Γιώργος Λανίτης- Εικόνες μιας ζωής: Έκθεση φωτογραφίας στο ΤΕΠΑΚ

Έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Γιώργος Λανίτης: Εικόνες μιας ζωής», διοργανώνουν η Βιβλιοθήκη και το Τμήμα Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου.

Την έκθεση επιμελείται η Έλενα Στυλιανού.

Με τη χρήση νέων τεχνολογιών, ψηφιοποιήθηκαν και τεκμηριώθηκαν πάνω από 2700 τεκμήρια της σημαντικής προσφοράς του Γιώργου Λανίτη (1936-2005) στον τομέα των Τεχνών. Συγκεκριμένα συγκεντρώθηκε φωτογραφικό υλικό πριν από την εισβολή του 1974, φωτογραφίες σημαντικών προσωπικοτήτων από την Κύπρο και το εξωτερικό, φωτογραφίες κατεχόμενων χωριών, μνημείων και εκκλησιών της Κύπρου, αλλά και από πολλές χώρες του εξωτερικού, καθώς και πλούσιο υλικό από πολιτικά γεγονότα, τόσο στην Κύπρο, όσο και στο εξωτερικό που καταγράφουν την ιστορία του δεύτερου μισού του 20^ου αιώνα.

Αποτελεί μια συλλογή φωτογραφιών που τραβήχτηκαν από τον φακό του Γιώργου Λανίτη και αναδεικνύουν το πάθος για τη δουλειά του και την αγάπη του για τον άνθρωπο και την Κύπρο.

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν τη Δευτέρα 8 Απριλίου στη Δημοτική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Λεμεσού.

Στο πλαίσιο των εγκαινίων, θα γίνει η παρουσίαση του ψηφιοποιημένου αρχείου του φωτογράφου Γιώργου Λανίτη. Η ψηφιοποιήση του αρχείου έγινε από τη Βιβλιοθήκη του ΤΕΠΑΚ.

Χαιρετισμό στην εκδήλωση θα απευθύνουν ο πρύτανης του ΤΕΠΑΚ Παναγιώτης Ζαφείρης και η Υφυπουργός Πολιτισμού Λίνα Κασσιανίδου.

Ο Διευθυντής της Βιβλιοθήκης Μάριος Ζέρβας, θα παρουσιάσει το έργο της ψηφιοποίησης (2017-2023) εκ μέρους της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου.

Θα ακολουθήσει συζήτηση στρογγυλής τραπέζης την οποία θα συντονίζει η Καθηγήτρια του ΤΕΠΑΚ και επικεφαλής του «Museum Lab» στο CYENS Centre of Excelence, Θεοπίστη Στυλιανού-Λάμπερτ. Συμμετέχουν επίσης: ο Γιώργος Γεωργής (Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου, Πρώην Πρέσβης της Κύπρου στην Ελλάδα), η Αντιγόνη Σολομωνίδου– Δρουσιώτου (φωτογράφος και δημοσιογράφος) και η Έλενα Στυλιανού (Αν. Καθηγήτρια στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου και Διευθύντρια του Δημοτικού Κέντρου Τεχνών Λευκωσίας-  Συνεργασία: Ίδρυμα Πιερίδη [NiMAC].

Ευχαριστίες, εκ μέρους της οικογένειας, θα απευθύνει η Ανδρούλα Λανίτη.

• Λεμεσός, Δημοτική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη (25002518). Εγκαίνια: Δευτέρα 8 Απριλίου 7μ.μ. Διάρκεια: μέχρι 15 Απριλίου (Δευτέρα– Παρασκευή 8π.μ.- 6μ.μ.) Είσοδος ελεύθερη.

Πατήστε ΕΔΩ για να δείτε το ψηφιοποιημένο φωτογραφικό αρχείο, το οποίο βρίσκεται στην ψηφιακή πύλη πολιτιστικής κληρονομίας της Βιβλιοθήκης του ΤΕΠΑΚ.  

Γιώργος Λανίτης

Φωτογράφος, σκηνοθέτης, δημοσιογράφος, ο Γιώργος Λανίτης υπήρξε πρωτοπόρος στους τομείς της καλλιτεχνικής φωτογραφίας και του κινηματογράφου και κατέχει σημαντική θέση στα πολιτιστικά δρώμενα της Κύπρου. Έλκει την καταγωγή του από τη Λάνια Λεμεσού. Γεννήθηκε στην Αμμόχωστο στις 23 Φεβρουαρίου 1936 και μεγάλωσε και εργάστηκε στη Λευκωσία.

Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, σπούδασε Επικοινωνία και Τέχνες στο College of Printing του Λονδίνου, Δημιουργική Φωτογραφία στο Folkwangeschule für Gestaltung στο Essen Werden και Kινηματογράφο στην Deutche Film-und-Fernsehakademie στο Δυτικό Βερολίνο.

Εργάστηκε στην εφημερίδα Times of Cyprus και στο B.B.C. Διορίστηκε Αρχικινηματογραφιστής και Τμηματάρχης Διεθνών και Δημοσίων Σχέσεων στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου. Εργάστηκε ως Σύμβουλος Τύπου στην Κυπριακή Υπάτη Αρμοστεία στο Λονδίνο και εξελέγη Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Τεχνών της Κοινοπολιτείας. Υπήρξε εκδότης του περιοδικού Cyprus Diplomatist και για 24 χρόνια διατηρούσε τακτική στήλη στην Εβδομαδιαία εφημερίδα The Cyprus Weekly.

Σε ηλικία 17 ετών, οργάνωσε φωτογραφική έκθεση, την πρώτη σχολική έκθεση που έγινε ποτέ στην Κύπρο. Ενώ ήταν ακόμα σπουδαστής στο College of Printing στο Λονδίνο του απονεμήθηκε η τιμητική διάκριση Associate of the Royal Photographic Society και Fellow of the Royal Society of Arts.

Στο Λονδίνο βοήθησε τον καθηγητή του και διάσημο καλλιτέχνη Dennis Bowen, να ιδρύσει την πρώτη πινακοθήκη αφηρημένης τέχνης και φωτογραφίας στο Λονδίνο, το New Vision Centre, στο Μarble Αrch, όπου ο Γιώργος Λανίτης και άλλοι σύγχρονοι φωτογράφοι παρουσίαζαν εκθέσεις φωτογραφιών αφηρημένης τέχνης.

Με την επιστροφή στην Κύπρο εντυπωσίασε τους συμπατριώτες του με την έκθεση φωτογραμμάτων, μια μορφή φωτογραφικής τέχνης που ήταν σχεδόν άγνωστη στη δεκαετία του 1950 στον ελληνικό κόσμο.

Το τέλος της δεκαετίας του 1950, συνάντησε τον Γιώργο και την Τρούντυ Γεωργίου. O Λανίτης και οι Γεωργίου γύρισαν ολόκληρη την Κύπρο και γνώρισαν το νησί βήμα προς βήμα. Ο Γεωργίου έκανε σκίτσα και ο Γιώργος Λανίτης φωτογράφιζε τόπους και ανθρώπους. Με το υλικό αυτό δημοσίευσε το 1965 το πρώτο του βιβλίο «Νάσος τας Αφροδίτας», που την εποχή εκείνη σημείωσε άνευ προηγουμένου κυκλοφοριακή επιτυχία.

Προσωπικότητα χαρισματική είχε την ευκαιρία να φωτογραφίσει μερικές από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της δεύτερης πεντηκονταετίας του εικοστού αιώνα: Μάο Τσε Τουνγκ, Ντεγκ Ξιάο Πιγκ, Γιαβαχάρλαλ Νεχρού, Στρατηγός Ντε Γκώλ, Γουίνστον Τσέρτσιλ, Λύντον Τζόνσον, Γκαμάλ Άμπτελ Νάσσερ, Ιντίρα Γκάντι, Βίλλυ Μπραντ, Πάμπλο Πικάσσο, Μαργκό Φοντέυν, Μαίριλυν Μονρόε, Λώρενς Oλίβιε, Μιχάλης Κακογιάννης, Τζούλιους Νυερέρε, Κέννεθ Καούντα, Βασίλισσα Ελισάβετ και, βεβαίως, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος.

Το 1960 ίδρυσε τη Φωτογραφική Εταιρεία Κύπρου και συνέβαλε στην προώθηση της φωτογραφικής τέχνης στην Κύπρο. Το 1957 προσλήφθηκε στην τότε Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία, πριν να μεταδοθούν οι πρώτες εικόνες στον αέρα και εκπαίδευσε μια κινηματογραφική μονάδα νέων ανθρώπων που έγινε τελικά, σύμφωνα με το BBC, μια από τις καλύτερες κινηματογραφικές μονάδες της Ευρώπης.

Σκηνοθέτησε περίπου 15 ταινίες και υπήρξε Διευθυντής Φωτογραφίας σε άλλες τέσσερις. Δημιούργησε το πρώτο αθλητικό πρόγραμμα στην κυπριακή τηλεόραση «Ο Κόσμος των Σπορ». Η πρώτη μαυρόασπρη ταινία που παρουσίασε η Κυπριακή τηλεόραση «Στα Βήματα του Αποστόλου Βαρνάβα» γυρίστηκε από τον Γιώργο Λανίτη. Στην πρώτη έγχρωμη ταινία του ΡΙΚ «Το Νησί της Αφροδίτης» ήταν διεύθυντής φωτογραφίας και έκανε το μοντάζ. Η ταινία αυτή έλαβε το Γ’ βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1965.

