Το πρόβλημα του υπερπληθυσμού των αδέσποτων γάτων λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις

Το Cat Alert Nicosia είναι μια ομάδα ανθρώπων που βρίσκονται εδώ και χρόνια στην πρώτη γραμμή σχεδόν όλες τις ημέρες του χρόνου για όλες τις πτυχές της ζωής των αδέσποτων γάτων. Λίγους μήνες πριν τις επόμενες  βουλευτικές εκλογές το θέμα των αδέσποτων γάτων βγαίνει  ξανά στην επιφάνεια. Αυτή τη φορά, θα πούμε την πικρή αλήθεια: Το πρόβλημα των αδέσποτων γάτων δεν πρόκειται να λυθεί γιατί απλά δεν θέλουμε να το λύσουμε.  

Η απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας πριν από αρκετά χρόνια να κλείσει τις κυβερνητικές κτηνιατρικές κλινικές όπου ο κόσμος είχε τη δυνατότητα να στειρώνει εντελώς δωρεάν κι ολόχρονα τους γάτους του και η μετέπειτα συμφωνία για αγορά υπηρεσιών στείρωσης από ιδιωτικές κτηνιατρικές κλινικές, οδήγησε στην αύξηση του πληθυσμού των αδέσποτων γάτων σε πρωτοφανείς  αριθμούς, ειδικότερα συγκριτικά για την έκταση του νησιού. Ένας τεράστιος αριθμός γάτων ζούνε πλέον και μέσα στα σπίτια των πολιτών, πρόβλημα που σύντομα θα καλεστούν οι αρμόδιες Αρχές να αντιμετωπίσουν αφού θα αρχίσει να τίθεται θέμα δημόσιας υγείας. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, οι χρεώσεις στις περισσότερες ιδιωτικές κτηνιατρικές κλινικές έχουν διπλασιαστεί και τριπλασιαστεί. Στη συντριπτική πλειονότητα των ιδιωτικών κλινικών η στείρωση ενός αρσενικού γάτου φτάνει και ξεπερνάει τα 50 ευρώ και ενός θηλυκού τα 85-120 ευρώ.

Τα αδέσποτα, ημιδεσποζόμενα και δεσποζόμενα γατιά μπαίνουν όλα στην ίδια κατηγορία, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι κηδεμόνες έχει μόνο η τρίτη κατηγορία. Αυτό είναι απόλυτα κατανοητό, αφού μια ιδιωτική κτηνιατρική κλινική είναι μια κερδοσκοπική επιχείρηση με λειτουργικά έξοδα και στόχο την κερδοφορία.  

Δυστυχώς, όμως, για όλους και ειδικά για τους δήμους, μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας που φροντίζουν ημιδεσπόζομενα γατιά και που στα προηγούμενα χρόνια αναλάμβαναν τη στείρωση κυρίως θηλυκών γατιών, τώρα πια η μόνη φράση που ακούγεται είναι «εγώ τα ταΐζω μόνο, δεν μπορώ να τα στειρώνω», έχοντας ως επιχείρημα την αύξηση της τιμής της στείρωσης.

Τα αδέσποτα γατιά αυξάνονται γιατί δεν στειρώνονται! Με τα δωρεάν κουπόνια των δήμων και του κράτους, στειρώνονται κατά συντριπτική πλειονότητα δεσποζόμενα και ημιδεσποζόμενα γατιά. Άρα, το πρόβλημα παραμένει και διαιωνίζεται.

Όταν οι δήμοι πριν από χρόνια είχαν συμφωνήσει να αναλάβουν την ευημερία και τον έλεγχο των αδέσποτων γάτων, εκτός από την οικονομική ενίσχυση, είχαν συμφωνήσει ότι θα παρέχουν το ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό για να βοηθούν στην παγίδευση του άγριου αδέσποτου γατιού που γεννά ολόχρονα. Κι όλοι πολύ καλά γνωρίζουμε ότι τα δημαρχεία μετέφεραν κι αυτήν την ευθύνη στους εθελοντές των φιλοζωϊκών οργανώσεων. Το ίδιο ισχύει για τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες. Μοιράζουν κουπόνια για στειρώσεις αδέσποτων γάτων και τελικά  στειρώνονται τα φιλικά, τα δεσποζόμενα, αυτά που με το χέρι μπορείς να τοποθετήσεις σε ένα καλαθάκι μεταφοράς.   

