες του Μινσκ» ισχυρίστηκε ο Πούτιν.
«Σας λέει ψέματα» πρόσθεσε, κατηγορώντας επίσης τον Μακρόν ότι επιδιώκει να αναθεωρήσει τις συμφωνίες του Μινσκ. «Δεν ξέρω αν ο νομικός σας σύμβουλος έχει μάθει νομικά. Όσο για μένα, απλώς κοιτάζω τα κείμενα και προσπαθώ να τα εφαρμόσω» απάντησε ο Μακρόν.
Ο Πούτιν υποστήριξε στη συνέχεια ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι προτάσεις των αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία. «Μα, δεν μας ενδιαφέρουν οι προτάσεις των αυτονομιστών!» απάντησε ο Μακρόν.
Αλλά, παρά την ένταση, ο Μακρόν προσπάθησε επίσης να παίξει τον ρόλο του μεσολαβητή, λέγοντας ότι θα παροτρύνει τον Ζελένσκι να «ηρεμήσει τους πάντες» όχι μόνο στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Μην ενδώσετε σε προκλήσεις οποιουδήποτε είδους τις επόμενες ώρες και ημέρες», είπε στον Πούτιν.
Τα τελευταία λόγια της συνομιλίας, πάντως, ήταν σχετικά εγκάρδια. «Σε ευχαριστώ σε κάθε περίπτωση, Βλαντίμιρ. Θα μείνουμε σε επαφή σε πραγματικό χρόνο. Όταν υπάρχει κάτι, καλέστε με» είπε ο Εμανουέλ Μακρόν.
«Σας ευχαριστώ κ. Πρόεδρε» είπε ο Πούτιν μιλώντας γαλλικά.
Oργή σε Παρίσι και Μόσχα
Τα ντοκουμέντα αυτά έχουν πυροδοτήσει αντιδράσεις τόσο στη Μόσχα όσο και στο Παρίσι.
Ειδικότερα, η δημοσιοποίηση των συνομιλιών αυτού του κορυφαίου επιπέδου προξένησαν την έντονη αντίδραση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, με την εκπρόσωπό του, Μαρία Ζαχάροβα, να δηλώνει ειρωνικά ότι «αυτό δείχνει πώς αντιλαμβάνεται η Γαλλία τη διπλωματία».
Αντιδράσεις όμως καταγράφηκαν και στο εσωτερικό της Γαλλίας, με σχολιαστές και πολιτικούς αντιπάλους να κάνουν λόγο ακόμη για γελοιοποίηση του Γάλλου προέδρου, όχι τόσο για τη δημοσίευση απόρρητης συνομιλίας εν αγνοία του Κρεμλίνου, όσο για την αποτυχημένη προσπάθειά του να πείσει τον κ. Πούτιν να συναντήσει τον Αμερικανό ομόλογό του.
