Με τριτοκοσμικές συνθήκες έρχονται αντιμέτωπα τα θύματα βιασμού, καθώς η ιατροδικαστική εξέταση των παραπονούμενων γίνεται σε δωμάτιο όμοιο με αποθήκη στο Μακάρειο Νοσοκομείο και αποκλειστικά στη Λευκωσία, ανεξάρτητα από την επαρχία στην οποία βρίσκεται το θύμα.
Όπως ανέφερε στον «Φ» η διευθύντρια του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου, Σουζάνα Παύλου, «ταλαιπωρούν και επαναθυματοποιούν τα θύματα αυτής της φρικτής εμπειρίας, μεταφέροντάς τα για να εξεταστούν στη Λευκωσία». Σύμφωνα με εγκύκλιο του υπουργείου Υγείας, εξηγεί η κ. Παύλου, αιτία της μεταφοράς των θυμάτων στην πρωτεύουσα είναι ότι τα νοσοκομεία στις άλλες πόλεις δεν διαθέτουν την κατάλληλη υποδομή για ιατροδικαστική εξέταση, η οποία να διασφαλίζει και την ιδιωτικότητά τους.
Όμως, είπε, βλέποντας τον χώρο στο Μακάρειο Νοσοκομείο καταλαβαίνει κανείς ότι ο ισχυρισμός του Υπουργείου δεν ευσταθεί. «Ότι, δηλαδή, δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τέτοιους χώρους και στα άλλα νοσοκομεία», είπε και πρόσθεσε: «Μιλάμε για ένα μικρό δωμάτιο, με τα απολύτως βασικά».
Διερωτήθηκε, ακόμη, αν έτσι θα λυθεί το πρόβλημα. «Με τη μεταφορά θυμάτων από τη μία επαρχία στην άλλη με σκοπό να υποβληθούν σε ιατροδικαστική εξέταση μετά από μια παρά πολύ δύσκολη και τραυματική εμπειρία, ενώ και η ίδια η εξέταση είναι δύσκολη διαδικασία; Δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε έναν χώρο και σε νοσοκομεία στις άλλες επαρχίες, ώστε να παρέχουμε υπηρεσίες;».
Υπογράμμισε, παράλληλα, την ανάγκη δημιουργίας εξειδικευμένων κέντρων για τη στήριξη των θυμάτων βιασμού και σεξουαλικής βίας. «Είναι κάτι που υπάρχει σε πάρα πολλές χώρες στο εξωτερικό. Διαθέτουν πολυθεματική ομάδα, προσφέρεται στήριξη στα θύματα. Απέχουμε πάρα πολύ». Σημείωσε, δε, ότι ομάδα εμπειρογνώμων του Συμβουλίου της Ευρώπης υπέδειξε την απουσία ειδικευμένων μονάδων στην Κύπρο.
«Ενώ υπάρχει υποδομή, δεν αξιοποιείται ούτε το “Σπίτι της Γυναίκας” για τη διενέργεια ιατροδικαστικής εξέτασης», υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι ακόμη και αν εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες που παρέχει το «Σπίτι της Γυναίκας», εντούτοις και πάλι δεν θα λυθεί το πρόβλημα για τις υπόλοιπες επαρχίες. «Είναι μια βασική υπηρεσία που πρέπει να προσφέρεται, ειδικά από τη στιγμή που είναι τόσο συχνές και οι καταγγελίες. Το 2022 ανήλθαν στις 57».
Άλλωστε, είπε, η μεταφορά των θυμάτων ως τη Λευκωσία και κατά συνέπεια η καθυστέρηση που συνεπάγεται, επιδρά αρνητικά στη συλλογή τεκμηρίων. «Όσο περνάει ο χρόνος, υπάρχει κίνδυνος για την αλλοιώσή τους».
Ένα άλλο πρόβλημα, είπε η κ. Παύλου, είναι ότι στην Κύπρο «μόνο οι ιατροδικαστές μπορούν να διενεργήσουν την εξέταση και έχουμε μόνο τρεις και αυτοί άντρες. Σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα στην Αγγλία, μπορούν και άλλες ειδικότητες (νοσηλεύτριες, μαίες, γυναικολόγοι) που έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα».
Πάντως, κατέληξε, η δημιουργία «Σπιτιού της Γυναίκας» σε όλες τις επαρχίες θα έδινε λύση στα όποια κενά υπάρχουν. «Στηρίζουμε πολυθεματικές δομές όπως το “Σπίτι της Γυναίκας”, καθώς θα προσέφερε συντονισμό μεταξύ των υπηρεσιών» και ολιστική στήριξη στο θύμα.
12 ώρες σε αναμονή για εξέταση
Το εν λόγω θέμα ήρθε στο φως της δημοσιότητας, μετά από ερώτημα που κατέθεσε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, προς το υπουργείο Υγείας. Αφορμή, στάθηκαν οι καταγγελίες βιασμού που κατέθεσαν 14 Σεπτεμβρίου 2023 δύο γυναίκες στην επαρχία Πάφου.
«Χρειάστηκαν σχεδόν 12 ώρες για να διενεργηθεί η απαιτούμενη ιατροδικαστική εξέταση των δύο γυναικών, αφού πρώτα μεταφέρθηκαν από την Πάφο στη Γυναικολογική Κλινική του Νοσοκομείου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ στηΛευκωσία. Επιπρόσθετα, έχει έλθει στην αντίληψή μας απόφαση του υπουργείου Υγείας, σύμφωνα με την οποία η εξέταση ενήλικων που καταγγέλλουν σεξουαλική κακοποίηση διενεργείται αποκλειστικά και μόνο στο Μακάρειο Νοσοκομείο, το οποίο είναι το μόνο που σύμφωνα με τη σχετική απόφαση, διαθέτει κατάλληλους χώρους που διασφαλίζουν την ιδιωτικότητα, καθώς και συνεχή πρόσβαση σε έμπειρο ιατρικό προσωπικό. Σύμφωνα, δε, με την απόφαση τις εξετάσεις ατόμων που καταγγέλλουν σωματική ή/και σεξουαλική κακοποίηση διενεργεί αποκλειστικά ο επί καθήκοντι ιατροδικαστής».