Τον τελευταίο χρόνο το Cat Alert Nicosia έχει αποσύρει το ενδιαφέρον του για να συμμετάσχει στο κυβερνητικό πρόγραμμα με τα κουπόνια. Όπως σε όλα τα επαγγέλματα έτσι και στο κτηνιατρικό υπάρχουν καλοί και κακοί επαγγελματίες. Θεωρούμε απαράδεκτο να υποχρεωνόμαστε να μεταφέρουμε γατιά σε κτηνίατρο που δεν μας εμπνέει εμπιστοσύνη. Επιπλέον, η συντριπτική πλειονότητα των ιδιωτών κτηνιάτρων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ζητά προκαθορισμένο ραντεβού. Αυτό σημαίνει ότι στειρώνονται μόνο δεσποζόμενα γατιά, αφού με τα αδέσποτα δεν υπάρχει αυτή τη δυνατότητα.    

Για τις παγιδεύσεις αδέσποτων γάτων χρειάζεται πάνω από όλα καλό, μεγάλο και ακριβό εξοπλισμό, με δυνατότητα παγίδευσης σε σύντομο χρονικό διάστημα μεγάλου αριθμού ζώων. Η επιτυχία του προγράμματος στείρωσης σε μια περιοχή πρέπει να ξεπερνάει το 90%, αφού σε αντίθετη περίπτωση μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα με αλλεπάλληλες γεννήσεις, θα υπάρχει η ίδια ή και χειρότερη κατάσταση.

Ένας εθελοντής είναι εργαζόμενος, είναι οικογενειάρχης με επαγγελματικές, κοινωνικές και οικογενειακές υποχρεώσεις. Για αυτό, οι παγιδεύσεις συνήθως λαμβάνουν χώρα αργά το βράδυ, Κυριακές ή αργίες. Όταν δεν υπάρχει πρόσβαση άμεσης παράδοσης αυτών των ζώων σε μια κτηνιατρική κλινική, πρέπει ο εθελοντής να τα μεταφέρει στο σπίτι του, να τα φιλοξενήσει διαταράσσοντας την ηρεμία του δικού του σπιτιού, μέχρι την επόμενη εργάσιμη ημέρα για να τα μεταφέρει σε ιδιώτη κτηνίατρο. Σε περιόδους με άσχημες καιρικές συνθήκες (έντονη βροχόπτωση, πολύ κρύο ή πολύ ζέστη), μπορεί να χρειαστεί να  τα φιλοξενήσει ξανά μετά τη στείρωση τους, μέχρι την πλήρη ανάρρωσή τους, αφού σε μια ιδιωτική κτηνιατρική ο χρόνος παραμονής είναι ένα βράδυ.

Προτάσεις για το τι πρέπει να γίνει για αντιμετώπιση του ζητήματος

Αποτέλεσμα όλων αυτών των δυσκολιών, είναι ο ενθουσιασμός της προσφοράς να αντικαθίσταται με δυσφορία, κούραση και στο τέλος με εγκατάλειψη της προσπάθειας. Σε όλα αυτά, προσθέστε τα πεταμένα νεογέννητα τα άρρωστα, τα κτυπημένα από αυτοκίνητα. Τελικά, στην Κύπρο όποιος ασχολείται με τα αδέσποτα πεθαίνει φτωχός! 

