Έξι άτομα περιλαμβάνονταν στην ομάδα του κληρωτού ανθυπολοχαγού Ανδρέα Λοϊζίδη, του οποίου τη φωτογραφία που δημοσίευσε χθες ο «Φ» αναγνώρισε ο συνάδελφός του ανθυπολοχαγός κ. Δώρος Κλεάνθους.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», ένα από τα μέλη της ομάδας του Λοϊζίδη αναγνωρίστηκε ήδη και ετάφη με τις πρέπουσες τιμές. Πρόκειται για τον στρατιώτη Χριστόφορο Χριστοφόρου. Εκτός από τον Χριστοφόρου, στην ομάδα Λοϊζίδη βρίσκονταν επίσης οι Σταύρου Θεοτόκης, Αλλαγιώτης Γεώργιος, Χριστοφόρου Ξενοφών και Ονουφρίου Στέλιος. Όλοι θεωρούνται αγνοούμενοι μέχρι σήμερα. Η ομάδα του ανθυπολοχαγού Λοϊζίδη αποτελούσε μέρος ευρύτερης ομάδας 30-35 στρατιωτών που επεχείρησαν να διασωθούν από τους Τούρκους φορώντας πολιτικά ρούχα. Οι στρατιώτες χωρίστηκαν σε μικρότερες ομάδες ώστε να μην γίνονται εύκολα αντιληπτοί και κάποιες από τις ομάδες αυτές ή μεμονωμένα μέλη τους διασώθηκαν, περνώντας στις περιοχές που εξακολουθούσε να ελέγχει η Εθνική Φρουρά. Άλλοι συνελήφθησαν μεν από Τούρκους και έτυχαν μεταχείρισης ως αιχμάλωτοι, ενώ άλλοι συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν.

Όπως μας εξήγησε άνθρωπος ο οποίος ασχολήθηκε με το θέμα των αγνοουμένων, η σωτηρία ή ο θάνατος των στρατιωτών που υπεράσπιζαν τη Λάπηθο ήταν και ζήτημα τύχης υπό την έννοια πως κάποιοι ακολούθησαν σωτήρια πορεία, άλλοι στην προσπάθειά τους να διαφύγουν βρέθηκαν υπό τουρκικά πυρά κοκ.  

Ανάμεσα σε αυτούς που επιβίωσαν και οι οποίοι είχαν συναντήσει τον Λοϊζίδη προτού διαχωριστούν οι ομάδες ήταν και οι Νάκης Νικολάου, Πέτρος Α. Χατζηγιάννη, Λουκάς Καραλλής (λοχαγός πρώτου λόχου) και ο λοχίας Γεώργιος Μονετάκης. Τα ονόματα των δύο τελευταίων παραπέμπουν σε εξ Ελλάδος αξιωματικούς. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», οι τέσσερις πιο πάνω έδωσαν κατάθεση, αλλά δεν ισχυρίστηκαν πως ήταν οι τελευταίοι που τους είδαν πριν συλληφθούν. 

Εκτός από τον ανθυπολοχαγό Δώρο Κλεάνθους, ο οποίος αναγνώρισε τον Λοϊζίδη, τον αναγνώρισε και ο συγχωριανός και φίλος του, όπως ανέφερε στον «Φ», Αμβρόσιος Αμβροσίου. «Ήμασταν πολύ φίλοι με τον Αντρίκο», ανέφερε ο κ. Αμβροσίου, ο οποίος πρόσθεσε: «Μόλις τον είδα στη φωτογραφία δεν είχα καμιά αμφιβολία ότι είναι αυτός και σήμερα που είδα και άλλες φωτογραφίες το επιβεβαίωσα πλήρως. Είμαι σίγουρος 1.000% ότι είναι ο Αντρίκος. Ήταν ένα χρόνο μεγαλύτερός μου, αυτός του 1954 κι εγώ του 1955 και είχαμε καλή σύνδεση αλλά στο στρατό δεν ήμασταν μαζί. Το μόνο που είμαι σίγουρος είναι ότι είναι ο Αντρίκος. Το πρόσωπό του είναι πολύ χαρακτηριστικό».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Στην εκδοχή του επέμεινε και χθες ο ανθυπολοχαγός Δώρος Κλεάνθους, ο οποίος εξήγησε πως πέραν των φωτογραφιών (τις ανάρτησε ο ερευνητής Οδυσσέας Χρίστου) ο σωματότυπος είναι ο ίδιος. Ακόμη και ο μορφασμός στη μια φωτογραφία, μου θυμίζει ανάλογο μορφασμό του κατά τη διάρκεια της μάχης όταν τον συνάντησα, πρόσθεσε ο παλιός συμπολεμιστής του. Ρωτήσαμε τον κ. Κλεάνθους για μια λεπτομέρεια που αφορά το γεγονός ότι τα μαλλιά του Λοϊζίδη φαίνονται σχετικά μακριά. Ο κ. Κλεάνθους δίνει τη δική του ερμηνεία. «Ήμασταν ανθυπολοχαγοί και πέραν τούτου βρισκόμασταν προς το τέλος της θητείας μας αφού κανονικά θα απολυόμασταν από την Εθνική Φρουρά, οπόταν το μαλλί μας δεν ήταν το καθαρά στρατιωτικό. Πέραν αυτού, μέσα στις μάχες, στις σκόνες, στην ταλαιπωρία κ.λπ., αξύριστοι ατημέλητοι, η εικόνα δεν είναι η ίδια όπως όταν είσαι σε καιρό ειρήνης στο στρατόπεδο».

