Παραβίαση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες (κωφούς) από τους τηλεοπτικούς σταθμούς της Κύπρου, διαπιστώνει η Επίτροπος Διοίκησης που καλεί την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για συμμόρφωσή τους.
Σε έκθεσή της μετά από δύο παράπονα κωφών, η Επίτροπος τονίζει ότι ενώ οι τηλεοπτικοί σταθμοί στην Κύπρο έπρεπε να συμμορφωθούν με σχετικό νόμο εδώ και 10 χρόνια δεν το έπραξαν, επικαλούμενοι οικονομικό κόστος, ενώ μετά από διαπραγματεύσεις με την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης κι ενώ δεσμεύτηκαν να καταθέσουν χρονοδιαγράμματα συμμόρφωσης δεν το έχουν πράξει ακόμα.
Η νομική υποχρέωση
Η κυπριακή νομοθεσία εναρμονίστηκε με την Ευρωπαϊκή Οδηγία, με τον Νόμο 118(I)/2010, ο οποίος εισήγαγε το άρθρο 30Β που προβλέπει ότι: Οι πάροχοι υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων που υπόκεινται στη δικαιοδοσία της Δημοκρατίας μεριμνούν ώστε οι υπηρεσίες τους να καθίστανται σταδιακά προσβάσιμες σε ανθρώπους με οπτική ή ακουστική αναπηρία. Οι πάροχοι υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, μετά από διαβουλεύσεις με την Αρχή υποβάλλουν σε αυτή χρονοδιάγραμμα σε διάστημα ενός έτους από την έναρξη της ισχύος του παρόντος άρθρου, που να καθορίζει συγκεκριμένους τρόπους για σταδιακή αύξηση του ποσοστού των προγραμμάτων τους, τουλάχιστον κατά 5% πέραν των δελτίων ειδήσεων, που θα καθίσταται προσβάσιμο σε άτομα με οπτική ή ακουστική αναπηρία.
Κατ’ αντίστοιχο τρόπο, τροποποιήθηκε και ο περί Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου Νόμος. Ειδικότερα, το άρθρο 18Γ, με τίτλο: «Υπηρεσίες για άτομα με αναπηρίες» ορίζει τα ακόλουθα: (1) Το Ίδρυμα μεριμνά ώστε οι υπηρεσίες του να καθίστανται σταδιακά προσβάσιμες σε ανθρώπους με οπτική ή ακουστική αναπηρία. (2) Το Ίδρυμα έχει υποχρέωση να μεταδίδει μεταξύ των ωρών 18.00 και 22.00 ειδικό δελτίο ειδήσεων καταληπτό από κωφά άτομα, διάρκειας τουλάχιστο πέντε λεπτών της ώρας: Νοείται ότι, η προβολή του πιο πάνω αναφερόμενου ειδικού δελτίου ειδήσεων πραγματοποιείται τουλάχιστον στο ήμισυ της τηλεοπτικής οθόνης.
Όπως διαπιστώνει η Επίτροπος, τόσο οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί οργανισμοί όσο και το ΡΙΚ, δεν έχουν προχωρήσει από το 2010 έως σήμερα σε συμμόρφωση με τη νομοθετική τους υποχρέωση για σταδιακή αύξηση των ποσοστών των προγραμμάτων τους, τουλάχιστον κατά 5% πέραν των δελτίων ειδήσεων, που θα είναι προσβάσιμα σε άτομα με οπτική ή ακουστική αναπηρία. Αφενός, η παράλειψη αυτή αποτελεί παραβίαση νομικής υποχρέωσής τους και, αφετέρου, δεν καταδεικνύει τον απαιτούμενο σεβασμό στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες. Η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (ΑΡΚ), κατέβαλε μεν ιδιαίτερη προσπάθεια από το 2014 κι έπειτα, ώστε να διασφαλίσει πως οι τηλεοπτικοί οργανισμοί θα προχωρούσαν στη λήψη μέτρων για την προσβασιμότητα, η μη ολοκλήρωση της διερεύνησης όμως από μέρους της για πιθανές παραβιάσεις σχετικής νομοθεσίας διαιωνίζει μιαν άδικη κατάσταση για τα ΑμεΑ. Επειδή δεν υπήρξε συμμόρφωση, η Επίτροπος υποβάλλει την έκθεσή της στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης, με εισήγηση όπως φροντίσει να λάβει όλα τα δέοντα μέτρα για την επίσπευση της συμμόρφωσης των τηλεοπτικών σταθμών με τις σχετικές νομοθετικές διατάξεις, ούτως ώστε να τερματιστεί η παραβίαση του δικαιώματος των ΑμεΑ για ισότιμη πρόσβαση στην πληροφόρηση και σε ψυχαγωγικό υλικό, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη τη δεκαετή εκκρεμότητα.
Διερεύνηση πιθανών παραβιάσεων
Η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης ενημέρωσε την Επίτροπο Διοίκησης ότι οι τηλεοπτικοί οργανισμοί δεν έχουν προχωρήσει σε ουσιαστική συμμόρφωση σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους με βασικό επιχείρημα το υψηλό κόστος και την οικονομική κρίση της προηγούμενης περιόδου. Ωστόσο, όταν η Αρχή ζήτησε από τους οργανισμούς να υποβάλουν συγκεκριμένα στοιχεία που να καταδεικνύουν το προβλεπόμενο κόστος για τον υποτιτλισμό του κεντρικού δελτίου ειδήσεων, καθώς επίσης και το κόστος για την πιθανότητα υποτιτλισμού δημοφιλών μυθοπλαστικών τηλεοπτικών σειρών, δεν έλαβε από τους οργανισμούς ξεκάθαρα στοιχεία. Μετά από αυτό, η Αρχή αποφάσισε όπως προχωρήσει στη διερεύνηση πιθανών παραβάσεων του σχετικού άρθρου από όλους τους εμπλεκόμενους οργανισμούς, καθώς και του ΡΙΚ. Η εν λόγω διερεύνηση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και σε περίπτωση διαπίστωσης παραβάσεων, η Αρχή θα προχωρήσει στην επιβολή των ανάλογων διοικητικών κυρώσεων στους οργανισμούς.