Το Cat Alert Nicosia προτείνει όπως τα όποια κονδύλια εγκρίνονται κάθε χρόνο, να δίνονται για τη λειτουργία μη κερδοσκοπικών κλινικών (κυβερνητικών, δημοτικών ή των φιλοζωικών οργανώσεων σε συνεργασία με δήμους) με την εργοδότηση κτηνιάτρων από το κράτος, για την ολόχρονη στείρωση εντελώς δωρεάν αδέσποτων και ημιδεσποζόμενων γάτων. Επίσης, η εργοδότηση από τους δήμους ατόμων που με τον κατάλληλο εξοπλισμό και σε συνεργασία με τις φιλοζωικές οργανώσεις θα μπορούσαν να συμβάλουν  στην παγίδευση αδέσποτων γάτων και μεταφορά τους στις εν λόγω κλινικές. Γιατί το πρόβλημα εστιάζεται ακριβώς εκεί, δηλαδή, ότι δεν στειρώνονται τα αδέσποτα γατιά του δρόμου.

Σημαντικό θα ήταν η θέσπιση νομοθεσίας για γάτους, με σκοπό την αποτροπή εγκατάλειψης νεογέννητων γάτων και, ενδεχομένως, να υποχρεώνονται αυτοί που ταΐζουν γατιά σε εξωτερικούς χώρους να τα στειρώνουν. Προϋπόθεση, βέβαια, θα ήταν η πρόσβαση σε στειρώσεις με μηδενικό κόστος, ώστε αυτό να είναι κατορθωτό. Τα αδέσποτα γατιά δεν μπορούν να στειρώνονται σε ιδιωτικές κτηνιατρικές κλινικές κι ο λογαριασμός να επιβαρύνει τους πολίτες αυτής της χώρας.

Επιπλέον, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο, μεγάλες εθελοντικές φιλοζωικές οργανώσεις του εξωτερικού που εντελώς δωρεάν προσφέρουν προγράμματα στείρωσης, αποπαρασίτωσης και  σήμανσης αδέσποτων ζώων, να μπορούν να έρθουν στην Κύπρο για τη διενέργεια στειρώσεων. Βουλγαρία, Ρουμανία, Πορτογαλία, Ισπανία Σερβία, Αλβανία και τελευταίο τρανταχτό παράδειγμα η Ελλάδα, όπου στειρώνονται εντελώς δωρεάν από χορηγίες και εθελοντές κτηνίατρους του εξωτερικού σκύλοι και γάτοι.

Η τελευταία πρόταση του Κτηνιατρικού Συλλόγου που φτάνει τα 3 εκατομμύρια τον χρόνο, είναι οικονομικά ανέφικτη, αφού και πάλι τις τσέπες των πολιτών θα επιβαρύνουν όλες οι αρρώστιες και κτηνιατρική φροντίδα που θα χρειάζεται κατά τη διάρκεια της ζωής της μια αδέσποτη γάτα. 

Τα αδέσποτα είναι ευθύνη του κράτους. Το κράτος δεν απαλλάσσεται από τις ευθύνες του στειρώνοντας 2.000 γατιά στα σχεδόν 2 εκατομμύρια που υπάρχουν. Ακόμα κι αν το κονδύλι αυξηθεί στις 300.000. Τα 6.000 γατιά που θα στειρώνονται παγκύπρια τον χρόνο, είναι μια σταγόνα στον ωκεανό. Αν σε αυτό το θέμα το κράτος συνεχίσει να είναι θεωρητικά παρών, αλλά ουσιαστικά απών, χιλιάδες γατιά σε κάθε σεζόν θα πεθαίνουν πριν προλάβουν να ανοίξουν τα μάτια τους και χιλιάδες άλλα θα χάνουν τη ζωή τους από δηλητήρια.   

Όλα αυτά τα χρόνια ακολουθείται μια χαλαρή πολιτική στην αντιμετώπιση του προβλήματος των αδέσποτων γάτων που απλά δυσχεραίνει την κατάσταση χρόνο με τον χρόνο. Το νερό δεν χάνεται γιατί ξεχείλισε η μπανιέρα, χάνεται γιατί κανείς δεν θέλει να φτιάξει τη βρύση! 

*Πρόεδρος Cat Alert Nicosia