Η ταινία του «Επικοινωνία» έλαβε δύο βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1970, το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους ντοκιμαντέρ και το Β’ βραβείο κριτικών καλύτερης ταινίας μικρού μήκους. Για την ταινία του για το Σινά και την Αγία Αικατερίνη αναγορεύτηκε Ιππότης του Τάγματος της Αγίας Αικατερίνης. Ξεχωριστή θέση κατέχουν και οι ταινίες του «Στα περίχωρα της Κερύνειας» βασισμένη στο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη, «Ες Γην Εναλίαν Κύπρον», «Το Κάστρο της Κερύνειας», «Τρόοδος» και «Poèmes d’Amour». Ως αρχικινηματογραφιστής, συνόδευσε τον Πρόεδρο Μακάριο σε πολλά από τα ταξίδια του.

Μέχρι τo 1974 ζούσε στο Μπέλλαπαϊς σε σπίτι που είχε διαμορφώσει με ιδιαίτερη αγάπη και γούστο ως κατοικία, εργαστήριο και χώρο τέχνης. Συνεπεία της τουρκικής εισβολής, τον Ιούλιο του 1974, έχασε όλα του τα αρνητικά, τη συλλογή των φωτογραφιών του, τον εξοπλισμό του, τις αντίκες του, βιβλία, πίνακες και το ίδιο το σπίτι του.

Αμέσως μετά την εισβολή, η Κυπριακή Κυβέρνηση τού ζήτησε να αναλάβει την προβολή του Κυπριακού στη Μεγάλη Βρετανία και να δημιουργήσει Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών στην Υπάτη Αρμοστεία της Κύπρου στο Λονδίνο με στόχο τη διαφώτιση της κοινής γνώμης για την εισβολή και κατοχή της Κύπρου από την Τουρκία. Εδώ ξεκινά η διπλωματική και δημοσιογραφική του προσφορά, η οποία διήρκεσε μέχρι το 1980.

Η συμβολή του στην προβολή των δικαίων του Κυπριακού λαού είναι τεράστια. Δημοσιεύει εκατοντάδες επιστολές στο βρετανικό τύπο, διοργανώνει σεμινάρια, συνέδρια, εκδηλώσεις, δίνει διαλέξεις. Προσεγγίζει σημαντικές προσωπικότητες από το χώρο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, από τον ακαδημαϊκό και πολιτικό χώρο οι οποίοι γίνονται φίλοι της Κύπρου και υπερασπίζονται τα δίκαια της Κύπρου στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, στα Μέσα ενημέρωσης και στον ακαδημαϊκό χώρο. Αυτοί οι άνθρωποι παρέμειναν για πάντα φίλοι του Γιώργου και φίλοι της Kύπρου.

Το 1981 επιστρέφει στην Κύπρο και αρχίζει μια πολύπλευρη δραστηριότητα. Έχει τη δική του στήλη στην εβδομαδιαία εφημερίδα «The Cyprus Weekly» όπου σχολιάζει την επικαιρότητα για 24 χρόνια μέχρι και τον θάνατό του. Εκδίδει το περιοδικό «Cyprus Diplomatist» και ασχολείται ξανά με τη φωτογραφία παρουσιάζοντας εκθέσεις σε διάφορες πόλεις της Κύπρου. Εργάζεται με βάση δικές του ιδέες για την κίνηση και το χρώμα μέσα στα όρια της φωτογραφίας. Oι φωτογραφίες έχουν εκτεθεί στη δική του πινακοθήκη, την «L’Artiste Assoiffé», στο χωριό Ψευδάς, στην επαρχία Λάρνακας όπου ζούσε τα τελευταία 25 χρόνια.

Για το έργο του ο Γιώργος Λανίτης έχει τιμηθεί και έτυχε σημαντικών διακρίσεων σε διάφορες χώρες.

Το 2004 ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας του απένειμε την υψηλότερη πολιτιστική διάκριση για τη συμβολή του στις Τέχνες, το Αριστείο Διάκρισης στα Γράμματα, στις Τέχνες και στις Επιστήμες.

Το 2005, μια βδομάδα πριν το θάνατό του, οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού εξέδωσαν το λεύκωμα «Γιώργος Λανίτης – 50 Χρόνια Φωτογραφίας» ως ακόμη μια ένδειξη αναγνώρισης της προσφοράς του στον τομέα των Τεχνών.