Αύξηση στα επίπεδα παγίδευσης προστατευόμενων, μη θηρεύσιμων ειδών με δίχτυα τόσο στην Κυπριακή Δημοκρατία όσο και στις περιοχές των Βρετανικών Βάσεων Δεκέλειας, δείχνουν τα αποτελέσματα του προγράμματος συστηματικής παρακολούθησης για την περίοδο παγίδευσης φθινοπώρου 2023 σε σύγκριση με το φθινόπωρο 2022.
Το συστηματικό πρόγραμμα παρακολούθησης καλύπτει μια περιοχή έρευνας η οποία περιλαμβάνει δύο επικράτειες: την Κυπριακή Δημοκρατία και τις Βρετανικές Βάσεις (SBA) Δεκέλειας. Συγκεκριμένα, καλύπτει τις περιοχές Λάρνακας – Αμμοχώστου και Αγίου Θεοδώρου – Μαρωνίου. Με βάση την ανάλυση των στοιχείων της έρευνας, εκτιμάται ότι κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου του 2023 υπήρχαν 4.685 μέτρα ενεργών διαδρομών με δίχτυα εντός της περιοχής έρευνας. Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμάται ότι μπορεί να θανατώθηκαν περίπου 435.000 πουλιά εντός της περιοχής έρευνας.
Με την αποκατάσταση του Ουλαμού Πάταξης Λαθροθηρίας της Αστυνομίας Κύπρου τον Ιούνιο του 2023, αναμενόταν ότι αυτές οι οργανωμένες ομάδες παγιδευτών θα αντιμετωπίζονταν αποτελεσματικά από αυτή τη μονάδα. Ωστόσο, το επίπεδο επιβολής του νόμου από τότε που επαναλειτούργησε ήταν απογοητευτικό.
Η Αστυνομία Κύπρου, σε συνεργασία με την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, χρειάζεται να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τους οργανωμένους αυτούς παγιδευτές, με μηδενική ανοχή και με τη λήψη αποτρεπτικών μέτρων, σε συνεργασία με τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ. Η προσέγγιση εταιρικής σχέσης που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια μεταξύ των αρχών των Βρετανικών Βάσεων και των ΜΚΟ αποτελεί πραγματική απόδειξη της προόδου που μπορεί να επιτευχθεί, εάν εργαστούν συλλογικά και από κοινού, αναφέρουν οι οργανώσεις BirdLife Cyprus , RSPB (BirdLife στο Ηνωμένο Βασίλειο) και Committee Against Bird Slaughter (CABS).
Σε αντίθεση με τη μείωση που καταγράφεται στα επίπεδα παγίδευσης με δίχτυα, η παγίδευση με ξόβεργα παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Αυτά τα ευρήματα υποστηρίζονται τόσο από τα στοιχεία των τριών οργανώσεων, και όσο και από αυτά της Υπηρεσίας θήρας και Πανίδας. Ενώ τα πρόστιμα για την παγίδευση με δίχτυα μπορεί να είναι αποτελεσματικά και αποτρεπτικά, οι χαλαρώσεις στον «Περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων» νόμο είχαν ως αποτέλεσμα μη τιμωρητικά και μη αποτρεπτικά πρόστιμα για παγίδευση με ξόβεργα.
Παρά αυτές τις χαλαρώσεις που πέρασαν στην εθνική νομοθεσία για τα πουλιά, το Κίνημα Ενωμένων Κυπρίων Κυνηγών, ένα πολιτικό κόμμα που δημιουργήθηκε από κυνηγούς, πρόσφατα πραγματοποίησε διαμαρτυρία, απαιτώντας την περαιτέρω μείωση προστίμων, την επανέναρξη του ανοιξιάτικου κυνηγιού του Τρυγονιού και τη νομιμοποίηση της παγίδευσης με ξόβεργα».
