Μάχη επιχειρημάτων εντός της Βουλής αναμένεται να δοθεί όταν θα συζητηθεί η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ, που αποσκοπεί στην θέσπιση νομοθεσίας με την οποία επιβάλλεται έκτακτο τέλος αλληλεγγύης πιστωτικών ιδρυμάτων για τα φορολογικά έτη 2025 και 2026, ως προσωρινό και στοχευμένο μέτρο για τη δίκαιη κατανομή των βαρών που προέκυψαν από τη σωρευτική άνοδο του πληθωρισμού και των επιτοκίων κατά την τελευταία τριετία.
Σε μια περίοδος που η χώρα κινείται σε προεκλογικούς ρυθμούς ενόψει των βουλευτικών εκλογών του Μαϊου, το θέμα αποκτάει ιδιαίτερη σημασία. Ποιος δεν θυμάται την πολιτική συζήτηση του 2023 για την φορολόγηση των υπερκερδών τραπεζών που κατέθεσε το ΑΚΕΛ αλλά τελικά δεν πέρασε από την Βουλή εν μέσω πολιτικών και θεσμικών αντιδράσεων ότι η πρόταση είναι αντισυνταγματική, θα επηρεαστούν τα κεφάλαια των τραπεζών, θα χαλάσει η εικόνα της Κύπρου ως επενδυτικός προορισμός και στο τέλος το κόστος θα το πλήρωναν οι δανειολήπτες.
Το θέμα επανήλθε δριμύτερο στην επικαιρότητα, όταν δημοσιεύτηκε από τον Φιλελεύθερο μελέτη αναλυτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής « Φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των τραπεζών: Μαθήματα από τις χώρες της Βαλτικής», η οποία ανέδειξε ότι ανάλογα μέτρα εφαρμόστηκαν και σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς να επηρεάζεται η χρηματοπιστωτική τους σταθερότητα.
Αν και ακόμη δεν άρχισε η κοινοβουλευτική συζήτηση για την πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ ζητήσαμε από τον Σύνδεσμο Τραπεζών μια τοποθέτηση αφού προηγήθηκε η μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Για πιο λεπτομερείς τοποθετήσεις θα πρέπει να δούμε πότε και εάν θα συζητηθεί, ποια μορφή θα έχει και πώς θα ανταποκριθούν τα υπόλοιπα κόμματα στο πλαίσιο της συζήτησης», αναφέρει ως γενική τοποθέτηση ο Σύνδεσμος, αλλά όπως υποδεικνύει « η γενική μας θέση για το θέμα προφανώς είναι ότι διαφωνούμε».
Θεωρούμε, εξηγεί ο Σύνδεσμος «ότι η εν λόγω πρόταση στοχεύει μόνον τον τραπεζικό τομέα (ενώ τα τελευταία πέντε χρόνια πολλοί τομείς είχαν έσοδα και κέρδη λόγω έκτακτων συνθηκών, όπως επιχειρήσεις τον τομέα της υγείας κατά την πανδημία, οι εταιρείες ενέργειας κατά την αύξηση των τιμών ενέργειας, οι υπηρεσίες λόγω της μεγάλης ροής επιχειρήσεων ως απότοκο των πολεμικών συρράξεων σε Ουκρανία και Γάζα και του εμπορίου κατά τις μεγάλες αυξήσεις τιμών λόγω πληθωρισμού)».
Ο Σύνδεσμος Τραπεζών υπενθυμίζει ακόμη μια φορά ότι ο ειδικός φόρος που επιβάλλεται στις κυπριακές τράπεζες δεν υπάρχει σε καμία άλλη χώρα, επιβάλλεται στις καταθέσεις και δεν έχει να κάνει με το εάν καταγράφεται κερδοφορία από τις τράπεζες, αν είναι ψηλά ή χαμηλά τα επιτόκια ή εάν έχουν αυξημένα έσοδα από άλλες πηγές. «Είναι καθαρό τέλος επί των καταθέσεων που πληρώνουν απευθείας στο κράτος οι τράπεζες και όσο αυξάνονται οι καταθέσεις (που αυξάνονται κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια) το εν λόγω ποσό επίσης αυξάνεται. Πέραν του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ (€500.000.000) τα τελευταία 10 χρόνια», σημειώνει.
Η έκθεση στην οποία αναφέρεται το ΑΚΕΛ δεν αποτελεί άποψη της Κομισιόν με την μορφή σύστασης προς τα κράτη – μέλη, επισημαίνει ο Σύνδεσμος, αλλά καταγραφή των περιπτώσεων Εσθονίας, Λετονίας και Λιθουανίας. Στην εν λόγω μελέτη περίπτωσης από τη Διεύθυνση Οικονομικών της Κομισιόν καταγράφονται οι εν λόγω περιπτώσεις και ναι ότι δεν έχουν προκαλέσει προβλήματα στα τοπικά χρηματοπιστωτικά συστήματα.
Η πρόταση δεν έχει ουσιαστικό λόγο
Όμως, πρέπει να λεχθεί, εξηγεί ο Σύνδεσμος Τραπεζών, στην περίπτωση της Εσθονίας συμφωνήθηκε ένα εθελοντικό πρόγραμμα διανομής μεγαλύτερων μερισμάτων προς του μετόχους, με τη λογική ότι δεν κρατούνται στις τράπεζες τα κέρδη και στις άλλες δύο χώρες επιβλήθηκαν επιπλέον, έκτακτες φορολογίες για ένα ή δύο έτη, κάπου στα 100 εκατ., ανά έτος. Στην Κύπρο, επισημαίνει ο Σύνδεσμος, ο ειδικός φόρος είναι περίπου €70 εκατ. ανά έτος με καμία προσέγγιση ότι πρόκειται να μειωθεί ή και να αφαιρεθεί όπως θα ήθελαν οι τράπεζες. «Επίσης, χρονικά θεωρούμε ότι η πρόταση δεν έχει ουσιαστικό λόγο, αφού η νομισματική πολιτική χαλάρωσε, τα επιτόκια και ο πληθωρισμός (που ήταν ο στόχος) αποκλιμακώθηκαν ουσιαστικά, η κυπριακή πολιτεία συζητά φορολογική μεταρρύθμιση και τα φορολογικά για τις τράπεζες συζητούνται μαζί με τα υπόλοιπα ζητήματα.
Επίσης, η οικονομία και οι τράπεζες καταγράφουν θετικές αξιολογήσεις, η ανεργία περιορίστηκε σημαντικά, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι ζωηρός, αυξάνονται τα δάνεια και οι καταθέσεις και τα ΜΕΔ περιορίστηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Θα ήταν πλήγμα στη θετική πορεία, στην αξιοπιστία και στη συνέπεια που επιδεικνύει η Κύπρος τα τελευταία χρόνια μια επιπλέον, τρίτη φορολογία στον τραπεζικό τομέα», καταλήγει ο Σύνδεσμος.