Κάτι άλλο το οποίο συγκλίνει στην εκδοχή ότι το άτομο της φωτογραφίας είναι ο Λοϊζίδης, είναι και η σκηνή στην οποία απαθανατίζονται οι στρατιώτες. Δηλαδή, συνδέονται με την περιοχή στην οποία διεξήχθησαν οι μάχες της Λαπήθου και με την πρόθεση που είχαν εκφράσει (όπως μας τη μετέφερε ο ανθυπολοχαγός κ. Δώρος Κλεάνθους) να φορέσουν πολιτικά ρούχα και να προσπαθήσουν να διαφύγουν.

Όπως ανέφερε στον «Φ» ο κ. Κλεάνθους, πέραν των αξιωματικών και των ανδρών του 256 ΤΠ, ανδρών της ΕΛΔΥΚ, στην περιοχή έδρασε και ο λόχος του τότε λοχαγού Ευτύχιου Σαλάτα, αλλά αποτελείτο κυρίως από εφέδρους, οπόταν είναι δύσκολο να υπάρχει τόση ομοιότητα με τους έξι της ομάδας Λοϊζίδη.

Βεβαίως, το θέμα θα διαλευκανθεί πλήρως όταν εντοπιστούν και ταυτοποιηθούν τα οστά των μελών της ομάδας. 

Νεκροί δηλώθηκαν ως αγνοούμενοι

Μια τραγική πτυχή της μάχης στη Λάπηθο αλλά και γενικότερα των απωλειών της Εθνικής Φρουράς, αλλά και της ταλαιπωρίας των γονέων και γενικά των συγγενών των αγνοουμένων, αφορά τον τρόπο που δηλώνονταν οι νεκροί και το μπέρδεμα που δημιουργείτο συνεπεία της τακτικής που ακολουθείτο.

Όπως εξήγησε στον «Φ», ο ίδιος προσωπικά είδε 8-10 νεκρούς στρατιώτες και πρόσθεσε: «Δυστυχώς, κάποιοι από τους νεκρούς δηλώθηκαν ως αγνοούμενοι, αφού για να δηλωθεί κανείς ως νεκρός έπρεπε να υπάρχει η σορός του. Δυστυχώς και πάλι, οι συνθήκες ήταν τέτοιες που δεν υπήρχε περιθώριο περισυλλογής των νεκρών. Προσωπικά, όσους γνώριζα ενημέρωσα τους γονείς τους ότι τα παιδιά τους χάθηκαν στη μάχη και έκτοτε τελούν τα μνημόσυνα. Όμως δεν ενημερώθηκαν όλοι οι γονείς».

Τι εικάζει ο ίδιος ότι μπορεί να συνέβη με στρατιώτες της Εθνικής Φρουράς; Η περισυλλογή από τους Τούρκους οι οποίοι κατέλαβαν την περιοχή δεν έγινε αμέσως αλλά πέρασαν μερικές μέρες προτού συγκεντρώσουν τους δικούς τους νεκρούς. Λόγω και της ζέστης που επικρατούσε η οσμή των πτωμάτων δεν ήταν η καλύτερη και φοβάμαι, πως μαζί με τους δικούς τους νεκρούς θα μάζεψαν και τους δικούς μας και ίσως να τους έθαψαν όλους στο μνημείο που δημιούργησαν στην περιοχή της Κερύνειας.

Το χρωστάμε στους νεκρούς μας

Πέρασε σχεδόν μισός αιώνας από την τουρκική εισβολή και ακόμη ψάχνουμε περίπου τους μισούς αγνοούμενους και οι συγγενείς φεύγουν και έχουν δίκιο αυτοί που λένε πως στο τέλος δεν θα υπάρχουν δικοί τους άνθρωποι να παραλάβουν τα οστά τους. Ίσως πρέπει να αναληφθεί εκστρατεία να βρεθούν πάση θυσία, ανεξαρτήτως κόστους. Να ξεσκονιστούν όλοι οι φάκελοι, να ενημερωθούν, να εμπλουτιστούν να διερευνηθούν ξανά. Και για να γίνει αυτό απαιτείται η πρόσληψη ή συνεργασία με ειδικούς, με ανακριτές και γενικά με ανθρώπους που κατέχουν το αντικείμενο. Οι υφιστάμενες υπηρεσίες κάνουν ό,τι μπορούν αλλά χρειάζονται στήριξη. Δεν κάνουμε χάρη στους νεκρούς και τους αγνοούμενους μας, τους το χρωστάμε.