Τον Νιόβρη του 2023 η Ελεγκτική Υπηρεσία εξέδωσε ειδική έκθεση με τίτλο «Κανονιστικός έλεγχος προγράμματος ταχείας χορήγησης άδειας μετανάστευσης σε υπηκόους τρίτων χωρών που επενδύουν στην Κύπρο («Χρυσή Βίζα»)». Εντόπισε πολλές παρατυπίες στην παραχώρηση χρυσής βίζας (άδειας μετανάστευσης) σε πολίτες τρίτων χωρών που «επενδύουν» στην Κύπρο, αγοράζοντας μια κατοικία αξίας τουλάχιστο 300,000 ευρώ.
Σε εκείνη την έκθεση ο Γενικός Ελεγκτής εξέφραζε τη θέση πως το Υπουργείο Εσωτερικών θα πρέπει να εξετάσει θέμα πλήρους κατάργησης της χρυσής βίζας. Η σύστασή του ξεχάστηκε μετά από δυο-τρεις μέρες.
Όπως ξεχάστηκε και η σύσταση – προειδοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Μάρτιο του ‘22, όταν επισήμανε ότι τα προγράμματα χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές ενέχουν εγγενείς κινδύνους ασφάλειας, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, φοροδιαφυγής και διαφθοράς για τα κράτη μέλη και για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) στο σύνολό της. Λες και θέλουμε βίζες για να κάνουμε διαφθορά και φοροδιαφυγή.
Η Κυβέρνηση συνεχίζει να εκδίδει χρυσές βίζες και κάποιοι άλλοι συνεχίζουν να πωλούν σπίτια. Μάλλον οι ίδιοι που πωλούσαν και επί ημερών του αλήστου μνήμης Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος.
Την περασμένη Τρίτη, σε μια άλλη χώρα της ΕΕ, την Ισπανία, πήραν την απόφαση να ξεκινήσουν τη διαδικασία κατάργησης της έκδοσης αδειών μετανάστευσης σε υπηκόους τρίτων χωρών, τους οποίους και εκείνοι βάφτιζαν επενδυτές, για να πουλούν σπίτια. Εκεί είχαν μεγαλύτερη ταρίφα: τουλάχιστο 500,000 ευρώ για κατοικία.
Ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ είπε πως με τον τερματισμό του συστήματος πώλησης αδειών μετανάστευσης θα βοηθηθεί να γίνει η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή στέγαση δικαίωμα αντί για κερδοσκοπική δραστηριότητα. Θα παραμείνει βέβαια κερδοσκοπική δραστηριότητα η εμπορία κατοικίας και δεν θα αποκτήσει πραγματική υπόσταση το λεγόμενο δικαίωμα στην στέγη.
Αλλά έκανε κάτι ο άνθρωπος. Διότι έλαβε υπόψη τα στοιχεία που του έδωσαν οι τεχνοκράτες και τα οποία λένε ότι 94 στις 100 βίζες συνδέονται με επενδύσεις σε ακίνητα, κάνοντας την πρόσβαση των μεσαίων οικογενειών στην στέγη σχεδόν αδύνατη. Και λόγω χαμηλής προσφοράς και λόγω υψηλών τιμών.
Όπως καλή ώρα στην Κύπρο.
Όπου η Κυβέρνηση έκανε μια προσπάθεια για μια πιο φιλολαϊκή στεγαστική πολιτική, έδωσε και κάμποσα -ακόμα πιο γενναιόδωρα- κίνητρα στον κατασκευαστικό τομέα, όπως είθισται κάθε μερικά χρόνια, αλλά δεν θα βρείτε πολλούς να πιστεύουν ότι θα αποδώσει αυτή η πολιτική.
Να σκεφτούν να μειώσουν -έστω προσωρινά, μέχρι να αυξηθεί η προσφορά κατοικίας- τη ζήτηση κατοικίας από το εξωτερικό (τρίτες χώρες), όταν δεν αφορά εργαζόμενους, μην περιμένετε. Όπως μην περιμένετε ότι θα συζητήσουν σοβαρά να καταργήσουν τις βίζες. Όποιες συνέπειες κι αν έχουν στην επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων.
Διότι συνέπειες υπάρχουν, όχι μόνο από τις χρυσές βίζες, αλλά και από γκόλντεν μπόις που έρχονται να δουλέψουν σε εταιρείες τεχνολογίας (και σε κάποιες άλλες, από τις οποίες κάποια στιγμή θα ξαναβρούμε τον μπελά μας και καλά να πάθουμε) και έχουν και αφορολόγητο εισόδημα έως και 50%, και από τους εργοδότες τους, τα μέλη των οικογενειών τους, κλπ. Και από το ακριβό κόστος κατασκευής, τα καύσιμα, την ενέργεια. Όλα μαζί.
Και οδήγησαν, σε απλησίαστες τιμές κατοικιών και διαμερισμάτων για μεγάλο μέρος του πληθυσμού, όπως έγραψε την Πέμπτη ο Φιλελεύθερος, παραθέτοντας και το παράδειγμα κατοικίας 150 τ.μ., που «έβαλε πάνω» 100,000 ευρώ, από το 2022 έως το 2024.
Έκαναν και στην Πορτογαλία την προσπάθεια να περιορίσουν τις επενδύσεις στα ακίνητα από πολίτες τρίτων χωρών. Για τους ίδιους λόγους. Να συγκρατήσουν τις τιμές και να διαχειριστούν κάπως τη βαθιά στεγαστική κρίση για οικογένειες και νεαρά ζευγάρια.
Σε εμάς δεν θα τεθεί καν προς συζήτηση τέτοιο θέμα. Άντε να το ξαναβάλει ο Ελεγκτής. Ως εκεί.