Αυτό είναι μια σαφής ένδειξη της αυξανόμενης πολιτικής πίεσης που ασκούν τα τελευταία χρόνια τα κυνηγετικά λόμπι, τα οποία κερδίζουν έδαφος κάθε φορά που η σχετική νομοθεσία για τα πουλιά συζητείται στην Kυπριακή Βουλή», αναφέρουν οι τρεις οργανώσεις. Αυτός, σημειώνουν, είναι ο λόγος που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως θεματοφύλακας του δικαίου της ΕΕ, πρέπει να ενεργήσει για να αναστρέψει αυτές τις χαλαρώσεις. Αυτό θα έστελνε ένα σαφές μήνυμα στην Κυπριακή Κυβέρνηση και στην Κυπριακή Βουλή ότι τυχόν διατάξεις που θα οδηγούσαν σε χαμηλότερο καθεστώς προστασίας και θα είχαν αρνητικό αντίκτυπο στη διατήρηση των μεταναστευτικών πουλιών δεν επιτρέπονται και δεν γίνονται ανεκτά από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι οργανώσεις καλούν την Κυβέρνηση να εφαρμόσει τις ακόλουθες συστάσεις:
1) Η Βουλή να επανεξετάσει τις τροποποιήσεις του νόμου «Περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων» και να επαναφέρει το πρόστιμο για τα αδικήματα κατοχής και χρήσης ξοβέργων και του κυνηγίου των 14 προστατευόμενων, μη θηρεύσιμων ειδών από τα €200 στα €2000. Σε περίπτωση μη κατάργησης των χαμηλότερων αυτών προστίμων, η Κύπρος θα είναι αντιμέτωπη με την πιθανότητα έναρξης της διαδικασίας επί παραβάσει.
2) Ο Ουλαμός Πάταξης Λαθροθηρίας, σε συνεργασία με την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, να καταρτίσουν ένα σχέδιο δράσης με έμφαση στους μεγάλους, οργανωμένους παγιδευτές, δουλεύοντας μαζί για αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Επιπλέον, οι Κυπριακές Αρχές πρέπει να αυξήσουν την πάταξη κατά των εστιατορίων που σερβίρουν παράνομα αμπελοπούλια (για αντιμετώπιση της ζήτησης).
3) Οι αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας να ενισχύσουν τη συνεργασία με περιβαλλοντικές ΜΚΟ, υιοθετώντας παρόμοια προσέγγιση με αυτή της Αστυνομίας των Βρετανικών Βάσεων, προκειμένου να καταστεί πιο αποτελεσματική η πάταξη στο πεδίο.
4) Να γίνει ενημέρωση στο δικαστικό σώμα (δικαστές, κατήγορους) σχετικά με την εξώδικη ρύθμιση και ότι η παράνομη παγίδευση πουλιών αποτελεί σοβαρό έγκλημα κατά της άγριας ζωής, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η μεγάλη διαφορά που παρατηρείται μεταξύ των εξώδικων που εκδίδονται και των δικαστικών ποινών που τελικά επιβάλλονται. Θεωρούμε ότι η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, ως αρμόδια αρχή για την εφαρμογή της νομοθεσίας για τα πουλιά, είναι η πιο κατάλληλη για την υλοποίηση αυτής της δράσης.
Το BirdLife Cyprus, το RSPB και η CABS καλούν τη Διοίκηση των Βρετανικών Βάσεων να εφαρμόσει τις ακόλουθες συστάσεις:
1) Η Αστυνομία των Βρετανικών Βάσεων να διατηρήσει επαρκώς στελεχωμένη την ομάδα καταπολέμησης της παγίδευσης και λαθροθηρίας. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για να συνεχίσει να αποτελεί μια αποτρεπτική και αποτελεσματική μονάδα, διατηρώντας έτσι τα χαμηλά επίπεδα παγίδευσης που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια.
2) Η Διοίκηση και η Αστυνομία των Βρετανικών Βάσεων να συνεχίσει τη συνεργασία με τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ, καθώς και την εφαρμογή και την αναθεώρηση του σχεδίου δράσης της για την παράνομη παγίδευση και λαθροθηρία.
Συνάμα, το BirdLife Cyprus καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει να ασκεί τη δέουσα πίεση προς την Κυπριακή Κυβέρνηση για κατάργηση των χαμηλότερων προστίμων για την παράνομη παγίδευση και θήρευση μεταναστευτικών πουλιών. Αυτό θα έστελνε ένα σαφές μήνυμα στην Κυπριακή Κυβέρνηση και στην Κυπριακή Βουλή ότι τυχόν διατάξεις που θα οδηγούσαν σε χαμηλότερο καθεστώς προστασίας και θα είχαν αρνητικό αντίκτυπο στη διατήρηση των μεταναστευτικών πουλιών δεν επιτρέπονται και δεν γίνονται ανεκτές από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οποιαδήποτε δράση τώρα θα μπορούσε ενδεχομένως να σταματήσει την περαιτέρω χαλάρωση του νόμου στο μέλλον, ιδιαίτερα καθώς υπάρχει αυξανόμενη πίεση από τα κυνηγετικά λόμπι για περαιτέρω χαλαρώσεις.
